قانون تأسیس و اداره مدارس و مراکز آموزشی و پرورشی غیردولتی
قانون تأسیس و اداره مدارس و مراکز آموزشی و پرورشی غیردولتی
قانون تأسیس و اداره مدارس و مراکز آموزشی و پرورشی غیردولتی
وزارت آموزش‌وپرورش
در اجرای اصل یک‌صد و بیست و سوم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به پیوست «قانون تأسیس و اداره مدارس و مراکز آموزشی و پرورشی غیردولتی» که در جلسه علنی روز یکشنبه مورخ چهاردهم آذرماه یک هزار و سیصد و نودوپنج مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ ۱۷/۹/۱۳۹۵ به تأیید شورای نگهبان رسیده و طی نامه شماره ۷۸۳۰۷/۳۴ مورخ ۸/۱۰/۱۳۹۵ مجلس شورای اسلامی واصل گردیده، جهت اجرا ابلاغ می‌گردد.
رئیس‌جمهور ـ حسن روحانی
قانون تأسیس و اداره مدارس و مراکز آموزشی و پرورشی غیردولتی
ماده ۱ ـ در راستای ارتقای جایگاه نظام تعلیم و تربیت کشور ضمن تأکید بر ارتقای کمی و کیفی مدارس دولتی به‌منظور بهره‌گیری از مشارکت همگانی مردمی در امر آموزش‌وپرورش و تأسیس مدارس و مراکز آموزشی و پرورشی غیردولتی و بهره‌گیری از ظرفیت قوانین بالادستی و مستند به سیاستهای کلی ابلاغی ایجاد تحول در نظام آموزش‌وپرورش کشور از سوی مقام معظم رهبری و راهبردهای کلان و راهکارهای سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش، هم‌چنین سند نقشه جامع علمی کشور با حفظ کارکردهای سیاست‌گذاری و نظارتی نظام، «سازمان مدارس و مراکز غیردولتی و توسعه مشارکتهای مردمی» وابسته به وزارت آموزش‌وپرورش تأسیس می‌گردد. رئیس این سازمان، معاون وزیر است.
تبصره ۱ ـ اصلاح اساسنامه سازمان یادشده ظرف مدت سه ماه پس از لازم‌الاجرا شدن این قانون با پیشنهاد وزارت آموزش‌وپرورش به تصویب هیأت وزیران می‌رسد.
تبصره ۲ ـ وزارت آموزش‌وپرورش می‌تواند با رعایت قوانین و مقررات مربوط در استانها و در صورت ضرورت در شهرستانها واحد سازمانی ایجاد کند.
ماده ۲ ـ مدرسه، مرکز پرورشی و مرکز آموزشی غیردولتی طبق تعاریف زیر توسط اشخاص حقیقی یا حقوقی (مؤسسات آموزشی ـ شرکت تعاونی آموزشی ـ نهادهای عمومی غیردولتی با کارکردهای فرهنگی و آموزشی) یا مشارکت آنها با دولت مطابق اهداف، ضوابط و دستورالعملهای عمومی وزارت آموزش‌وپرورش در داخل یا خارج از کشور تحت نظارت وزارت مذکور بر اساس این قانون تأسیس و اداره می‌شود:
الف ـ مدرسه: واحد آموزشی و پرورشی که آموزشهای رسمی را از دوره پیش‌دبستان تا پایان دوره متوسطه ارائه می‌کند.
تبصره ـ واحدهای آموزشی که بر اساس برنامه‌های مصوب وزارت آموزش‌وپرورش برای آموزش تمام‌وقت یا بخشی از موضوعات درسی دوره‌های تحصیلی به‌صورت حضوری، نیمه‌حضوری و غیرحضوری و با ارائه مدرک تحصیلی فعالیت می‌کنند، مشمول تعریف فوق می‌باشند.
