آیا ایقاع نیز چون عقد، بدون اذن واقع شده و با اجازه نافذ می شود؟

آیا ایقاع نیز چون عقد، بدون اذن واقع شده و با اجازه نافذ می شود؟

عنوان: واکاوی عدم نفوذ در ایقاعات

نویسندگان: سیده ریحانه افسریان محصل؛ سید محمدمهدی قبولی درافشان؛ سعید محسنی

چکیده

عدم نفوذ، ضمانت ‌اجرای فقدان برخی از شرایط اساسی صحت معاملات است و به‌طورمعمول در عقود فضولی، اکراهی و برخی از قراردادهای محجورین مطرح می‌شود. بر اساس این وضعیت حقوقی، قرارداد، فاقد اثر بوده و سرنوشت آن به الحاق بعدی رضای معتبر (اجازه) یا اعلام رد توسط ذی‌نفع وابسته است. این وضعیت به‌طورمعمول در عقود به رسمیت شناخته‌شده، لیکن نظر مشهور، عدم پذیرش آن در ایقاعات است. بااین‌همه مسئله این است که آیا ادله نظر مشهور، توانایی توجیه تبعیض میان عقد و ایقاع از این جنبه را دارد؟ در این جستار با رویکردی فقهی – حقوقی و با روشی توصیفی – تحلیلی، درصددیم تا از سویی به تبیین و نقد ادله پذیرفته نشدن عدم نفوذ در ایقاعات بپردازیم و از سوی دیگر، نظریه پذیرش عدم نفوذ در ایقاعات را تحلیل و سعی در اثبات آن می‌کنیم.

کلیدواژگان: اراده؛ ایقاع؛ ایقاع اکراهی؛ ایقاع فضولی؛ عدم نفوذ؛ عقد؛ عمل حقوقی

فصلنامه پژوهشهای فقهی؛ دوره 12، شماره 1، بهار 1395