مشکلات مسافران و رانندگان آژانسهای اتومبیل

مشکلات مسافران و رانندگان آژانسهای اتومبیل

سال ۱۳۳۹ مؤسسه‌های جدیدی در شهر تهران با عنوان آژانسهای اتومبیل کرایه شکل گرفتند، مؤسسات کار راه‌اندازی که همگی ما در طول سال بارها برای انجام کار و رسیدن به محل موردنظرمان از آنها استفاده کرده‌ایم.

فعالیت این آژانسها تا امروز که حدوداً هزار و ۷۰۰ مؤسسه اتومبیل کرایه در تهران وجود دارد با موفقیت ادامه داشته است؛ البته این روزها، فعالان این بخش نیز مانند دیگر صنفها لب به گله و شکایت گشوده‌اند. بدون شک مراجعه به آژانسهای کرایه اتومبیل در بسیاری از موارد کارمان را راه انداخته و به‌نوعی کمکمان کرده است. جدا از دسترسی آسانی که همگان با گرفتن یک شماره به آژانسها دارند، اعتماد مردم به این مؤسسه‌ها، نکته دیگری است که موجب اقبال عمومی به آنها شده است؛ اما گذشته از اینها گاهی پیش می‌آید نوع خدمات‌رسانی این مؤسسات باعث نارضایتی مشتریان می‌شود. دریافت کرایه زیاد، طولانی شدن مدت انتظار مشتری تا رسیدن ماشین و….

اتحادیه اتومبیلهای کرایه، اتحادیه‌ای است که در همان سال یعنی 56 سال پیش، تأسیس شد؛ این اتحادیه به مشکلات صنفی این گروه رسیدگی می‌کند و علاوه بر آن، پاسخگوی شکایات مشتریان مؤسسات اتومبیلهای کرایه است. حال این سؤال پیش می‌آید که مشتری چه وقت می‌تواند به نرخ کرایه معترض باشد؟

در حال ‌حاضر هر سال نرخهای مصوب از سوی مجمع امور صنفی که متولی تمام اصناف است تعیین‌شده، به اتحادیه ابلاغ می‌شود و اتحادیه به آژانسهای اتومبیل ابلاغ می‌کند. بر همین اساس یکی از بزرگ‌ترین مشکلاتی که مردم با آژانسهای اتومبیل کرایه پیدا می‌کنند، رعایت نکردن نرخ مصوب است؛ یعنی آنها به‌درستی نمی‌توانند تشخیص دهند که آیا کرایه‌ای که راننده از آنها طلب کرده، نرخ واقعی و صحیح است یا نه تا درصورتی‌که نرخ بالا بود بتوانند در تماس با اتحادیه، شکایت خود را مطرح یا حداقل به راننده اعتراض کنند.

شاید شما هم با این مشکل مواجه شده‌اید که برای رفتن از یک نقطه ثابت در شمال به جنوب شهر، در مقایسه با زمانی که همین مسیر را از جنوب به شمال طی می‌کردید، کرایه بیش‌تری پرداخته‌اید. به‌طور خلاصه یعنی این‌که آژانسهای اتومبیل کرایه که در نقاط بالای شهر واقع شده‌اند، کرایه بیش‌تری می‌گیرند. به نظر می‌رسد در هر صنفی آنها که مغازه‌هایشان در نقاط بهتری از شهر واقع‌شده، به‌طورمعمول نرخ بالاتری روی خدمات و کالاهای خود می‌گذارند و البته توجیه‌شان هم این است که مالیات بیش‌تری به دارایی می‌پردازند یا این‌که ملکشان ارزش بالاتری نسبت به ملک آژانسهای پایین‌شهر دارد.

