از فروش اتومبیل تا راهروهای دادگاه (قسمت دوم)

از فروش اتومبیل تا راهروهای دادگاه ^{(قسمت دوم)}

مرجان الماس

در شماره قبلی روزنامه در خصوص نحوه پیدا کردن مشتری برای ماشین و نوشتن یک مبایعه‌نامه ساده بین متعاملین (خریدار و فروشنده) توضیحاتی را ارائه دادیم و در این شماره به شرح دو گام بعدی یعنی تعویض پلاک و تنظیم سند خواهیم پرداخت.

گام سوم: تعویض پلاک و بنام کردن سند خودرو

در این مرحله خریدار و فروشنده چند راه برای انتخاب پیش رو دارند:

1- هر دو در معیت همدیگر با مدارک خودرو و مدارک هویتی خود به مراکز تعویض پلاک مراجعه کنند و اقدام به فک پلاک فروشنده و نصب پلاک خریدار شود. پس از آن با هم به دفترخانه اسناد رسمی مراجعه کنند و درخواست تنظیم سند انتقال رسمی بنمایند و بعد از امضای سند محضری توسط طرفین، مالکیت به‌طور کامل به خریدار انتقال داده‌شده است و خریدار می‌تواند با خیال آسوده خودرو را با مالکیت تمام تحویل بگیرد. فروشنده نیز با اطمینان از این‌که مالکیت را به‌طور کامل انتقال داده است هیچ نگرانی از بابت تخلفات یا اتفاقات احتمالی از این تاریخ به بعد نخواهد داشت.

این روش اگرچه که روش خوبی است اما در اکثر موارد به علت مشکلات ترافیک شهر و دور بودن مراکز تعویض پلاک و شلوغی مراکز تعویض پلاک و اتلاف وقت بسیار، برای فروشنده به‌صرفه نیست و فروشنده اصولاً به دنبال راهی برای واگذاری این اختیارات به خریدار است که در این صورت می‌تواند به شیوه‌ زیر عمل کند.

2- فروشنده در اغلب مواردی که بنا به دلایل فوق فرصت کافی برای همراهی با خریدار برای مراجعه به مراکز تعویض پلاک و مراجعه بعدی به دفترخانه برای تنظیم سند رسمی را ندارد؛ ترجیح می‌دهد در همین ابتدای کار کل مبلغ فروش خودرو بینشان ردوبدل شود و تصفیه‌حساب کنند و در عوض، وکالت کلیه اقدامات بعدی را به خود خریدار بدهد. در چنین مواقعی فروشنده و خریدار در اولین اقدام، باید با مراجعه به یک دفترخانه اسناد رسمی درخواست تنظیم یک سند تعویض پلاک و وکالت فروش خودرو بنمایند. در این مرحله اگر قرار بر تصفیه‌حساب بین فروشنده و خریدار باشد باید به چند نکته به‌دقت توجه شود:

دفترخانه اقدام به تنظیم یک سند وکالت از طرف فروشنده کند و باید دو موضوع در آن قید شود:

الف: تعویض پلاک

ب: تنظیم سند انتقال خودرو توسط خریدار.

در این مرحله فروشنده باید مراقب باشد که اگر وکالت کل امور یعنی تعویض پلاک و فروش را به خریدار می‌دهد باید در همین مرحله در دفترخانه با خریدار تصفیه‌حساب کامل نماید. چرا که خریدار دیگر برای هیچ امضایی نیازی به حضور فروشنده ندارد و با این وکالت‌نامه کل اقدامات را به‌تنهایی انجام می‌دهد. پس فروشنده باید کل مبلغ خودرو را در همین مرحله از خریدار دریافت نموده و با او برای همیشه خداحافظی کند. خریدار نیز باید دقت کند که اگر اقدام به تصفیه‌حساب با فروشنده می‌نماید حتماً وکالتش وکالت تام یعنی 1-تعویض پلاک و 2- فروش و انتقال خودرو را داشته باشد. تا پس از تعویض پلاک نیازی به حضور مجدد فروشنده برای انتقال سند محضری نداشته باشد. با این اقدام فروشنده با خیال آسوده، با قبول هزینه یک وکالت‌نامه، کلیه اختیارات تعویض پلاک و نیز مراجعه بعدی به دفترخانه و تنظیم سند نهایی را به خود خریدار واگذار می‌کند و دیگر نیازی به هیچ حضوری از فروشنده در مرکز تعویض پلاک یا دفترخانه نیست. و خریدار نیز با گرفتن وکالت تمام امور مراحل بعدی با طیب خاطر با فروشنده تصفیه‌حساب می‌کند.

