دکترین مقابله با بغی در اسلام و نحوه انعکاس آن در قانون مجازات اسلامی 1370 و 1392

دکترین مقابله با بغی در اسلام و نحوه انعکاس آن در قانون مجازات اسلامی 1370 و

1392

نویسنده: حسن آقابابایی

چکیده

یکی از موضوعاتی که در شریعت اسلامی، بحثهای مفصلی را به خود اختصاص داده است، چگونگی حل منازعات در مواردی است که هر دو طرف درگیری، مسلمان هستند. ماهیت و انگیزه درگیریهای مسلمانان ممکن است متفاوت و گوناگون باشد. آن‌چه نگارنده در این مطالعه به آن پرداخته است، مواردی است که گروهی از مسلمانان با حکومت اسلامی یا ساختار سیاسی مستقر اسلامی دچار چالش بوده و ماهیت و انگیزه درگیریها هم سیاسی است. این درگیریها با عنوان «بغی» و مقابله با آن، ذیل «جهاد با باغیان» مورد بررسی قرارگرفته است. فرضیه این تحقیق آن است که دکترین مقابله با بغی و راه‌حلهایی که برای منازعات سیاسی داخلی در اسلام پیش‌بینی‌شده است با تکیه‌بر برادری همه مسلمانان، مبتنی بر صلح، مدارا و موازین انسانی است. این مطالعه ضمن تبیین آموزه‌های شریعت اسلامی در این زمینه، با بررسی اجمالی تحولات حقوق کیفری ایران، نتیجه گرفته است که سیاست کیفری ایران در این زمینه، به شکل آشکاری با گفتمان شریعت اسلامی متفاوت بوده و در قانون مجازات اسلامی سال 1392 نیز هرچند تغییری در ادبیات قانون‌گذار مشاهده می‌گردد، اما در همگامی با سیاست کیفری اسلامی، توفیقی حاصل نشده است.

کلیدواژگان: بغی، حقوق اسلامی، منازعات داخلی، قتال اهل‌البغی

مجله مطالعات فقه و حقوق اسلامی، شماره 15، پاییز و زمستان 1395