آیین‌نامه اجرایی ماده (۱) قانون الحاق برخی مواد به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت (۲)
آیین‌نامه اجرایی ماده (۱) قانون الحاق برخی مواد
به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت (۲)
آیین‌نامه اجرایی ماده (۱) قانون الحاق برخی مواد به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت (۲)
آیین نامه‌ی شماره ۵۹۱۲۱/ت ۵۲۹۱۲ هـ مورخ ۱۹/۵/۱۳۹۵
وزارت نفت ـ وزارت امور اقتصادی و دارایی ـ سازمان برنامه‌وبودجه کشور
هیأت وزیران در جلسه ۱۳/۴/۱۳۹۵ به پیشنهاد مشترک وزارتخانه‌های نفت و
امور اقتصادی و دارایی و سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور (سابق) و به استناد بند (ح) ماده (۱) قانون الحاق برخی مواد به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت (۲) ـ مصوب ۱۳۹۳ ـ آیین‌نامه اجرایی ماده یادشده را به شرح زیر تصویب کرد:
آیین‌نامه اجرایی ماده (۱) قانون الحاق برخی مواد به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت (۲)
ماده ۱ ـ اصطلاحات مندرج در این آیین‌نامه در معانی مشروح مربوط زیر به کار می‌روند:
الف ـ قانون تنظیم (۲): قانون الحاق برخی مواد به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت (۲) ـ مصوب ۱۳۹۳ ـ.
ب ـ شرکت: شرکت ملی نفت ایران.
پ ـ شرکت پالایش و پخش: شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران.
ت ـ خزانه: خزانه‌داری کل کشور.
ث ـ سازمان: سازمان برنامه‌وبودجه کشور.
ج ـ بانک مرکزی: بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران.
چ ـ نفت: نفت خام و میعانات گازی.
ح ـ پنج فرآورده اصلی: بنزین، نفت گاز، نفت سفید، نفت کوره و گاز مایع.
خ ـ خالص گاز طبیعی صادراتی: ارزش گاز صادراتی پس از کسر هزینه‌های گاز طبیعی وارداتی.
د ـ سهم شرکت: سهم شرکت ملی نفت ایران معادل درصدی که در قوانین بودجه سنواتی تعیین می‌شود.
ذ ـ خوراک معادل: میزان میعانات گازی معادل ارزش فرآورده‌های نفتی تحویلی
مجتمعهای پتروشیمی به شرکت ملی پالایش و پخش.
ر ـ بورس: بورسهای تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار.
ماده ۲ ـ به‌منظور اعمال حق مالکیت و حاکمیت بر منابع نفت و گاز کشور و به‌منظور تعیین رابطه مالی و نحوه تسویه‌حساب بین دولت (خزانه) و شرکت، معادل سهم شرکت از ارزش نفت صادراتی و خالص گاز طبیعی صادراتی و مبالغ حاصل از فروش داخلی گاز طبیعی و نفت تحویلی به مجتمعهای پتروشیمی موضوع ماده (۳) و نفت تحویلی به پالایشگاههای داخلی موضوع ماده (۴) این آیین‌نامه بابت کلیه مصارف سرمایه‌ای و هزینه‌ای شرکت ازجمله بازپرداخت بدهی و تعهدات شامل تعهدات سرمایه‌ای و بیع متقابل و جبران خسارات زیست‌محیطی و آلودگیهای ناشی از فعالیتهای نفتی خالص درآمد و هزینه‌های ناشی از عملیات صادرات با احتساب هزینه‌های حمل و بیمه (سیف) و انبارداری و هزینه‌های عرضه نفت در بورس تعیین می‌شود و این سهم ازنظر مالیاتی با نرخ صفر محاسبه می‌شود. شرکت مکلف است مابقی ارزش نفت را به‌حساب بستانکار دولت نزد خزانه منظور و به شرح مفاد این آیین‌نامه با دولت (خزانه) تسویه‌حساب نماید.
