قانون اساسی فرانسه

قانون اساسی فرانسه

قسمت (ششم)

دنیای حقوق؛ در شماره‌های گذشته تا چهل و پنجمین اصل از اصول قانون اساسی فرانسه را تقدیم شما مخاطبان کردیم دراین شماره به ارائه اصول چهل و شش تا پنجاه می‌پردازیم.

اصل‏46: قوانینی‏ که‏ قانون‏ اساسی‏ به‏ آنها خصوصیت‏ ویژه‌ای‏ اعطا می‌کند در شرایط زیر تصویب‌شده‏ و یا تغییر می‌یابد. در هر یک‏ از مجلسین‏ که‏ لایحه‏ و یا طرح‏ قانونی‏ مطرح‏ است‏ آن‏ مجلس‏ پس‏ از پانزده‏ روز از تاریخ‏ ثبت‏ آنها، می‌تواند درباره‏ آن‏ شور و رأی‌گیری‏ نماید. رویه‏ مذکور در اصل‏ چهل‏ و پنجم‏ دراین‏ مورد قابل‌اجرا است‏. مع ذالک‏ در صورت‏ عدم‏ کسب‏ آرا اکثریت‏ مطلق‏ اعضا نیز می‌تواند مورد تصویب‏ قرار گیرد. قوانین‏ خاص‏ مربوط به‏ سنا باید به‏ همان‏ طریق‏ توسط مجلسین‏ به‏ تصویب‏ برسد. قوانین‏ خاص‏ پس‏ از تأیید از طرف‏ شورای‏ نگهبان‏ قانون‏ اساسی‏ امضا می‌گردد.

اصل‏47: پارلمان‏، لایحه‏ قانون‏ بودجه‏ را به‌موجب‏ مقررات‏ پیش‌بینی‌شده‏ به‌وسیله‏ یک‏ قانون‏ خاص‏ تصویب‏ می‌نماید. چنانچه‏ مجلس‏ شورای‏ ملی‏ در اولین‏ بررسی‏ در مدت‏ 40 روز از تاریخ‏ ثبت‏ لایحه‏ نظر خود را اعلام‏ ننماید، دولت‏، مجلس‏ سنا را مطلع می‌نماید و مجلس‏ مزبور باید ظرف‏ 15 روز تشکیل‏ جلسه‏ دهد. مراحل‏ بعد به‌موجب‏ مقررات‏ پیش‌بینی‌شده‏ در اصل‏ چهل‏ و پنجم‏ عمل‏ شود. چنانچه‏ پارلمان‏ به‏ مدت‏ 70 روز سکوت‏ نماید، می‌توان‏ متن‏ لایحه‏ را از طریق‏ دستور لازم‌الاجرا، به‏ اجرا گذاشت‏. چنانچه‏ قانون‏ بودجه‏ که‏ درآمد و هزینه‌ها و عملکرد را تعیین‏ می‌نماید در زمان‏ معین‏ و جهت‏ امضا در شروع‏ آن‏ دوره‏ ارائه‏ نشده‏ باشد، دولت‏ از پارلمان‏ می‌خواهد که‏ به‌فوریت‏ به‏ او اجازه‏ دریافت‏ مالیاتها را داده‏ و از طریق‏ تصویب‌نامه، هزینه‌های‏ موردنظر را به‏ اجرا بگذارد. زمانی‏ که‏ پارلمان‏ تعطیل‏ است‏ مدت‏ پیش‌بینی‌شده‏ دراین‏ اصل‏ به‏ حال‏ تعلیق‏ درخواهد آمد. دیوان‏ محاسبات‏، پارلمان‏ و حکومت‏ را در امر نظارت‏ بر اجرای‏ قوانین‏ مالی‏ همراهی‏ می‌نماید.

اصل‏48: دستور جلسه‏ روزانه‏ مجلسین‏ در مورد لوایح‏ تقدیمی‏ از سوی‏ دولت‏ و یا طرحهای‏ قانونی‏ که‏ مورد تأیید دولت‏ قرارگرفته‏ است‏، برحسب‏ اولویت‏ و به‏ ترتیب‏ مقرر توسط دولت‏ تعیین‏ می‌گردد. برای‏ سؤالات‏ اعضای پارلمان‏ و جوابهای‏ دولت‏ نیز یک‏ جلسه‏ در هفته‏ برحسب‏ اولویت‏ منظور خواهد شد.

اصل‏49: نخست‌وزیر بعد از اتخاذ تصمیم‏ در هیأت‏ دولت‏ در مورد برنامه‏ خود و یا احتمالاً در مورد ارائه‏ یک‏ خط‌مشی‏ کلی‏ سیاسی‏، از مجلس‏ شورای‏ ملی‏ درخواست‏ رأی‏ اعتماد می‌نماید. مجلس‏ شورای‏ ملی‏ پس‏ از رأی‌گیری‏ می‌تواند دولت‏ را استیضاح‏ کند. چنین‏ اقدامی‏ منوط به‏ موافقت‏ حداقل‏ (10) / (1) اعضا مجلس‏ شورای‏ ملی‏ است. رأی‌گیری‏ نمی‌تواند قبل‏ از 48 ساعت‏ پس‏ از تاریخ‏ ثبت‏ آن‏ موضوع‏ صورت‏ گیرد. تنها آرایی‏ که‏ پاسخ‏ مثبت‏ به‏ استیضاح‏ می‌دهند شمرده‏ خواهند شد، استیضاح‏ پس‏ از تحصیل‏ آرا اکثریت‏ اعضا صورت‏ خواهد گرفت‏. چنانچه‏ دراین‏ خصوص‏ اکثریت‏ آرا حاصل‏ نگردد امضاکنندگان‏ آن‏، حق‏ پیشنهاد استیضاح‏ دیگری‏ در همان‏ دوره‏ را ندارند مگر در شرایط پیش‌بینی‌شده‏ دربند ذیل‏: نخست‌وزیر می‌تواند ضمن‏ درخواست‏ تصویب‏ یک‏ لایحه‏ از مجلس‏ شورای‏ ملی‏، درخواست‏ رأی‏ اعتماد نیز بنماید، دراین‏ صورت‏ اگر مجلس‏ به‏ دولت‏ رأی‏ اعتماد بدهد فرض‏ براین‏ خواهد بود که‏ آن‏ لایحه‏ تصویب‌شده‏ است‏ مگر این‌که‏ ظرف‏ 24 ساعت‏ بعد از درخواست‏ رأی‏ اعتماد، مجلس‏ دولت‏ را مورد استیضاح‏ قرار دهد و آن‏ استیضاح‏ طبق‏ بندهای‏ قبل‏ به‏ تصویب‏ مجلس‏ برسد. نخست‌وزیر می‌تواند پس‏ از اعلام‏ سیاست‏ کلی‏ خود از مجلس‏ سنا نیز خواستار رأی‏ اعتماد گردد.

اصل‏50: درصورتی‌که‏ مجلس‏ شورای‏ ملی‏ موضوع‏ استیضاح‏ را به‏ تصویب‏ برساند و یا برنامه‏ دولت‏ یا سیاست‏ کلی‏ دولت‏ را رد نماید، نخست‌وزیر باید استعفای‏ خود را تقدیم‏ رییس‏ جمهور نماید.

منبع: سایت مجلس شورای اسلامی