ب ـ مرکز پرورشی: واحدی که در زمینه امور پرورشی و تربیت‌بدنی فعالیت می‌کند، از قبیل کانون فرهنگی، تربیتی و ورزشی، اردوگاه دانش‌آموزی و مرکز مشاوره
پ ـ مرکز آموزشی: واحدی که به‌منظور افزایش توان علمی و تخصصی و یا کسب مهارتهای فنی و حرفه‌ای بدون ارائه مدرک تحصیلی رسمی فعالیت می‌کند، از قبیل آموزشگاه علمی آزاد، آموزشگاه زبان خارجی، آموزشگاه فنی حرفه‌ای و کار و دانش
تبصره ۱ ـ تنها مرجع صدور مجوز فعالیت آموزشگاه علمی آزاد و آموزشگاه زبان خارجی، جهت آموزش افراد زیر بیست سال و مراکز آموزش پیش‌دبستانی (به استناد مصوبه ۴۲۲ شورای عالی انقلاب فرهنگی مورخ ۱۶/۴/۱۳۷۷ و مصوبه جلسه ۶۹۹ شورای عالی آموزش‌وپرورش مصوب ۲۸/۱۱/۱۳۸۲)، وزارت آموزش‌وپرورش و مرجع صدور مجوز فعالیتهای آموزشی آزاد در قالب «دوره‌های فراگیری مهارتهای آموزشی شغلی» به استناد ماده (۵) مصوبه (۴۸۳۳) شورای عالی انقلاب فرهنگی و ماده (۱۱۱) قانون کار مصوب ۲۹/۸/۱۳۶۹ و اصلاحات بعدی آن، سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای کشور می‌باشد.
تبصره ۲ ـ تعیین شاخصهای آموزشی و پرورشی و تدوین محتوا و نظارت بر مهدکودکها از حیث آموزشی و پرورشی با وزارت آموزش‌وپرورش و صدور مجوز و ارائه برنامه با سازمان بهزیستی کل کشور می‌باشد. آیین‌نامه اجرایی این تبصره ظرف مدت سه ماه از تاریخ لازم‌الاجرا شدن این قانون توسط وزارت آموزش‌وپرورش و سازمان بهزیستی تهیه می‌شود و به تصویب هیأت وزیران می‌رسد.
ماده ۳ ـ به‌منظور سیاست‌گذاری، برنامه‌ریزی، ساماندهی و نظارت بر اجرای این قانون، شورای سیاست‌گذاری، برنامه‌ریزی و نظارت مرکزی و شورای نظارت استانی، شهرستانی و منطقه‌ای جهت نظارت بر مدارس و مراکز آموزشی یا پرورشی غیردولتی تشکیل می‌شود.
ماده ۴ ـ ترکیب شورای سیاست‌گذاری، برنامه‌ریزی و نظارت مرکزی و شورای نظارت استان به شرح زیر می‌باشد:
۱ ـ شورای سیاست‌گذاری، برنامه‌ریزی و نظارت مرکزی:
الف ـ وزیر آموزش‌وپرورش (رئیس شورا)
ب ـ معاون وزیر و رئیس سازمان مدارس و مراکز غیردولتی و توسعه مشارکتهای مردمی (نایب‌رئیس)
پ ـ مسؤول مدارس و مراکز غیردولتی سازمان مدارس غیردولتی و توسعه مشارکتهای مردمی (دبیر شورا)
ت ـ یک نفر به انتخاب شورای عالی انقلاب فرهنگی
ث ـ مدیرکل حقوقی وزارت آموزش‌وپرورش
ج ـ دبیر کل شورای عالی آموزش‌وپرورش
چ ـ نماینده کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری مجلس شورای اسلامی
ح ـ دو معاون آموزش ابتدایی و متوسطه وزارت آموزش‌وپرورش
خ ـ معاون پرورشی وزارت آموزش‌وپرورش
د ـ دو نماینده از مؤسسان مدارس غیردولتی و یک نفر از مؤسسان مراکز غیردولتی به پیشنهاد شورای هماهنگی مؤسسان و تصویب شورای نظارت مرکزی (بدون حق رأی)
۲ ـ شورای نظارت استان:
الف ـ مدیرکل آموزش‌وپرورش (رئیس شورا)
ب ـ رئیس اداره مشارکتهای مردمی (نایب‌رئیس)
پ ـ کارشناس مسؤول مدارس غیردولتی (دبیر شورا)
ت ـ رئیس اداره حقوقی
ث ـ یکی از معاونان آموزشی
ج ـ معاون پرورشی
چ ـ دو نماینده از مؤسسان غیردولتی و نماینده مراکز غیردولتی به انتخاب شورای هماهنگی مؤسسان استان و تصویب شورای نظارت استان (بدون حق رأی)
ح ـ یکی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی به انتخاب مجمع نمایندگان استان (ناظر)
تبصره ـ جلسات شورای سیاست‌گذاری، برنامه‌ریزی و نظارت مرکزی با حضور حداقل دوسوم اعضای شورا رسمیت می‌یابد و تصمیمات آن با اکثریت آراء حاضران، معتبر است.