خریدار و فروشنده در خصوص جزییات اقدام خود در این مرحله می‌توانند از دفترخانه مشاوره کافی بگیرند تا دچار خطا نشوند.

زمان تصفیه‌حساب خریدار و فروشنده:

فروشنده و خریدار وقتی سند وکالت تام یعنی “وکالت تعویض پلاک و فروش خودرو” آماده شد قبل از امضای سند باید تصفیه‌حساب را انجام دهند و این تصفیه‌حساب در حضور سردفتر اسناد رسمی انجام می‌شود تا هیچ‌یک از طرفین متضرر نشوند.

خلافی خودرو:

خریدار باید قبل از تصفیه‌حساب یک نسخه از خلافی خودرو را که از مراکز پلیس+10 در همان تاریخ گرفته‌شده از فروشنده مطالبه کند تا موقع تعویض پلاک با خلافی سنگین خودرو مواجه نشود و مجبور به پرداختن خلافی فروشنده نشود. اگرچه که خلافیهای خودروها با این‌که به تاریخ روز صادر می‌شوند اما اصولاً خلافهای تا ده روز قبل را ثبت می‌کنند اما به‌هرحال چون هنگام تعویض پلاک، خلافی خودرو باید تصفیه شود، این اقدام شما ضروری است.

مفاصاً حساب عوارض شهرداری:

خریدار باید قبل از تصفیه‌حساب نهایی و اخذ وکالت تام، مفاصاً حساب عوارض شهرداری خودرو را (که توسط دفاتر خدمات الکترونیک شهر صادر می‌شود) از فروشنده مطالبه کند تا عوارض سالیانه شهرداری خودرو نیز تصفیه شود و بعداً متوجه بدهی سنگین خودرو به شهرداری نشود.

مهلت تعویض پلاک:

فروشنده باید حتماً دقت کند که برای وکالت تعویض پلاک خود مهلت تعیین کند و از دادن وکالت بدون مدت، با دلایلی همچون این‌که خریدار آشناست یا انسان شریفی است یا هر دلیل دیگر به‌شدت خودداری کند.

تذکر بسیار مهم: به هنگام دادن وکالت تعویض پلاک یا تام به خریدار حتماً از دفترخانه بخواهید تا مهلت کمی برای این اقدام در نظر بگیرد و در سند درج کند. مهلتهای طولانی باعث می‌شود در تمام مدتی که پلاک فروشنده در اختیار خریدار است هر تخلفی که با خودرو صورت بگیرد روی پلاک فروشنده بیاید و خدای‌ناکرده اگر اتفاقی با آن خودرو بیفتد فروشنده را گرفتار راهروهای دادگاه خواهد کرد.

اگر در مهلت تعیین‌شده در وکالت‌نامه، اقدام به تعویض پلاک نکنیم چه می‌شود؟

اما اگر خریدار در مهلت مقرر و کوتاهی که به درخواست فروشنده در وکالت‌نامه قیدشده، اقدام به فک پلاک فروشنده نکند وکالت‌نامه پس از اتمام مهلت مربوطه باطل می‌شود و دفترخانه هم طبق قانون حق تمدید کردن و حاشیه‌نویسی برای تمدید مدت وکالت‌نامه را ندارد در این صورت خریدار مجبور می‌شود یا در مهلت تعیین‌شده اقدام به تعویض پلاک نماید یا این‌که مجبور می‌شود در صورت باطل شدن مهلت وکالت‌نامه، به دنبال فروشنده و راضی کردن او برای تنظیم سند مجدد وکالت برای تعویض پلاک بشود که اصولاً اقدام به‌صرفه‌ای نیست و در چنین مواقعی خریدار باید در اولین فرصت اقدام به مراجعه به مراکز تعویض پلاک برای فک پلاک و سپس مراجعه به دفترخانه برای بنام کردن سند اتومبیل بنام خود بنماید تا دچار مشکلات بعدی و عدم دسترسی به فروشنده نگردد. به همین دلیل بهترین راه برای اطمینان فروشنده از تعویض پلاکش در موعد کوتاه‌مدت، همین درج مهلت در وکالت تعویض پلاک است.