شرکت موظف است از محل سهم خود، قراردادهای لازم را با شرکتهای عملیاتی تولید نفت و گاز بر اساس قیمت تمام‌شده و در چارچوب بودجه عملیاتی منعقد کند و در راستای اجرای بودجه عملیاتی، شرکتهای دولتی تابعه وزارت نفت مکلف‌اند موافقت‌نامه‌های طرحهای سرمایه‌ای از محل سهم خود را از درصدهای پیش‌گفته و سایر منابع با سازمان مبادله و گزارش عملکرد تولید نفت و گاز را به تفکیک هر میدان در مقاطع سه‌ماهه به وزارت امور اقتصادی و دارایی، سازمان و کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی ارائه کنند.
ماده ۳ ـ قیمت نفت صادراتی از مبادی اولیه، قیمت معاملاتی یک بشکه نفت صادراتی از مبادی اولیه در هر محموله است و قیمت پایه نفت صادراتی عرضه‌شده در بورس متوسط قیمت صادراتی از مبادی اولیه یک ماه شمسی است و همچنین برای نفت تحویلی به پالایشگاههای داخلی و مجتمعهای پتروشیمی اعم از دولتی و خصوصی بر مبنای نودوپنج درصد متوسط بهای محموله‌های صادراتی نفت مشابه در هرماه شمسی است.
ماده ۴ ـ تا زمانی که دولت برای مصرف فرآورده‌های نفتی در داخل کشور قیمت تکلیفی تعیین می‌کند، برای تسویه‌حساب بین دولت (خزانه) و شرکت پالایش و پخش، قیمت هر بشکه نفت تحویلی به پالایشگاههای داخلی برابر با رقمی خواهد بود که به پیشنهاد کارگروهی متشکل از وزارتخانه‌های نفت و امور اقتصادی و دارایی و سازمان با رعایت قانون هدفمند کردن یارانه‌ها ـ مصوب ۱۳۸۸ ـ هرساله به تصویب هیأت وزیران می‌رسد و اجازه داده می‌شود که مابه‌التفاوت این رقم باقیمت مذکور در ماده (۳) این آیین‌نامه به‌صورت حسابداری در دفاتر خزانه به بدهکار حساب پالایش و پخش ثبت و همچنین رقم مذکور در حساب بستانکار دولت (خزانه) در دفاتر شرکت پالایش و پخش نیز ثبت‌شده و این رقم مبنای تسویه‌حساب نهایی با خزانه خواهد بود.
ماده ۵ ـ وزارت نفت قیمت هر بشکه نفت تحویلی در هرماه را تا پایان ماه بعد به هریک از پالایشگاههای داخلی با توجه به کیفیت نفت تحویلی به آن پالایشگاه بر مبنای ماده (۳) این آیین‌نامه محاسبه و برای اعمال حساب با پالایشگاهها با ذکر نام هر پالایشگاه به شرکت پالایش و پخش ابلاغ می‌کند. به همین ترتیب وزارت نفت موظف است در پایان ماه بعد قیمت پنج فرآورده اصلی و سوخت هوایی دریافتی ماه قبل توسط شرکت پالایش و پخش از هر پالایشگاه را محاسبه و با ذکر نام هر پالایشگاه به شرکت پالایش و پخش جهت محاسبه و تسویه‌حساب با هر پالایشگاه ابلاغ کند. همچنین وزارت نفت موظف است مطابق این ماده، قیمت خوراک معادل را تعیین و برای اقدام به شرکت و شرکت پالایش و پخش ابلاغ کند.
وزارت نفت قیمت هر بشکه میعانات گازی تحویلی به مجتمعهای پتروشیمی در هرماه را تا پایان ماه بعد به شرکت با توجه به کیفیت نفت تحویلی بر مبنای ماده (۳) این آیین‌نامه محاسبه و برای اعمال حساب با پتروشیمی با ذکر نام هر مجتمع پتروشیمی به شرکت اعلام می‌کند. شرکت و شرکت پالایش و پخش حسب مورد موظف‌اند بر پایه قیمتهای ابلاغی وزارت نفت برای قیمت نفت و فرآورده‌های نفتی یادشده صورتحساب موقت / قطعی را برای پالایشگاهها و پتروشیمیها حسب مورد صادر کند و در مورد خوراک معادل نیز به قیمت مذکور در جزء (۲) بند (الف) ماده (۱) قانون تنظیم (۲) و ماده (۴) این آیین‌نامه محاسبه و به خزانه واریز می‌شود. مبنای محاسبه سهم شرکت از نفت تحویلی به پالایشگاههای داخلی و خوراک معادل یادشده، قیمت مذکور در ماده (۴) این آیین‌نامه خواهد بود.
