ارث و وصیت؛ حق؟ یا حکم؟!

ارث و وصیت؛ حق؟ یا حکم؟!

نویسندگان: سید نصرالله موسوی، سید محمد صدری، احمد باقری، پرویز عامری

چکیده

نگاه غالب در نظام حقوقی ایران درباره‌ی ارث و وصیت این است که آنها را از احکام مفروض نموده و درنتیجه هرگونه اثرگذاری اراده را در موضوعاتشان مردود پنداشته‌اند؛ درحالی‌که دراین پژوهش به تحقیق ثابت‌شده است که این دو نهاد از جنس حقوق و همانند دیگر موضوعات حقوق مدنی دارای احکامی هستند که جهت اتیان و پاس داشت مطلوبات آنها تقنین گردیده است. بر اساس پژوهش و کاوش در لایه‌های عمیق فقهی و حقوقی دراین پژوهش این فرضیه ارائه و متقن شده است که موضوع و متعلق دو نهاد مزبور، حق ارث‌بری و حق ارث دهی است و موجودیت حقوقی آنها به لحاظ حکمت و علت تشریعی، در جهت پاسداشت حقوق اشخاص در برخورداری از ترکه و نیز مدیریت ارث‌بری و ارث دهی (وصیت) در حوزه‌ی مقررات و مفروضات شرعی و قانونی است؛ ازاین‌روی این دو نهاد دارای ارتباطات بسیار نزدیک ماهیتی، موضوعی و کاربردی هستند و بر یکدیگر اثرگذار از هم دیگر متأثرمی باشند؛ درنتیجه اراده می‌تواند (همانند سایر حقوق با مراعات حقوق دیگران) به‌عنوان عنصری اثرگذار در موضوعات و متفرعات این دو نهاد حقوقی در حقوق زنده و اجرایی موردپذیرش قرار گیرد.

کلیدواژگان: ارث؛ وصیت؛ حکم؛ حق؛ ارث‌بری؛ ارث دهی

دو فصلنامه دانش حقوق مدنی؛ دوره 5، شماره 1، تابستان و پاییز 1395