هزینه محضر برای وکالت و انتقال اتومبیل:

طبق عرف رایج در جامعه، هزینه تنظیم سند انتقال خودرو (در بخش دفترخانه) به عهده فروشنده است؛ اما اگر طرفین در حین نوشتن قرارداد به نحو دیگری باهم توافق کنند توافق ایشان بر عرف رایج مقدم است و طبق قراری که باهم گزارده‌اند اقدام به پرداخت هزینه دفترخانه می‌کنند.

گام چهارم: مراجعه به دفترخانه و تنظیم سند رسمی انتقال خودرو:

در این مرحله و بعد از تعویض پلاک، اگر خریدار از فروشنده وکالت تام داشته است به‌تنهایی به دفترخانه مراجعه می‌کند و اقدام به درخواست تنظیم سند انتقال نهایی بنام خودش می‌کند. اگر هم وکالتی در بین نبوده و خریدار و فروشنده به‌صورت حضوری در مرکز تعویض پلاک اقدام به فک پلاک نموده‌اند این بار نیز هم‌زمان و باهم دیگر با اسناد و مدارک خودروی تعویض پلاک شده به دفترخانه مراجعه می‌کنند و سند نهایی را امضا می‌کنند. پس از این اقدام، در این مرحله، نقل‌وانتقال خودرو به‌صورت قانونی تمام‌شده است. خریدار با خیال آسوده از بنام شدن مالکیت خودرو و فروشنده با اطمینان از این‌که دیگر در خصوص خودرویی که فروخته مسؤولیتی نخواهد داشت راهی منازل خود می‌شوند.

اگر بعد از تعویض پلاک به دفترخانه مراجعه نکنیم چه می‌شود؟

طبق قانون، تعویض پلاک خودرو، صرفاً عوض شدن پلاک طرفین از خودرو است و مالکیت خودرو همچنان به نحوه قبلی برقرار است. خریدار در ازای پرداخت هزینه‌ای که کرده و اتومبیلی که خریداری نموده باید بلافاصله بعد از تعویض پلاک با مراجعه به یک دفترخانه اسناد رسمی اقدام به بنام زدن سند اتومبیل برای خود نماید. وگرنه در انتقال بعدی دچار مشکل می‌شود و موقع فروش اتومبیل با مشکلات متعددی مواجه می‌شود که حتی بعضاً ممکن است منجر به عدم امکان فروش خودرو به خاطر عدم انتقال مالکیت، بشود.

اگر در وکالت تعویض پلاک برای خریدار مهلت تعیین نکردیم …

اگر در وکالتی که به خریدار می‌دهیم برای او مدتی برای تعویض پلاک تعیین نکردیم، به‌احتمال زیاد دچار مشکل خواهیم شد. در چنین مواقعی اگر با وجود گذر زمان مطلع خریدار با پلاک شما اقدام به تردد و خلاف می‌کند باید در اولین فرصت با مراجعه به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی اقدام به ثبت دادخواستی مبنی بر فک پلاک و توقیف خودرو کنید تا خودروی شما در اولین فرصت توقیف شود و خریدار ملزم به تعویض پلاک گردد. در چنین مواردی مدارکی که لازم دارید وکالتی است که در دفترخانه به خریدار داده‌اید و مبایعه‌نامه‌ای که میان خودتان نوشته‌اید. البته اگر یکی از این دو مدرک نیز موجود بود باز می‌توانید اقدام قانونی خود را انجام دهید.

سخن آخر:

قبل از هر اقدام در خصوص تنظیم سند خودرو، با وکیل و یا یک دفترخانه مورد اعتماد مشورت کنید. از دادن وکالت بدون مهلت به خریدار خودداری کنید؛ و از یکی از دو روش فوق برای انتقال خودرو استفاده کنید.(پایان) منبع: پارسینه