ماده ۵ ـ وظایف و اختیارات شورای سیاست‌گذاری، برنامه‌ریزی و نظارت مرکزی عبارت است از:
الف ـ تهیه و تصویب دستورالعملهای مورد نیاز جهت اجرای این قانون در چهارچوب سیاستها و مقررات وزارت آموزش‌وپرورش
ب ـ تأیید صلاحیت متقاضیان تأسیس مدرسه یا مرکز غیردولتی پس از استعلام از مراجع قانونی ذی‌ربط
پ ـ صدور مجوز تأسیس مدرسه یا مرکز غیردولتی در داخل و خارج از کشور
ت ـ نظارت بر عملکرد مدارس و مراکز غیردولتی در داخل و خارج از کشور و شوراهای نظارت استان، شهرستان و منطقه
ث ـ تهیه و تدوین «الگوی تعیین شهریه» مدارس و مراکز آموزشی و پرورشی غیردولتی
ج ـ تجدیدنظر در آراء و تصمیمات شوراهای نظارت استان طبق این قانون
چ ـ تهیه و تصویب دستورالعمل نحوه تشکیل شورای هماهنگی مؤسسان مدارس و مراکز غیردولتی
ح ـ ارائه گزارش سالانه ارزیابی عملکرد این مدارس به کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری مجلس شورای اسلامی
خ ـ طراحی و راه‌اندازی سامانه ثبت شکایات و تخلفات از عملکرد مدارس و مراکز مربوطه به‌منظور حسن اجرا
تبصره ۱ ـ شورای سیاست‌گذاری، برنامه‌ریزی و نظارت مرکزی می‌تواند در صورت ضرورت کارگروههای تخصصی و فنی را با حضور کارشناسان متخصص، صاحب‌نظران مجرب و مؤسسان مدارس و مراکز غیردولتی تشکیل دهد. احکام اعضای کارگروهها توسط رئیس سازمان صادر می‌شود.
تبصره ۲ ـ کلیه مصوبات شورای سیاست‌گذاری، برنامه‌ریزی و نظارت مرکزی پس از تأیید وزیر آموزش‌وپرورش قابل‌اجرا است.
تبصره ۳ ـ شورای سیاست‌گذاری، برنامه‌ریزی و نظارت مرکزی موظف است دستورالعمل نظارت بر عملکرد آموزشی و پرورشی مدارس و مراکز غیردولتی داخل و خارج کشور را ظرف مدت شش ماه پس از لازم‌الاجرا شدن این قانون تهیه و تصویب کند.
تبصره ۴ ـ شورای نظارت مرکزی می‌تواند اختیارات زیر را به شورای نظارت استان، شهرستان و منطقه تفویض نماید:
۱ ـ تأیید صلاحیت متقاضیان تأسیس مدرسه یا مرکز آموزشی غیردولتی پس از استعلام از مراجع قانونی ذی‌ربط
۲ ـ صدور مجوز تأسیس مدرسه یا مرکز غیردولتی
۳ ـ نظارت بر عملکرد آموزشی و پرورشی مدارس و مراکز غیردولتی
۴ ـ نظارت بر نحوه اجرای الگوی تعیین شهریه
تبصره ۵ ـ شورای نظارت استان موظف است هر شش ماه یک‌بار گزارش عملکرد استان را به شورای سیاست‌گذاری، برنامه‌ریزی و نظارت مرکزی ارائه نماید.
