تأملی بر امتیازات اسناد تجاری و زمینه‌های جانشینی چک به‌جای سایر اسناد تجاری
تأملی بر امتیازات اسناد تجاری و زمینه‌های جانشینی چک به‌جای سایر اسناد تجاری
تأملی بر امتیازات اسناد تجاری و زمینه‌های جانشینی چک به‌جای سایر اسناد تجاری
نویسنده: یوسف درویشی هویدا
چکیده
قانون‌گذار به‌منظور رواج هرچه بیشتر اسناد تجاری و استفاده زیادتر اشخاص از این اسناد، امتیازات مختلفی را برای اسناد تجاری در نظر گرفته است. بخشی از این امتیازات به‌عنوان امتیازات مشترک در مورد هر سه سند تجاری برات، سفته و چک اعمال می‌شود؛ اما بخشی دیگر به‌عنوان امتیازات خاص چک، تنها به این سند تجاری اختصاص‌یافته است. در مقابل امتیازات مشترکی که در مورد هر سه سند تجاری قابل‌اعمال است، امکان تعقیب کیفری صادرکننده چک پرداخت نشدنی، امکان وصول وجه چک از طریق اجرائیه ثبتی، محاسبه خسارت تأخیر تأدیه از تاریخ سررسید چک، مسؤول بودن شخصی که به وکالت یا نمایندگی چک را صادر می‌کند، ناچیز بودن حق تمبر مالیاتی، عدم اجبار دارنده چک به قبول بخشی از مبلغ چک و رسیدگی فوری و خارج از نوبت دعاوی حقوقی و کیفری مربوط به چک ازجمله مزایای مهمی است که قانون‌گذار تنها در مورد چک قائل گردیده است. اعطای امتیازات خاص به چک موجب شده است در میان اسناد تجاری جایگاه ویژه‌ای پیدا کند و با حذف نمودن برات از صحنه تجارت داخلی، در موارد زیادی به‌عنوان جایگزین سفته، ایفای نقش نماید. این مقاله تلاش دارد تا با بررسی امتیازات مشترک اسناد تجاری و امتیازات خاص چک، زمینه‌های جایگزینی چک به‌جای اسناد تجاری دیگر را مورد واکاوی قرار دهد.
کلیدواژگان: اسناد تجاری، چک، سفته، برات، امتیازات
ماهنامه قضاوت، شماره 85، بهار 1395