ریا

(برگرفته از چهل حدیث امام خمینی)

معنا و درجات ریا

«ریا» آن است که کسی کارهای نیک یا خصلتهای پسندیده یا عقاید حق را به مردم نشان دهد و وانمود کند تا در دلها منزلت یابد، یا به‌خوبی و امانت و دیانت مشهور شود.
ریا در چند مورد تحقق می‌یابد: «مقام اول» آن است که عقاید حق و معارف الهی را اظهار می‌کند تا به دین‌داری مشهور شود. مثل ‌این‌که بگوید: من کسی را جز خدا مؤثر در وجود نمی‌بینم، یا: من به کسی جز خدا توکل ندارم. یا با کنایه و اشاره خود را متدین معرفی کند که این شیوه رایج‌تر است. یا عقاید باطل را از خود نفی کند، چه به‌صراحت و چه به اشاره تا در دلها موقعیتی پیدا کند.
«مقام دوم» آن است که خصلتهای نیکو را اظهار کند، یا از خصلتهای بد تبری جوید، با همان هدفی که گفته شد.
«مقام سوم» که ریای مشهور بین فقهاست، آن است که عبادت شرعی یا کارهای خوب عقلی را به‌قصد جلب‌توجه مردم عمل کند، چه در خود عمل ریا کند، یا در کیفیت و شرایط یا اجزای آن [2]، یا آن‌که با قصد ریا عملی را ترک کند. ادامه دارد
[1]. کافی، ج 2، ص 293، ح 3
[2]. این بحث در کتب فقهی، در مبحث نیت نماز آمده است.