اما آیا مشتری آژانس از ملک مؤسسه استفاده‌ای می‌کند که بخواهد پول بیش‌تری بابت کرایه بپردازد؟ مشتری از ماشین آژانس استفاده می‌کند و ظاهراً نوع ماشینها هم در کرایه تأثیر دارد. کرایه سمند و پژو ۴۰۵ از پراید بالاتر و کرایه پراید از پیکان چند درصد بیش‌تر است، چون سفر با این ماشینها راحت‌تر است و به هر حال راننده، هزینه بیش‌تری را بابت خرید ماشین صرف کرده و حالا می‌تواند چند درصد بیش‌تر کرایه بگیرد. از طرف دیگر خدمات اضافی همچون روشن کردن کولر اتومبیل هم باعث افزایش چنددرصدی کرایه می‌شود،

مالیات آژانسها بر چه اساسی تعیین می‌شود

این مبلغ بر اساس سابقه، میزان فعالیت آژانس و تعداد ماشینهای طرح‌دار تعیین می‌شود. هرچند که در این میان از مبلغ کرایه‌ای که راننده از مشتری دریافت می‌کند ۱۵ درصد سهم آژانس و ۸۵ درصد سهم راننده است و مدیر آژانس حق ندارد، بیش از این هیچ مبلغی را با عناوین مختلف از جمله مالیات، پول چای و… از راننده بگیرد و رانندگان می‌توانند تخلفات این‌چنینی را به اتحادیه گزارش دهند.

نرخ دو حالته

در حال‌ حاضر نرخ کرایه آژانسها به دو صورت تعیین می‌شود؛ مسیری و ساعتی. نرخ کرایه مسیری که همان روال معمول است، یعنی شما سوار ماشین شده و به‌طور تقریبی بدون هیچ توقفی به مقصد می‌رسید و کرایه‌ای که عرف آن مسیر است، پرداخت می‌کنید.

حالت دوم زمانی است که شما قصد دارید، با اتومبیلی که کرایه کرده‌اید چندین مسیر را طی کنید و چند توقف هم داشته باشید، شما در این صورت باید اعلام کنید که ماشین را برای بیش از ۳ ساعت و به‌صورت در اختیار کرایه می‌کنید، حالا نحوه محاسبه کرایه تغییر می‌کند.

شما کرایه مسیر نخست را باید با عنوان ورودیه بپردازید که فرضاً ۲ هزار تومان می‌شود، از آن به بعد کرایه را برحسب ساعتی هزار و ۵۰۰ تا ۲ هزار تومان می‌پردازید. برای مسیرهای خارج از شهر و طولانی هم می‌توانید به دو صورت ماشین کرایه کنید؛ یعنی ساعتی محاسبه کنید یا تا رسیدن به محدوده‌های پایانی شهر مثلاً میدان آزادی، نرخ کرایه عرف را پرداخت کنید و بعد از آن کیلومتری کرایه بپردازید؛ مثلاً هر کیلومتر ۱۰۰ تومان. کرایه آژانسها، بعد از نیمه‌شب حدود ۲۰ درصد اضافه می‌شود. گفتنی همه آژانسهای داخل شهر تهران شیفت شب دارند.

بهتر است برای ساعات نیمه‌شب، اتومبیل را رزرو کنید. رزرو کردن هیچ درصدی را به کرایه اضافه نمی‌کند. آژانسهایی که کد ندارند به‌طور غیرقانونی فعالیت می‌کنند که البته اداره اماکن به‌شدت با آنها برخورد می‌کند. بهتر است از خدمات این‌گونه آژانسها استفاده نکنید. در هر صورت اتحادیه اتومبیلهای کرایه، واحد بازرسی و شکایات دارد و مشتریان ناراضی می‌توانند در تماس با اتحادیه، شکایت خود را اعلام کنند. اتحادیه از طریق مدیر آژانس، موضوع را پیگیری می‌کند و درصورتی‌که حق با مشتری باشد مدیریت آژانس مواخذه می‌شود. از سوی دیگر افرادی که اقدام به تأسیس آژانسهای اتومبیل کرایه می‌کنند باید حقوق رانندگان و همسایگان خود را هم مدنظر داشته باشند.