تبصره ـ قیمت پنج فرآورده اصلی و سوخت هوایی موضوع این ماده بر اساس میانگین قیمت محموله‌های وارداتی یا صادراتی و در صورت نبودن قیمت وارداتی یا صادراتی، متوسط ماهانه قیمت محموله‌های صادراتی فوب خلیج‌فارس در آن ماه بنا بر اعلام وزارت نفت خواهد بود.
ماده ۶ ـ مسئولیت وصول مبالغ موضوع مواد (۳) و (۴) این آیین‌نامه حسب مورد بر عهده شرکت و شرکت پالایش و پخش است. شرکت پالایش و پخش بابت تضمین وصول عواید نقدی حاصل از فروش نفت (خوراک) به پالایشگاهها با احتساب پنج فرآورده اصلی و سوخت هوایی فروش داخلی و فرآورده‌های صادراتی تحویلی به شرکت، اعتبارات اسنادی ریالی / ارزی به‌صورت گردشی ماهانه اخذ و شرکت بابت تضمین وصول عواید نقدی حاصل از فروش نفت (خوراک) به شرکتهای پتروشیمی با احتساب خوراک معادل، اعتبارات اسنادی ریالی / ارزی به‌صورت گردشی ماهانه دریافت می‌کند.
شرکتهای پالایش نفت و پتروشیمی موظف‌اند تمام وجوه صورت‌حسابهای موقت / قطعی را که حداکثر در مقاطع ده‌روزه توسط شرکت و یا شرکت پالایش و پخش حسب مورد بر عهده آنان صادر می‌شود در مهلت مقرر تعیین‌شده در قانون تنظیم (۲) به‌حساب این شرکتها نزد خزانه واریز کنند در صورت عدم واریز بهای خوراک از سوی شرکتهای پالایش نفت و پتروشیمی، وزارت امور اقتصادی و دارایی (سازمان امور مالیاتی کشور) مکلف است با اعلام وزارت نفت رأساً نسبت به برداشت از حساب شرکتهای بدهکار و واریز آن به‌حساب خزانه اقدام کند. درهرصورت پیگیری موضوع از طریق وزارت امور اقتصادی و دارایی (سازمان امور مالیاتی کشور) رافع مسئولیت شرکت و شرکت پالایش و پخش برای وصول مطالبات از پالایشگاهها و شرکتهای پتروشیمی نخواهد بود.
درصورتی‌که هریک از شرکتهای پالایش نفت و یا شرکتهای پتروشیمی نسبت به‌صورت حسابهای صادره توسط شرکت و یا شرکت پالایش و پخش در خصوص ارزش نفت تحویلی به آنها و یا ارزش فرآورده‌های دریافتی از آنها شکایت داشته باشند می‌توانند این شکایت را به وزارت نفت تسلیم کنند. این شکایت با فوریت در هیأتی سه‌نفره متشکل از نمایندگان وزارت نفت (رئیس هیأت)، سازمان و خزانه و در صورت لزوم با حضور نماینده واحد شاکی و نماینده شرکت و شرکت پالایش و پخش (بدون حق رأی) حسب مورد رسیدگی و در خصوص آن تصمیم‌گیری می‌کند. وجود اختلاف‌نظر و نیز رسیدگی به شکایتها در مورد صورت‌حسابها به‌هیچ‌وجه مانع از پرداخت علی‌الحساب صورت‌حسابها نخواهد بود.
ماده ۷ ـ سهم شرکت بابت نفت تحویلی به شرکت پالایش و پخش و خوراک معادل مستقیماً به حسابهای شرکت مورد تأیید خزانه واریز می‌شود. مبالغی که بابت خوراک تحویلی به شرکتهای پتروشیمی وصول می‌شود، مستقیماً به‌حسابهای شرکت مورد تأیید خزانه واریز می‌شود و متعاقباً طبق قانون، شرکت موظف است سهم دولت را از منابع مذکور به‌حساب خزانه و سایر حقوق دولتی را به‌حسابهای مربوط واریز کند.
