زندگی به شرط باخت

زندگی به شرط باخت

قمارخانه های مجازی ویران کننده خانه های واقعی

فرزانه سلامت بخش

با گسترش اینترنت و به‌تبع آن فضای مجازی برخی ناهنجاریها هم‌رنگ و بوی مجازی به خود گرفته و بازیهای شرط‌بندی و نامتعارف وارد فضای مجازی شده و افراد زیادی به‌خصوص جوانان را نیز به خود جذب کرده است.

تا همین چند سال قبل، اسم قمار و شرط‌بندی که می‌آمد تنها جایی‌که به فکرمان می‌رسید کازینوهایی بود که هرازگاهی در فیلمها و سریالهای غربی دیده بودیم؛ آدم بدهای فیلم که آخر کار، زندگیشان را باخته و برای بیننده درس عبرتی فراموش‌نشدنی می‌ساختند.

اما این روزها قماربازها و شرطبندها هم از تکنولوژی عقب نمانده‌اند و با فراگیرشدن فضای مجازی تخلفات هم‌رنگ و بوی مجازی به خود گرفته است. دیگر برای قمار کردن نیازی به حضور در زیرزمینها و برخی قهوه خانه‌ها نیست و بازیهای قمار وارد فضای مجازی شده و افراد زیادی را نیز به خود جذب کرده است. اگر در گذشته افراد برای قمار کردن دور یک میز قرار می‌گرفتند و تاس و ورقهای واقعی را جابه‌جا می‌کردند حالا در هر ساعتی از شبانه‌روز و در هر مکانی می‌توانند قماربازی کنند و زندگی و پولشان را ببازند.

«میلیونر شوید»، «بازی کنید و پول واقعی بگیرید» جملاتی است که افراد به‌خصوص قشر جوانی که ساعتها در حال گشت‌وگذار در فضای مجازی است را به خود جلب می‌کند و حتی کسانی که این ورق‌بازی آنلاین را بلد نیستند هم با یک جست‌وجوی کوتاه در اینترنت می‌توانند اطلاعات لازم برای ورود به این بازی را کسب کنند. متأسفانه شیوع این بازیها به حدی رسیده که تبدیل به‌نوعی اعتیاد در میان جوانان شده است؛ آنهایی که می‌بازند برای برگرداندن مال ازدست‌رفته‌ خود پای بازی مجدد می‌نشینند و آنهایی هم که می‌برند، طمع کرده و هم‌چنان بازی را ادامه می‌دهند.

هنگامی‌که کاربر عضو سایتهای قمار می‌شود با دریافت رمز عبور و کد ویژه با سایر کاربران آنلاین، بازی را شروع می‌کند. البته هویت هیچ‌کدام از این افراد مشخص نیست. کاربران و اعضای این سایت برای ورود به بازیهای قمار با واردکردن شماره کارت و رمز دوم اینترنتی‌ خود مبلغی را تعیین می‌کنند و واریز و پرداخت پول بازیکنان، هنگام بردوباختشان به‌صورت خودکار در حسابهای بانکی انجام می‌شود.

در دو، سه مرحله اول این بازیها هیچ اتفاق‌ خاصی نمی‌افتد اما به‌تدریج زمانی که کاربر مشتاق بازی و در حقیقت جذب کاراکترها و نوع بازی شد، فاز خطر‌ناک بازی یعنی پیشنهاد جابه‌جایی مالی بین کاربران از طرف یکی از شرکت‌کنندگان آغاز می‌شود.

هر یک از کاربران مبلغی را به‌عنوان مشارکت پیشنهاد می‌کنند و قرار بر این می‌شود تا در صورت برنده شدن هر یک از کاربران، تمام مبلغ جمع‌آوری‌شده به‌حساب کاربر برنده واریز شود. این در حالی است که در برخی از مراحل بازی، کاربرانی که در اصطلاح ماهرتر هستند و سابقه بیشتری در قمار آنلاین اینترنتی دارند، با ترفند‌های گوناگون پولهای بیشتری به جیب می‌زنند.

کازینوهای آنلاین از اواسط دهه 90 میلادی پرطرفدار شدند و پس‌ازآن نیز رشد و گسترش یافتند. مسؤولین این سایتها سعی می‌کنند با ایجاد تنوع در بازی و ارائه در سطوح مختلف و متناسب که در آن افراد به هر میزان که مایل باشند می‌توانند شرط‌بندی کنند به دنبال جذب افراد بیشتری هستند و این سایتها همچون سرطان بدخیم در فضای مجازی گسترش یافتند.

در این نوع بازیها چون مسؤولین سایت به‌راحتی به حسابهای اینترنتی اعضا دسترسی دارند در واقع شاهد کلاه‌برداری گسترده‌ای از حساب اعضا هستیم. به‌طوری‌که سردار کمال هادیانفر درباره آخرین طرح اجراشده پلیس فتا در زمینه قماربازی از شناسایی شبکه گسترده قمار آنلاین که 23 میلیارد تومان تراکنش مالی توسط پنج‌تن انجام‌شده بود، خبر داد.

