فلسفه قواعد فقهیه

فلسفه قواعد فقهیه

نویسنده: ابوالقاسم علی دوست

چکیده

قواعد فقهیه یکی از مسائل دانش فقه است که از دو زاویه امکان پژوهش درباره آن وجود دارد: یکی از این زاویه که قاعده‌های موجود باز پژوهی شوند یا درزمینه قواعد جدیدی پژوهش صورت گیرد و دوم از این زاویه که با نگاهی از بیرون، خود قاعده فقهیه کاوش و فلسفه قواعد فقهیه تدوین شود. در زاویه دوم یک مشکل مهم این است که مسائل مطرح دراین زاویه دید کدام‌اند؟ دراین مقاله با تکیه‌بر منابع فقهی و اصولی و با استفاده از روشهای دانش فقه و اصول، در درجه اول کوشیده‌ایم منظومه‌ای از مسائل مهم «فلسفه قواعد فقهیه» تدوین شوند و در درجه دوم در حدی که تنگنای مقاله اجازه می‌داد سعی شده است این مسائل را به‌اجمال بررسی و فرضیه پیشنهادی درباره آنها مطرح شود و درعین‌حال با رعایت اقتضائات حجم مقاله به اثبات آن فرضیه‌ها نیز اقدام خواهد شد.

کلیدواژگان: تعریف و تقسیم قواعد فقهیه، قاعده گرایی و قیاس‌گرایی، قواعد فقهیه

مجله پژوهشهای فقهی؛ سال دوازدهم، شماره 2، تابستان 1395