دادرسی افتراقی اطفال در قانون آیین دادرسی کیفری 1392

دادرسی افتراقی اطفال در قانون آیین دادرسی کیفری 1392

نویسندگان: دکتر سید علیرضا میر کمالی، انسیه حسینی

چکیده

مبانی حقوق بشری و جرم‌شناسی قابل‌توجهی، پیش‌بینی یک نظام دادرسی افتراقی را برای اطفال بزه‌کار ایجاب می‌کند. این رویکرد در ایران نیز از سالها موجود بوده است. لکن قانون آیین ‌دادرسی ‌کیفری 1392 با معرفی ساختاری جدید، تغییرات قابل‌توجهی را در این زمینه ایجاد کرده است. این قانون از رهگذر تأسیس نهادهای جدیدی از قبیل دادگاه اختصاصی برای اطفال، دادسرای اطفال، پلیس اطفال و الزام به تشکیل پرونده ‌شخصیت، اقدام به ساماندهی نظامی افتراقی نموده است. این امر می‌تواند ناشی از تأثیرپذیری آگاهانه قانون‌گذار از برخی الگوهای عدالت کیفری اطفال باشد، ‌بنابراین ازاین‌جهت قابل‌بررسی است. این مقاله در دو بخش مجزا تغییرات ایجادشده در ساختار تشکیلاتی پیش از دادرسی و دادرسی اطفال بزهکار را مورد بررسی قرار داده و با یک دید انتقادی موارد مثبت و منفی مندرج در مواد مربوطه را بیان نموده است. به دیگر بیان هدف اصلی این تحقیق، ارزیابی عملکرد قانون گذار در وضع قواعد دادرسی اطفال می‌باشد. چراکه نباید از نظر دور داشت تا چه اندازه اقدامات دستگاه قضایی بر آینده رفتاری طفل تأثیرگذار است.

کلیدواژگان: حقوق اطفال بزهکار، دادگاه اطفال و نوجوانان، قانون آیین دادرسی کیفری 1392، نظام دادرسی اطفال

پژوهشنامه حقوق کیفری شماره 14 پاییز و زمستان 1395