روی دیگر سکه

از سوی دیگر رانندگان آژانسهای کرایه اتومبیل هم مانند هر صنف دیگری مشکلات خاص خود را دارند. بعضی از آنها سالهاست که در این حرفه مشغول به کارند، ولی از امنیت شغلی برخوردار نیستند. دراین‌باره رضا موحدی یکی از رانندگان قدیمی این صنف می‌گوید: مدیریت آژانس هر لحظه که اراده کند، می‌تواند آنها را از کار بیکار کند، زیرا به رانندگان آژانس هیچ حق بیمه‌ای از سوی مدیریت تعلق نمی‌گیرد. از طرف دیگر نبود همین حق‌وحقوق موجب می‌شود مدیریت آژانس، بی‌حساب‌وکتاب راننده به خدمت بگیرد و تعداد زیاد راننده همیشه برای رانندگان این صنف مشکل‌زاست چراکه آنها ناچارند ساعتهای زیادی را بیکار بنشینند و آن‌قدر منتظر بمانند تا نوبتشان شود و هیچ حق اعتراضی هم ندارند.

مهدی مهری راننده‌ای که چند سالی است در این حرفه مشغول بوده و به همه مشکلات و معضلات آن واقف است دراین‌باره توضیح می‌دهد: اگر ناهماهنگی در نرخ کرایه آژانسها وجود دارد، به این دلیل است که خود صاحبان آژانس هیچ اقدام قانونی برای تثبیت نرخهای کارشناسی شده نمی‌کنند و بر این باور هستند که هر صاحب آژانسی، باید نرخ دلخواه خود را برای جذب مشتری به راننده‌ها تحمیل کند و این راننده است که ضرر می‌کند نه صاحب آژانس. چرا؟

چون صاحب آژانس هیچ مسؤولیتی درباره کار راننده و حوادثی که او را موقع کار تهدید می‌کند، ندارد و هدفش تنها کسب درآمد است و از آنجایی که معتقدند بیکاری جریان دارد و متقاضی کار فراوان است، پس چه‌بهتر که راننده فدا شود. گواه ادعای بنده، چهره‌های جدیدی است که هرچند روز یک‌بار در آژانسها به کار گرفته می‌شوند و راننده ضرر دیده، بی‌سروصدا کار را ترک کرده و راننده جدید ادامه‌دهنده راه او می‌شود و در نهایت، کار آژانس راه می‌افتد و منافع آژانس تأمین می‌شود.

او به هزینه‌هایی که بر اثر استهلاک ماشین و… به راننده تحمیل می‌شود اشاره می‌کند و ادامه می‌دهد: آیا اصلاً هزینه‌های جانبی مانند وجه آرم طرح ترافیک، زوج و فرد بودن، مالیات مشاغل و سهم تاکسیرانی به عهده رانندگان است که از آنها دریافت می‌شود یا به عهده صاحبان آژانسها.

   آیا استخدام و اخراج قانونی است یا سلیقه‌ای

پس تنها قربانی این صنف رانندگان هستند که به خاطر نیاز مالی دائم قربانی می‌شوند. حرفهای این راننده موجب شد تا ما به سراغ رئیس اتحادیه اتومبیلهای کرایه برویم و از مشکلات آنها بگوییم و این‌که چرا اتحادیه بر اساس گفته رانندگان به مسایل آنها رسیدگی نمی‌کند، اما رئیس اتحادیه با اطمینان می‌گوید: ما هم می‌دانیم که بعضی مدیران آژانس، باسلیقه شخصی آژانس را اداره می‌کنند اما به‌شخصه از زمانی که این مسؤولیت را پذیرفته‌ام سعی کرده‌ام تا حد ممکن از حقوق رانندگان دفاع کنم. منبع: صمت