به گفته سردار هادیان فر با جمع‌آوری اطلاعات، طی 20 روز، سه هزار و 323 سایت و کانال در زمینه قماربازی و شرط‌بندی در داخل و خارج از کشور شناسایی شد که در این راستا 248 پرونده قضایی تشکیل شد و 184 تن نیز در این رابطه دستگیر شدند. شایان‌ذکر است در قمار فقط بحث باختن پول و کلاه‌برداری مطرح نیست؛ بلکه قمار تمام زندگی فرد را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد که در همین زمینه مصاحبه‌ای با دکتر مجید ابهری رفتارشناس و آسیب‌شناس اجتماعی و دکتر محمد بهشتیان روانشناس و عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم انسانی داشته‌ایم تا مشکلات و آسیبهای اجتماعی و روانی این نوع بازیهای آنلاین از منظر تخصصی و کارشناسی موردبررسی قرار گیرد.

قمار باعث خروج ارز از جامعه می‌شود

دکتر مجید ابهری گفت: ورود هر فناوری در جامعه مستلزم بسترسازی فکری و فرهنگی در آن جامعه است، در غیر این صورت عوارض و آسیبهای ناشی از آن دامن‌گیر همه آحاد اجتماع خواهد شد. یکی از این فرایندها، فضای سایبری و محورهای موجود در آن است که قمار آنلاین اصلی‌ترین کاربرد را در این زمینه دارد. وی بابیان این‌که قمار آنلاین به شکلهای مختلف پوکر، رامی یا بازیهای دیگر است، اظهار کرد: قمار آنلاین از طریق سازمانهای صهیونیستی و مراکز قمارخانه‌ای در جوامع مختلف گسترده شده و ضمن ایجاد اعتیاد فکری برای افراد جامعه به‌خصوص جوانان باعث خروج ارز به شکل مخفی از آن جامعه می‌شود. این رفتارشناس و آسیب‌شناس اجتماعی در توضیح قمار آنلاین (برخط) افزود: این قمار به‌صورت زنده بین یک یا چند نفر شروع می‌شود که در یک‌سو لیدرها یا بازیکنهای حرفه‌ای وجود دارند که تا به امروز کسی نتوانسته آنها را شکست دهد و پولی از آنها دریافت کند به همین منظور همواره یک اصل در این فرآیندها وجود دارد و آن باخت قطعی طرف مقابل است.

ابهری تأکید کرد: بسیار دیده‌شده است که فرد به بهانه سرگرمی و گذران وقت و یا به طمع برد و جبران باخت قبلی‌اش پا به این ورطه خطرناک می‌گذارد اما این فرآیند نه‌تنها باعث سرگرمی نیست بلکه نوعی اعتیاد محسوب می‌شود که آسیبهای جدی برای فرد و جامعه به دنبال دارد.

این رفتارشناس و آسیب‌شناس اجتماعی، قماربازی و شکلهای مختلف آن در قالب شرط بندیهای گوناگون در فضای جامعه را نوعی ناهنجاری اجتماعی می‌داند که عامل آسیبهایی مانند بی‌اخلاقی، طلاق، خودکشی و نزاعهای دسته‌جمعی می‌شود.

وی بابیان این‌که فرایند قمار آنلاین شامل گروههای سنی خاصی نیست، افزود: قماربازانی که قبل از انقلاب در قمارخانه‌ها و یا در خانه‌های خود بساط قمار پهن می‌کردند در حال حاضر با استفاده از تکنولوژی اقدام به بازی و قمار می‌کنند و جوانان و نوجوانان نیز به‌منظور برد یا بر اساس تبلیغات نادرست این شبکه‌ها جذب آنها می‌شوند.

قمار نوعی اعتیاد است

دکتر محمد بهشتیان روانشناس و عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم انسانی بابیان این‌که قمار در هر شرایطی جذاب است، گفت: وقتی فرد در کار تصادفی شرکت می‌کند این امکان وجود دارد که برنده شود و به موفقیت آنی برسد که این موضوع باعث ترغیب فرد به انجام آن کار می‌شود. وی بیان کرد: تمام ساختارهای قمار طوری طراحی می‌شود که فرد در نهایت شکست می‌خورد و ازنظر مالی متضرر می‌شود و اولین آسیب بحث مالی است و در ابتدا فکر می‌کنند توانایی مدیریت این موضوع را دارند اما شاهد هستیم افرادی که در ابتدای بازی با صد هزار تومان در این بازیها شرکت کرده بودند در ادامه با چند میلیون تومان به بازی ادامه می‌دهند.