ماده ۶ ـ شورای نظارت در استانها به ریاست مدیرکل آموزش‌وپرورش استان و در سطح شهرستانها و مناطق به ریاست مدیر آموزش‌وپرورش تشکیل می‌شود. در صورت اعتراض متقاضیان به تصمیمات این شوراها موضوع به شورای بالاتر ارجاع می‌گردد.
تبصره ـ اعضای شورای نظارت شهرستان و منطقه متناظر ترکیب اعضای شورای نظارت استانی می‌باشند.
ماده ۷ ـ احکام اعضای شورای سیاست‌گذاری، برنامه‌ریزی و نظارت مرکزی و رئیس شورای نظارت استان توسط وزیر آموزش‌وپرورش و احکام سایر اعضای شورای نظارت استان و شوراهای شهرستان و منطقه توسط رئیس سازمان صادر می‌شود. اعضای حقیقی شوراهای نظارت به مدت چهار سال انتخاب می‌شوند و انتخاب مجدد آنان بلامانع است.
ماده ۸ ـ متقاضیان تأسیس مدرسه یا مرکز آموزشی و پرورشی غیردولتی باید واجد شرایط زیر باشند:
الف ـ تابعیت جمهوری اسلامی ایران
ب ـ اعتقاد و التزام عملی به مبانی و احکام اسلام، ایمان و برخورداری از حسن شهرت
پ ـ التزام عملی به قانون اساسی و ولایت‌فقیه
ت ـ نداشتن وابستگی به رژیم گذشته یا گروهکهای منحرف و غیرقانونی
ث ـ نداشتن پیشینه کیفری مؤثر
ج ـ حداقل مدرک کارشناسی یا معادل آن
چ ـ حداقل سی سال سن
ح ـ تأهل برای مردان
تبصره ۱ ـ در صورتی‌که مؤسس یا مؤسسان، شخص یا اشخاص حقوقی باشند فرد یا افرادی که به‌عنوان نماینده ایشان معرفی می‌شوند باید دارای شرایط مندرج در این ماده باشند.
تبصره ۲ ـ مؤسسان اقلیتهای دینی شناخته‌شده در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در‌صورتی‌که متجاهر به نقض احکام اسلامی در انظار عمومی نباشند و توسط مراجع رسمی خود که تابع و مقیم ایران هستند یا نمایندگان مورد تأیید ایشان به وزارت آموزش‌وپرورش معرفی می‌شوند.
تبصره ۳ ـ مدارس اقلیتهای دینی فقط مجاز به ثبت‌نام از دانش‌آموزان اقلیتهای دینی هستند.
ماده ۹ ـ وظایف مؤسسان مدارس و مراکز آموزشی و پرورشی غیردولتی به شرح زیر است:
الف ـ اخذ مجوز رسمی از وزارت آموزش‌وپرورش جهت تأسیس مدرسه یا مرکز
ب ـ تضمین منابع مالی لازم جهت تأمین هزینه‌های مدرسه یا مرکز، حداقل برای یک سال
پ ـ تأمین منابع انسانی، فضا و امکانات موردنیاز طبق ضوابط وزارت آموزش‌وپرورش
ت ـ تنظیم بودجه و اداره امور مالی مدرسه یا مرکز
ث ـ پیشنهاد دو فرد واجد شرایط برای مدیریت مدرسه یا مرکز به آموزش‌وپرورش
ج ـ نظارت بر امور آموزشی، پرورشی، اداری و مالی مدارس و مراکز تحت پوشش و پاسخگویی به مراجع ذی‌ربط
تبصره ۱ ـ وزارت آموزش‌وپرورش مجاز است از هر متقاضی تأسیس مدرسه یا مرکز موضوع این قانون، دو میلیون (۰۰۰/۰۰۰/۲) ریال دریافت و به‌حساب درآمدهای اختصاصی ـ ملی نزد خزانه‌داری کل کشور واریز کند. معادل وجوه واریزی از محل اعتبار درآمد اختصاصی مربوط، در اختیار سازمان مدارس و مراکز غیردولتی و توسعه مشارکتهای مردمی قرار می‌گیرد تا برای نظارت و کمک به توسعه مشارکت در مناطق محروم هزینه شود. مجوز تأسیس صادرشده حداکثر دو سال اعتبار دارد.