ماده ۸ ـ شرکت مکلف است دریافتیهای حاصل از صادرات نفت اعم از صادرات سال جاری و سالهای قبل را به هر صورت، پس از کسر بازپرداخت تعهدات بیع متقابل به‌عنوان علی‌الحساب پرداختهای موضوع‌بند (ب) ماده (۱) قانون تنظیم (۲) بلافاصله از طریق حسابهای موردنظر و مورد تأیید بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران به حسابهای مربوط در خزانه واریز نماید.
بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران مکلف است هرماه از وجوه حاصله به‌طور متناسب نسبت به پرداخت سهم شرکت، با احتساب بازپرداخت‌های بیع متقابل، سهم صندوق توسعه ملی و سهم درآمد عمومی دولت موضوع ردیفهای درآمدی مذکور در قوانین بودجه سنواتی را با فروش مبالغ ارزی به نرخی که بر اساس ضوابط شورای پول و اعتبار تعیین می‌شود به حسابهای مربوط نزد خزانه واریز و مازاد آن را به‌حساب ذخیره ارزی واریز نماید. شرکت موظف است پس از دریافت سهم خود، حساب دولت را در دفاتر قانونی شرکت بستانکار نماید.
بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران مکلف است سهم شرکت را به‌حسابهای آن شرکت مورد تأیید خزانه در داخل و مورد تأیید آن بانک در خارج از کشور برای پرداخت به پیمانکاران، سازندگان و عرضه‌کنندگان مواد و تجهیزات مربوط به‌طرف قرارداد و هزینه‌های جاری و تعهدات ارزی شرکت واریز و برای قراردادهای تسهیلات مالی خارجی توثیق نماید.
بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران موظف است سهمی که هرساله در قانون بودجه سنواتی تعیین می‌شود را از خالص گاز طبیعی صادراتی کسر و به‌حساب صندوق توسعه ملی واریز کند. مبلغ واریزی از ماه یازدهم سال، محاسبه و تسویه می‌شود.
ماده ۹ ـ مابه‌التفاوت قیمت پنج فرآورده اصلی و سوخت هوایی و همچنین فرآورده‌های نفتی و مواد افزودنی تحویلی از سوی شرکتهای پتروشیمی به شرکت پالایش و پخش فروخته‌شده به مصرف‌کنندگان داخلی باقیمت صادراتی یا وارداتی این فرآورده‌ها حسب مورد به‌علاوه هزینه‌های انتقال داخلی فرآورده‌ها و نفت خام معادل آنها، هزینه‌های توزیع و فروش، مالیات بر ارزش‌افزوده و انواع عوارض قانونی طبق جداول موضوع ماده (۱۲) این آیین‌نامه محاسبه و در دفاتر شرکتهای پالایش نفت به‌حساب بدهکار شرکت پالایش و پخش ثبت و از آن طریق در بدهکار حساب دولت (خزانه) نیز ثبت می‌شود. معادل این رقم در دولت (خزانه) به‌حساب بستانکار شرکت پالایش و پخش، منظور و عملکرد مالی این ماده به‌صورت مستقل توسط شرکت مذکور در مقاطع زمانی سه‌ماهه از پایان تیرماه پس از دریافت گزارش سازمان حسابرسی با تأیید کارگروهی متشکل از وزارتخانه‌های نفت، امور اقتصادی و دارایی و سازمان به‌صورت علی‌الحساب با خزانه تسویه می‌گردد و تسویه‌حساب نهایی فیزیکی و مالی حداکثر تا پایان تیرماه سال بعد انجام می‌شود و درهرحال مبنای تسویه‌حسابهای نهایی بین دولت (خزانه) با شرکت پالایش و پخش، مفاد ماده (۴) این آیین‌نامه
خواهد بود.