این روانشناس بابیان این‌که قمار نوعی اعتیاد است، افزود: فرد بیشتر قمار می‌کند تا به رضایت قلبی برسد و در حقیقت دچار درگیری ذهنی می‌شود و تمام مدت به این فکر می‌کند که چه زمانی برود قمار کند و اعتیاد به این مقوله در شخص به وجود می‌آید.

وی با اشاره به این‌که قمار بر زندگی اجتماعی و خانوادگی فرد تأثیر می‌گذارد، افزود: با اعتیاد به قمار ارزشها برای فرد کم‌رنگ می‌شود به‌عنوان‌مثال در شرایط عادی اگر تهیه مایحتاج ضروری خانواده جزء اولویتهای فرد به شمار می‌رفته با اعتیاد به قمار این اولویت از بین می‌رود و فرد تمایل دارد درآمد خود را در قمار هزینه کند. این دکتر روانشناس در خصوص آثار روانی قمار، اظهار کرد: قمار باعث ایجاد هیجان در شخص می‌شود و آدرنالین بدن افراد به دلیل اضطراب و تنش ناشی از ریسک بردوباخت که جزیی از قمار است افزایش می‌یابد و منجر به احساس خوب لحظه‌ای در فرد می‌شود.

وی ادامه داد: ازآنجایی‌که فرد تجربه این هیجانات شدید را نداشته بنابراین نمی‌تواند آن را کنترل کند و چون این هیجانات به‌دفعات بالا و پایین می‌شود به‌مرورزمان فرسودگی روانی ایجاد می‌کند که منجر به افسردگی می‌شود.

این روانشناس تأکید کرد: علاوه بر افسردگی، کنترل تکانه در فرد کم و برانگیختگی بیشتر می‌شود و شخصی که تا قبل از این به‌راحتی برخی مسایل را مدیریت و مشکلات را رفع می‌کرد به دلیل این فرسودگی و خستگی ناشی از تحمل فشارهای روانی قمار، توانایی برخورد با این مسایل را ندارد با مشکل عدم کنترل مسایل و اضطراب مواجه می‌شود.

وی درباره علل گرایش به قمار، گفت: علاوه بر انگیزه مادی گرایش به قمار، افراد برای فرار از مشکلات خانه و خانواده به قمار رو می‌آورند و در حقیقت ازلحاظ روانشناسی سعی می‌کنند پرت کردن حواس داشته باشند و حتی گاهی افراد برای فرار از بیماریهای روانی همچون افسردگی به این موضوع گرایش دارند که خود قمار باعث تشدید افسردگی فرد می‌شود.

این عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم انسانی بابیان این‌که آقایان بیشتر از خانمها قمار می‌کنند، گفت: ویژگی بازیهای قمار، داشتن روحیه رقابت‌طلبی و موفقیت طلبی است که این از ویژگیهای مردان است و خانمها چنین ویژگی را ندارند.

وی تأکید کرد: در بازی قمار، خانمها بیشتر در معرض آسیب هستند زیرا ازلحاظ روانی نمی‌توانند این هیجانات شدید را تحمل کنند.

این روانشناس درباره گرایش نوجوانان به قمار و آسیبهای آن نیز گفت: مشکل اصلی این است که نوجوانان منبع درآمدی ندارند و این خود عاملی برای انحراف بیشتر در نوجوانان است و امکان آسیب بیشتر است. وی ادامه داد: ازآنجایی‌که مدیریت هیجانی نوجوانان ضعیف‌تر از بقیه مقاطع سنی است بنابراین احتمال رفتارهای نابخردانه در آنها بیشتر بوده و احتمال آسیب افزایش می‌یابد. قمار و شرط‌بندی اعتیادآور است درست مانند اعتیاد به مواد مخدر و افیونی. اعتیاد به قمار و آسیبهای گوناگون ناشی از آن ممکن است دامن‌گیر هر فردی از قشرهای مختلف جامعه شود.

بازیهای شرط‌بندی و به‌بیان‌دیگر قمار در کشور ما جز موضوعات مجرمانه به‌حساب می‌آید؛ طبق قانون مجازات اسلامی مواد (705 تا 711) و ماده 564 قانون مدنی، قمار و شرط‌بندی جرم بوده و دایرکنندگان و شرکت‌کنندگان در این‌گونه مسابقات به استناد به مواد فوق‌الذکر مجرم محسوب می‌شوند. وظیفه خانواده‌هاست که ماهیت قمار را برای فرزندان خود روشن کنند و به آنها یادآوری کنند که قماربازی چه ازنظر شرعی و چه ازنظر قانونی یک گناه و خلافِ بزرگ محسوب می‌شود از سوی دیگر نهادهای فرهنگی و متولیان فرهنگ در جامعه باید برای آگاه‌سازی جوانان و خانواده‌ها اقدام کنند و در کنار آگاه‌سازی، امکانات تفریحی سالم و ارزان‌قیمت را در اختیار آنها قرار دهند. منبع: ایرنا