بررسی جریان خیار در ایقاعات

نویسندگان: سام محمدی، ‌هیوا عبدالکریمی

چکیده

خیارات را به جرأت می‌توان از مهم‌ترین مباحث حقوق قراردادها در فقه اسلام و به تبع آن در حقوق ایران دانست؛ آن چنان که فقها و حقوق‌دانان هرکدام، قسمتی از کتب حقوق قراردادهای خود را به آن اختصاص داده‌اند. از ابواب مطرح در این موضوع، قلمرو خیارات است که مشهور علما آن را به «عقود لازم» اختصاص داده‌اند. این بدان معناست که اعمال حقوقی فاقد دو وصف «عقد» و «لزوم»، عاری از وجود خیار هستند و نمی‌توانند مجرای خیار باشند. اگرچه قائلین به این عقیده، دلایلی را برای توجیه نظر خود ارائه داده‌اند و ظاهراً هم منطقی به نظر می‌رسند اما نگاهی دقیق به دلایل ارائه شده، ایرادات وارد به آن، مبانی خیارات، قواعد حاکم بر حقوق قراردادها و اصول مسلم تفسیر، نظر مخالف قول مشهور را تقویت می‌کند. در این نوشتار به بررسی نظر مشهور و نظر مخالف آن و تحلیل دلایل هر کدام از این نظرات پرداخته می‌شود.

کلیدواژگان: خیار، ایقاع، فسخ ایقاع، فسخ به خیار، فسخ خیاری ایقاعات

فصلنامه پژوهش حقوق خصوصی، ‌سال پنجم، شماره 17، زمستان 1395