قاعده فراش و یقین قاضی بر اساس DNA

قاعده فراش و یقین قاضی بر اساس DNA

دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری

سال دفاع:1395

مقطع: کارشناسی ارشد

استاد راهنما: احمد اسماعیل تبار

استاد مشاور: عبدالرزاق برزگر بفروئی

دانشجو: امین بابائی

چکیده: نسب که در لغت به معنای قرابت و خویشاوندی است در اصطلاح رابطه حقوقی موجود بین دو نفر را گویند. نسب مشروع هنگامی حاصل می‌شود که از طریق ازدواج صحیح یا رابطه‌ای که در حکم آن است به وجود آمده باشد و نسب وقتی نامشروع است که در اثر نزدیکی زن و مردی که بین آنها علقه زوجیت وجود نداشته کودکی به وجود آید و والدین یا یکی از آنها به عدم زوجیت عالم باشد. ازاین‌رو چون شریعت با توجه به فطرت انسانها نسبت به انتساب و حفظ نسب حریص است اصول و قواعدی برای ثبوت نسب مقرر کرده تا خانواده و جامعه استقرار پیدا کند. آسان‌ترین و ساده‌ترین راه اثبات نسب پدری استناد به اماره فراش است که در اصطلاح عبارت است از اینکه طفلی که از زن دارای شوهر به دنیا آمده است فرزند شوهر فرض شود و ملحق به او گردد. امروزه با توجه به عدم حصری بودن ادله اثبات نسب و نحوه عملکرد شارع دراین حوزه جایگاه روشهای دقیق علمی چون آزمایشD N A که از اهم موارد کاربرد آن در علم ژنتیک اثبات نسب و تعیین رابطه ابویت است، قابل‌تأمل است. با توجه به حجیت ذاتی قطع در اصول (در فرض نتیجه 100 درصدی آزمایش D N A) و حجیت علم عرفی (در صورت 100 درصد نبودن نتیجه یا فرض خطای بسیار پایین) از منظر سیر عقلا، قائل به حجیت نتایج این آزمایش در تعیین نسب و کاربرد آن در اثبات نسب به لحاظ حقوقی و شرعی هستیم. این آزمایش افزون بر نسب طبیعی می‌تواند نسب شرعی را نیز به اثبات رساند و در فرض تعارض نتایج آن با اماره فراش، با توجه به علم آوری و کاشف از واقع بودن آن از سویی و ظنی بودن اماره فراش و جعل آن به فرض جهل به‌واقع و از باب غلبه است، نتایج آزمایش D N A مقدم خواهد بود.

منبع: پژوهشگاه علوم و فناوری و اطلاعات ایران