مسؤولیت کیفری ناشی از تخریب و آلوده‌سازی محیط زیست

پدیدآور: بتول درزی بورخانی

مقطع تحصیلی: کارشناسی ارشد

استاد راهنما: سیدمحمدتقی علوی

دانشگاه: دانشگاه تبریز

تاریخ دفاع:

1395

چکیده

یکی از مباحثی که در کتابهای فقهی و حقوقی مورد بررسی قرار گرفته، لزوم محافظت از محیط زیست می‌باشد. که این حمایت حقوقی به بهترین شکل در اصل پنجاهم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مطرح شده است. از این رو سیاستگذاران نظام کیفری به عنوان بخشی از نظام حقوقی باید در زمینه حفظ محیط زیست چاره اندیشی کنند و با اتخاذ تدابیر و سیاستهای مناسب، زمینه تعرض و تجاوز به محیط زیست را از بین ببرند و یا آن را تحت کنترل خود در آورند. از این رو قانونگذار با توجه به اهمیت موضوع، مواردی از قانون مجازات اسلامی مانند ماده 686، 688 را به موضوع محیط زیست اختصاص داده است. بنابراین مجرمین زیست محیطی به حبس و جزای نقدی، مصادره اموال، تعطیل مؤسسه، تبعید و اعدام محکوم می‌شوند. آیات و روایات بسیاری حکایت از مسؤولیت انسان و به ویژه حاکم جامعه اسلامی در قبال محیط زیست و حرمت آلوده کردن آن دارد. برای مثال می‌توان آیات 41و 61 سوره روم و هود و روایت سمره بن جندب را نام برد. حفاظت از محیط زیست آنقدر اهمیت دارد که رهبر معظم انقلاب در اجرای بند یک اصل 110 قانون اساسی، در نامه‌ای به رؤسای قوا، سیاستهای کلی محیط زیست را ابلاغ فرمودند. حقوق کیفری از یک سو از هرگونه دستبرد نامناسب در محیط زیست جلوگیری می‌نماید و از سوی دیگر حیات بشر و استمرار آن را تضمین می‌کند و به مثابه اولین و آخرین حربه‌ای است که تحقق این امور مهم را به ما ارزانی می‌دارد.

کلیدواژگان: محیط زیست، حقوق، مسؤولیت کیفری، ‌تخریب،‌ آلودگی

منبع: سایت پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران