پرسش و پاسخ حقوقی

پرسش و پاسخ حقوقی

مهندس مهدی عزیزی

پرسش: اقداماتی که باعث اسقاط حق کسب و پیشه و سرقفلی می‌شوند چیست؟

پاسخ:

الف- انتقال به غیر:

در صورتی‌که با عدم وجود حق انتقال، مالک سرقفلی اقدام به انتقال (فروش) سرقفلی نماید مالک ملک می‌تواند با پرداخت نصف حق سرقفلی به مالک سرقفلی یا خریدار محل را تخلیه نماید.

ب- تغییر شغل:

تغییر شغل نیز از اقداماتی است که باعث از بین رفتن سرقفلی می‌شود. اگر در سند سرقفلی (اجاره‌نامه) شغل خاصی قید شود و مالک سرقفلی بدون اخذ رضایت مالک اقدام به تغییر شغل نماید کل حق‌وحقوق قانونی وی از بین می‌رود و مالک ملک می‌تواند بدون پرداخت مبلغی ملک خود را تخلیه نماید.

ج- تعدی و تفریط:

تعدی به معنای تجاوز از حدود اذن مالک یا اقدامی غیرمتعارف علیه مال دیگری است؛ و تفریط به معنای عدم انجام تعهدات قراردادی یا متعارف برای حفظ مال دیگری می‌باشد. با این توضیح در صورتی‌که صاحب سرقفلی (دارنده حق کسب و پیشه) نسبت به محل سرقفلی تعدی یا تفریط نماید حق سرقفلی وی از بین خواهد رفت و مالک ملک می‌تواند بدون پرداخت مبلغی، ملک خود را تخلیه نماید.

د- عدم پرداخت اجاره‌بها:

یکی دیگر از اسباب تخلیه محل سرقفلی عدم پرداخت اجاره‌بها است. صاحب سرقفلی مکلف است در مدت 10 روز (تا دهم ماه بعد) از هرماه نسبت به پرداخت اجاره‌بهای مالک اقدام نماید. قانون هیچ بهانه‌ای را برای عدم پرداخت اجاره‌بها از طرف صاحب سرقفلی (مستأجر) نمی‌پذیرد و در صورت عدم پرداخت اجاره‌بها از طرف مالک سرقفلی، مالک ملک می‌تواند با ارسال اظهارنامه نسبت به درخواست اجاره‌بها اقدام نماید. هرگاه بعد از دو بار ارسال اظهارنامه، مالک سرقفلی برای بار سوم اجاره‌بها را به‌موقع پرداخت ننماید مالک ملک می‌تواند نسبت به درخواست اجاره‌بها و تخلیه ملک از طریق دادگاه یا اداره ثبت اقدام نماید.

پرسش: اجاره دادن محل سرقفلی چه حکمی دارد؟

پاسخ: اجاره دادن محل سرقفلی از مصادیق بارز و روشن انتقال به غیراست و در صورت اقدام مالک از طریق مراجع قضایی، تخلیه ملک با پرداخت نصف سرقفلی را در پی خواهد داشت.

پرسش: اگر مالک سرقفلی ملکی قصد مسافرت به خارج از کشور را داشته باشد در حالی‌که حق انتقال به غیر در سرقفلی برای او پیش‌بینی‌نشده باشد چه باید کرد؟

پاسخ: شایسته است در صورت طولانی شدن مسافرت با اذن مالک اقدام به انتقال موقتی محل سرقفلی به یکی از اشخاص نزدیک نمایید. در غیر این صورت با توجه به خطر تخلیه (با پرداخت نصف حق کسب و پیشه) پیشنهاد می‌شود سرقفلی با اخذ مجوز از طریق دادگاه منتقل شود.

پرسش: زمانی که سرقفلی ملکی به ورثه به ارث می‌رسد انتقال کل ملک به یکی از وارث با عدم وجود حق انتقال به غیر چه حکمی خواهد داشت؟

پاسخ:

اگرچه بنابر نظر غالب اساتید، انتقال بین وراث با توجه به این‌که وراث نسبت به یکدیگر شریک محسوب می‌شوند، انتقال به غیر نمی‌باشد لیکن نظر به وجود عقیده مخالف، پیشنهاد می‌شود در چنین مواردی نیز از دادگاه اخذ مجوز شود. منبع: آسمان عمران