همچنین شرکت هر سه ماه یک‌بار گزارش میزان و ارزش نفت تولیدی، صادراتی و تحویلی به شرکتهای پالایش نفت و پتروشیمیهای داخلی و عرضه‌شده در بورس و سایر شرکتها را پس از تأیید سازمان حسابرسی جهت تأیید و تسویه علی‌الحساب به کارگروه مذکور ارائه می‌نماید و تسویه‌حساب نهایی فیزیکی و مالی حداکثر تا پایان تیرماه سال بعد انجام می‌شود. دبیرخانه این کارگروه در وزارت
نفت است.
مرجع تعیین کمیت و کیفیت نفت تحویلی به شرکتهای پالایش نفت، پتروشیمیها و فرآورده‌های نفتی دریافتی از شرکتهای پالایش نفت و پتروشیمیها وزارت نفت است.
ماده ۱۰ ـ شرکت در مقاطع ماهانه سهم دولت از ارزش نفت و فرآورده‌های دریافتی از پتروشیمیها، فروخته‌شده به شرکت پالایش و پخش / شرکتهای پالایش نفت را در دفاتر خود به‌حساب بدهکار دولت (خزانه) منظور و به شرکتهای یادشده منتقل می‌نماید. شرکت پالایش و پخش / شرکتهای پالایش نفت موظف‌اند حسب اعلام شرکت به شرح فوق حساب دولت (خزانه) را در دفاتر خود بستانکار کنند. شرکت پالایش و پخش موظف است از طرف شرکتهای پالایش نفت نسبت به تسویه‌حساب با خزانه اقدام کند.
ماده ۱۱ ـ بازپرداخت تعهدات سرمایه‌ای شرکت ازجمله طرحهای بیع متقابل که به‌موجب قوانین مربوط قبل و بعد از اجرای قانون ایجادشده و یا می‌شوند (به‌جز تعهدات موضوع‌بند (ق) تبصره (۲) قانون بودجه سال ۱۳۹۳ کل کشور و ماده (۱۲) قانون رفع موانع تولید رقابت‌پذیر و ارتقای نظام مالی کشور ـ مصوب ۱۳۹۴ ـ) و همچنین هزینه‌های صدور و فروش نفت با احتساب هزینه‌های حمل و بیمه (سیف) و انبارداری به عهده شرکت است. بازپرداخت تعهدات موضوع‌بند (ق) تبصره (۲) قانون بودجه سال ۱۳۹۳ کل کشور و ماده (۱۲) قانون رفع موانع تولید رقابت‌پذیر و ارتقای نظام مالی کشور به عهده دولت است و بر اساس سازوکار تبصره ذیل ماده (۶) آیین‌نامه اجرایی قانون مذکور موضوع تصویب‌نامه شماره ۶۷۵۷۳/ ت ۵۲۰۹۹ هـ مورخ ۲۷/۵/۱۳۹۴ انجام می‌شود و به‌حساب افزایش سرمایه دولت نزد شرکت منظور می‌گردد.
ماده ۱۲ ـ هزینه‌های انتقال داخلی فرآورده‌های نفتی و نفت خام معادل آنها و توزیع، فروش، مالیات و انواع عوارض قانونی ازجمله عوارض آلایندگی و مالیات بر ارزش‌افزوده موضوع ماده (۱۶) قانون مالیات بر ارزش‌افزوده ـ مصوب ۱۳۸۷ ـ و بند (۲) تبصره آن ماده و بندهای (الف)، (ج)، (د) ماده (۳۸) و ماده (۳۹) قانون مالیات بر ارزش‌افزوده برای فرآورده‌های نفتی و واحدهای مربوط (حسب مورد) به شرح جداولی خواهد بود که هرساله به تأیید کارگروه موضوع‌بند (ک) ماده (۱) قانون تنظیم (۲) خواهد رسید. نحوه وصول مالیات بر ارزش‌افزوده و انواع عوارض با رعایت بند (و) ماده (۱) قانون تنظیم (۲) خواهد بود.