تبصره ۲ ـ وزارت آموزش‌وپرورش مجاز است متناسب با عواملی از قبیل کاهش هزینه‌های دولتی ناشی از اصلاح ساختار اداری و کاهش نیروی انسانی و نرخ تورم، هر سه سال یک‌بار نسبت به کاهش یا افزایش مبالغ ریالی دریافتی اقدام کند و آن را به شورای نظارت استان ابلاغ کند.
تبصره ۳ ـ به‌منظور شفافیت عملکرد مالی مدارس و مراکز موضوع این قانون، مؤسس یا مدیر، گزارش مالی سالانه را به انجمن اولیاء و مربیان ارائه می‌کند.
ماده ۱۰ ـ بانکهای کشور موظف‌اند طبق قانون عملیات بانکی بدون ربا با معرفی وزارت آموزش‌وپرورش از سی‌وپنج درصد (۳۵%) تا پنجاه‌درصد (۵۰%) نیاز مالی مؤسسان مدارس و مراکز آموزشی و پرورشی غیردولتی را که از کارکنان دولت و دارای سابقه آموزشی می‌باشند جهت تهیه و یا توسعه فضای آموزشی و پرورشی و تأمین تجهیزات و امکانات مورد نیاز به‌صورت قرض‌الحسنه و برای سایر اشخاص از دیگر منابع اعتبارات بانکی تأمین کنند.
تبصره ۱ ـ بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران با همکاری وزارت آموزش‌وپرورش موظف است ظرف مدت دو ماه پس از لازم‌الاجرا شدن این قانون، دستورالعمل اجرای این ماده را تدوین و به بانکها ابلاغ کند.
تبصره ۲ ـ گزارش نحوه اجرای موضوع این ماده به‌صورت سالانه توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و وزارت آموزش‌وپرورش به هیأت وزیران و کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری مجلس شورای اسلامی ارائه می‌شود.
تبصره ۳ ـ برخورداری از حمایتها و تسهیلات در این ماده منوط به تضمین کیفیت آموزشی و پرورشی می‌باشد.
ماده ۱۱ ـ دولت موظف است همه‌ساله، یارانه مربوط به تسهیلات بانکی برای خرید زمین، ساختمان، احداث بنا، تجهیزات و تعمیرات مدارس غیردولتی را در لایحه بودجه سالانه کل کشور پیش‌بینی کند.
ماده ۱۲ ـ به وزارت آموزش‌وپرورش اجازه داده می‌شود مطابق قوانین و مقررات، زمین و ساختمانهای مازاد بر نیاز خود را به‌صورت اجاره یا فروش به مؤسسان مدارس غیردولتی واگذار کند. آیین‌نامه نحوه تعیین قیمت فروش و اجاره و شرایط واگذاری ساختمانها و اراضی مذکور ظرف مدت سه ماه پس از لازم‌الاجرا شدن این قانون توسط وزارت آموزش‌وپرورش با همکاری وزارت امور اقتصادی و دارایی تهیه و به تصویب هیأت وزیران می‌رسد. واگذاریها در هر محل مشروط بر آن است که دسترسی مردم به مدارس دولتی در آن محل دچار خلل نشود.
رئیس مجلس شورای اسلامی ـ علی لاریجانی
به نقل از روزنامه رسمی شماره 20924 مورخ 18/10/1395