مقایسه نظام مسؤولیت انتظامی و نظام مسؤولیت مدنی از منظر اهداف عالی نظام مسؤولیت

مقایسه نظام مسؤولیت انتظامی و نظام مسؤولیت مدنی از منظر اهداف عالی نظام مسؤولیت

نویسندگان:

1 ـ طباطبایی نژاد-دکتر سید محمد (استادیار گروه حقوق خصوصی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران)

2 ـ صادقی مقدم-دکتر محمدحسن (استاد گروه حقوق خصوصی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران)

چکیده

مسؤولیت در علم حقوق همواره با مضاف‌الیه‌های مختلفی همراه بوده است؛ مسؤولیت مدنی، مسؤولیت قراردادی، مسؤولیت کیفری و مسؤولیت انتظامی. هریک از این گروهها خود نظامی جدا از یکدیگر دارند و مسیر خود را می‌روند. مسؤولیت مدنی در مطالعات متعددی با مسؤولیت قراردادی و کیفری مقایسه شده است، اما آنچه نادیده مانده، نقش و کارکرد این مسؤولیتها در یک نظام جامع انتظام رفتار است. دراین گستره، هدف این مقاله بررسی و مقایسه نظام مسؤولیت مدنی و نظام مسؤولیت انتظامی است تا بر اساس عناصر کارایی، نقش هریک از این دو در دستیابی به اهداف عالی انتظام رفتار مشخص شود. در پایان، این تحقیق به این نتیجه رهنمون می‌شود که با توجه به ویژگیهای خاص هریک از این دو نظام، نمی‌توان یکی را بر دیگری ترجیح داد، بلکه در هر موضوع خاص بایستی با سنجش کارآمدی و اثربخشی هریک به نسبت دیگری، آندورا تکمیل‌کننده همدیگر در پازل کلی نظام مسؤولیت و تنظیم رفتار دید. دستیابی به چنین نتیجه‌ای مستلزم طراحی نظام کلی مسؤولیت و ارزش سنجی فلسفه قواعد تنظیم رفتار صرف‌نظر از وصف مدنی یا انتظامی است.

کلید واژگان: خسارت؛ قواعد انتظامی؛ کارآمدی؛ مسؤولیت مدنی

منبع: فصلنامه مطالعات حقوق خصوصی (مجله دانشکده حقوق علوم سیاسی سابق) دوره 46 شماره 1 بهار 1395