ماده ۱۳ ـ مالیات و عوارض ارزش‌افزوده نفت تولیدی و فرآورده‌های نفتی وارداتی و تولیدی و همچنین مالیات و عوارض ارزش‌افزوده گاز مندرج در صورتحساب (قبوض) مصرف‌کنندگان فقط یک‌بار در انتهای زنجیره تولید، انتقال، توزیع و فروش آنها توسط شرکت پالایش پخش / شرکتهای پالایش نفت و شرکتهای گاز استانی بر مبنای قیمت فروش داخلی محاسبه و دریافت می‌شود و حسب مورد توسط شرکتهای فوق‌الذکر / شرکت ملی گاز ایران به‌حساب سازمان امور مالیاتی کشور نزد خزانه پرداخت
می‌گردد. بدین ترتیب شرکتهای موجود در زنجیره مکلف به انجام تکالیف مقرر در قانون مالیات بر ارزش‌افزوده ازجمله صدور صورتحساب فروش، محاسبه و درج مالیات و عوارض ارزش‌افزوده فروش کالا و خدمات مشمول در صورتحساب، اخذ مالیات و عوارض ارزش‌افزوده فروش کالا و خدمات مشمول (به‌استثنای دریافت و پرداخت مالیات و عوارض ارزش‌افزوده فروش کالا و خدمات فوق‌الذکر حسب مورد فی‌مابین شرکتهای فعال در زنجیره مشمول حکم یادشده) می‌باشند. مالیات و عوارض ارزش‌افزوده هر حلقه به حلقه بعد منتقل و به‌عنوان اعتبار حلقه بعد با رعایت قانون مالیات بر ارزش‌افزوده قابل‌قبول خواهد بود. در تعیین مالیات بر ارزش‌افزوده هر حلقه مالیات و عوارض پرداختی بابت خرید کالا و خدمات برابر مقررات قابل‌پذیرش است. مالیات و عوارض ارزش‌افزوده وصول‌شده در حلقه آخر با توجه به سهم مالیات و عوارض ارزش‌افزوده هرکدام از شرکتهای حاضر در زنجیره به‌عنوان مالیات و عوارض حلقه‌های قبلی قابل تخصیص خواهد بود. در صورت عدم واریز مالیات و عوارض ارزش‌افزوده توسط اشخاص حلقه آخر فوق‌الذکر طبق حکم ماده (۴) قانون الحاق برخی مواد به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت (۲)، خزانه‌داری کل کشور مکلف است بر اساس اعلام سازمان امور مالیاتی کشور از موجودی حساب آنها نزد خزانه‌داری کل کشور برداشت و به‌حسابهای تعیین‌شده سازمان مذکور نزد خزانه واریز نماید. فهرست اشخاص قبل و انتهای زنجیره تولید، انتقال، توزیع و فروش ازجمله شرکت ملی نفت ایران به تفکیک توسط وزارت نفت به سازمان امور مالیاتی کشور اعلام می‌گردد.
تبصره ۱ ـ نفت خام خریداری‌شده از دولت توسط شرکت ملی نفت ایران و همچنین فروش داخلی به شرکتهای فوق‌الذکر و صادرات آن مستلزم محاسبه و دریافت مالیات و عوارض بر ارزش‌افزوده از حلقه‌های بعدی نیست.
تبصره ۲ ـ سازمان امور مالیاتی کشور موظف است در مورد احکام مشابه که در قوانین بودجه سنواتی آمده است نیز مطابق حکم این ماده و تبصره (۱) آن اقدام نماید.
ماده ۱۴ ـ وزارت نفت با رعایت این آیین‌نامه مکلف است به نمایندگی از سوی
دولت جمهوری اسلامی ایران نسبت به انعقاد قرارداد با شرکت اقدام و با مراعات بند (ح) ماده (۱) قانون تنظیم (۲) آن را به تصویب هیأت وزیران برساند. دستورالعمل حسابداری لازم به‌نحوی‌که آثار تولید و فروش نفت در دفاتر قانونی و حساب سود و زیان شرکتهای دولتی تابعه ذی‌ربط وزارت نفت انعکاس داشته باشد به پیشنهاد وزارت نفت و تأیید وزارت امور اقتصادی و دارایی ابلاغ می‌شود.
معاون اول رئیس‌جمهور ـ اسحاق جهانگیری؛ به نقل از روزنامه رسمی شماره ۲۰۸۰۹ مورخ 26/5/1395
بازدید: ۲۳