مسؤولیت بین‌المللی دولتها و پیش‌گیری از نقش تعهدات زیست‌محیطی
مسؤولیت بین‌المللی دولتها و پیش‌گیری از نقش تعهدات زیست‌محیطی
مسؤولیت بین‌المللی دولتها و پیش‌گیری از نقش تعهدات زیست‌محیطی
نویسنده: سیروس امیدی
چکیده
اعتقاد به این‌که حقوق بتواند همه مشکلات محیط‌زیست را حل کند، مسلماً عقیده‌ای دور از واقعیت است، ولی این‌که ابزارهای قانونی را هم به‌طورکلی به کنار نهیم، نیز نتیجه‌ای جز فروپاشیدن حفاظت از محیط‌زیست نخواهد داشت. فهم بهتر ما از جایگاه و نقش حقوق در جهان کنونی، دیدگاه ما را نسبت به آن متوازن می‌سازد و از افراط‌وتفریط رهاییمان می‌بخشد؛ بنابراین، در تلاش برای جلوگیری از زیانهای عمده محیط زیستی فرامرزی و اجتناب از اعمال جدال‌برانگیز که ذاتی یک نظام مسؤولیتی است، بهتر است که مقررات و قواعد مربوط به رفتار و عملکرد دولتها را که به‌منظور جلوگیری از وقوع آسیبها و حوادث محیط زیستی قبل از وقوع آنها طرح‌ریزی می‌گردد، توسعه و تحول بخشید. لذا، ازدیاد و رشد معاهدات و بیانیه‌های بین‌المللی که تکالیف ارزیابی خطرات محیط زیستی مرز گذر و نیز افشای آنها را برای دولتهایی که به‌طور بالقوه در معرض این خطرات هستند، بر دوش دولتها بار می‌کند، خود نشانگر فاصله گرفتن آنها از اتخاذ تصمیم، بعد از وقوع حادثه است که این مبتنی بر معیارهای حقوقی احتیاط و مراقبت است. دولتها بر اساس مسؤولیت بین‌المللی، از طریق انعقاد موافقت‌نامه‌های بین‌المللی محیط زیستی که شیوه حقوقی رایجی است، برای پاسخگویی به مسایل و مشکلات محیط‌زیستی فرامرزی و هم‌چنین توسعه آنها سعی در جلوگیری از فعالیتهای مضر به محیط‌زیست را دارند. با توجه به این‌که مسأله آلودگی زیست‌محیطی، دیگر هیچ قلمرو قضایی را نمی‌شناسد دولتها در دو عرصه داخلی و بین‌المللی مسؤولیت و تعهد حقوقی دارند.
کلیدواژگان: مسؤولیت، تعهدات، محیط‌زیست، دولتها، پیش‌گیری، بین‌المللی
ماهنامه حقوقی فرهنگی و اجتماعی دادرسی، شماره 118، مهر و آبان 1395