ازدواج موقت و راهکارهای قانونی اثبات آن

ازدواج موقت و راهکارهای قانونی اثبات آن

یکی از مواردی که امروزه در دادگاههای خانواده بررسی می‌شود و موضوع بسیاری از دادخواستهای مردم را به خود اختصاص می‌دهد، اثبات زوجیت در ازدواجهای موقت است.

در این موارد که خواهان (طرح کننده دعوا) معمولاً خانمها هستند به دلیل بچه‌دار شدن و یا طلب مهریه اقدام به طرح دعوا با موضوع اثبات زوجیت می‌کنند، چراکه با اثبات این موضوع مرد موظف به پرداخت مهریه و نفقه فرزند و همچنین دریافت شناسنامه برای فرزند می‌شوند.

اما افرادی که به دنبال استیفای حق خود هستند باید به چند نکته توجه داشته باشند. نخست اینکه بر اساس ماده 1257 قانون مدنی: «هرکس مدعی حقی است باید آن را اثبات کند و مدعی علیه هرگاه در مقام دفاع، مدعی امری شود که محتاج به دلیل باشد اثبات امر بر عهده‌ی اوست.»

این ماده در رابطه با موضوع موردبحث به این معناست که هرکس ادعای زوجیت کند، باید این ادعای خود را با دلیل اثبات کند. در مورد اثبات زوجیت قانونی که به‌طور خاص به این موضوع پرداخته باشد وجود ندارد اما به‌طورکلی ماده 1258 قانون مدنی در رابطه با اثبات دعوایی است.

طبق ماده 1258 قانون مدنی «دلایل اثبات دعوا از قرار ذیل است: 1- اقرار 2- اسناد کتبی 3- شهادت 4- امارات 5- قسم» که هرکدام را با توجه به این مورد خاص توضیح می‌دهیم.

لذا اگر چنانچه مرد اقرار کند که شوهر خانم است برای اثبات زوجیت کافی است. چراکه مهم‌ترین دلیل اثبات در قانون مدنی اقرار است. به‌عنوان‌مثال در مواردی ادله و شرایط به‌گونه‌ای است که مرد مجبور به اقرار می‌شود.

مثلاً اگر زوجه از زوج دارای فرزندی باشد و با روشهای علمی و آزمایشگاهی این موضوع به اثبات برسد زوج مجبور به اقرار می‌شود.

یا چنانچه طرفین در ابتدای ازدواج موقت سندی مبنی بر این ازدواج تنظیم کرده باشند که چه به ثبت دفترخانه رسمی رسیده باشد و چه با امضای طرفین باشد قابل استناد خواهد بود.

اگر چنانچه در هنگام جریان عقد ازدواج شهود واجد شرایطی وجود داشته باشند می‌توانند به این موضوع شهادت بدهند

در رابطه با اثبات زوجیت اماره قانونی عملاً کاربرد چندانی ندارد و معمولاً در اثبات از اماره قضایی استفاده می‌شود. به‌عنوان‌مثال مهریه یکی از شرایط ضروری برای ازدواج موقت است و اگر زوجه تمام مهریه و یا بخشی از آن را دریافت کرده باشد و دلیلی بر دریافت آن داشته باشد مثلاً چکی از زوج به‌عنوان مهریه گرفته باشد می‌تواند در دادگاه ارائه کند و یا زوجه و زوج باهم همکار بوده و زوجه بتواند اثبات کند که در خانه زوج رفت‌وآمد داشته است در این صورت نیز می‌توان از اماره قضایی استفاده کرد.

در بین دلایل اثباتی ضعیف‌ترین دلیل سوگند است و در انکار زوجیت کاربرد دارد به این معنا که مرد قسم یاد می‌کند که باخانم رابطه‌ای ندارد.

نکته آخر اینکه در بعضی موارد هیچ‌کدام از دلایل گفته‌شده قابل‌ارائه به دادگاه نیست چراکه ازدواج موقت در فرهنگ ایرانی امری غیرمرسوم شمرده می‌شود درنتیجه معمولاً ازدواجهای موقت به‌صورت مخفیانه صورت می‌گیرد لذا طرفین می‌بایست با آگاهی نسبت به حقوق متقابل خود در این نوع از عقود که شارع مقدس باهدف پیشگیری از وقوع و رواج مفاسد در سطح جامعه در نظر گرفته، شرایط تعهد و پابندی خود را به آن، رعایت کنند.

منبع: تبیان