نقش حقوق مالکیت فکری در حمایت از صنعت گردشگری

نقش حقوق مالکیت فکری در حمایت از صنعت گردشگری

نویسندگان: مهدی زاهدی؛ عمید محمدی
چکیده
صنعت گردشگری سومین صنعت مولد شغل و سرمایه بعد از صنعت نفت و خودروسازی است. این صنعت از حوزه‌های جدیدی است که حمایت از آن در قالب حقوق مالکیت فکری اعم از مالکیت ادبی و هنری و مالکیت صنعتی در حال شکل‌گیری است. امروزه استفاده از مصادیق گوناگون مالکیت فکری در صنعت گردشگری می‌تواند موجب ارتقاء این صنعت و جذب گردشگر بیشتر شود به‌نحوی‌که استفاده از این مصادیق مانند نمودهای فرهنگ‌عامه (فولکلور)، آثار معماری، نشانه‌های جغرافیایی و علائم تجاری و جمعی بسیار متداول شده است. گردشگری همانند صنایع دیگر کالاها و خدمات وابسته داشته و عوامل متعدد و مهمی که مبتنی بر جذابیت و رقابت‌پذیری هستند (مانند برند مقاصد گردشگری) در آن اثر­گذار هستند. این مقاله می‌کوشد به این سؤال پاسخ دهد که حقوق مالکیت فکری در حمایت و رقابت‌پذیری صنعت گردشگری چه نقشی ایفاء می‌کند و آیا نظام حقوقی یادشده می‌تواند برای ذی‌نفعان این صنعت فرصتها و راهکارهای حمایتی کافی به‌منظور افزایش ظرفیت بهره‌وری و رقابت منصفانه فراهم کند؟ برای پاسخ به این سؤال، ظرفیتهای فعلی نظام حقوق مالکیت فکری را در چارچوب نمودهای فرهنگ‌عامه، آثار معماری، نشانه‌های جغرافیایی و علائم تجاری و جمعی به‌منظور حمایت از گردشگری فرهنگی و هنری و نیز گردشگری کشاورزی (روستایی)، گردشگری سلامت و توسعه‌ی برند مقاصد گردشگری بررسی و تجزیه‌وتحلیل می‌شود.
کلیدواژگان: صنعت گردشگری؛ حقوق مالکیت فکری؛ نمودهای فرهنگ‌عامه (فولکلور)؛ نشانه-های جغرافیایی؛ علائم تجاری جمعی
فصلنامه پژوهش حقوق خصوصی؛ دوره 4، شماره 12، پاییز 1394