مسؤولیت مدیران نسبت به بدهی مالیاتی شرکت

مسؤولیت مدیران نسبت به بدهی مالیاتی شرکت

عباس وفادار

مدرس دانشگاه، حسابدار رسمی و کارشناس رسمی دادگستری

 در ماده 122 قانون برنامه پنج‌ساله پنجم آمده است: مدیران اشخاص حقوقی غیردولتی به‌طور جمعی یا فردی نسبت به پرداخت مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی و همچنین مالیاتهایی که اشخاص حقوقی به‌موجب مقررات قانون مالیاتهای مستقیم و مالیات بر ارزش‌افزوده مکلف به کسر یا وصول یا ایصال آن بوده و مربوط به دوران مدیریت آنها باشد، با شخص حقوقی مسوولیت تضامنی خواهند داشت.

به‌موجب ماده‌قانونی یادشده، مدیران اشخاص حقوقی غیردولتی در موارد زیر با اشخاص حقوقی، مسؤولیت تضامنی خواهند داشت:

1- پرداخت مالیات بر درآمد شخص حقوقی که مربوط به دوران مدیریت آنها باشد و جرایم آن.

2- پرداخت مالیاتهایی که شخص حقوقی به‌موجب مقررات قانون مالیات مستقیم مکلف به کسر و ایصال آن بوده و مربوط به دوران مدیریت آنها باشد و جرایم آن.

3- پرداخت مالیاتهایی که شخص حقوقی به‌موجب مقررات قانون مالیات بر ارزش‌افزوده مکلف به وصول و ایصال آن بوده و مربوط به دوران مدیریت آنها باشد و جرایم آن.

سازمان امور مالیاتی به‌منظور وصول بدهی مالیاتی اشخاص حقوقی غیردولتی از بابت سه مورداشاره شده در بالا، می‌تواند رأساً و بدون نیاز به‌حکم مراجع قضایی و از طریق صدور برگ اجرا، اموال مدیران اشخاص حقوقی غیردولتی را به‌طور متوالی و به‌نحوی‌که کل بدهی مالیاتی تسویه شود، ضبط کند. منظور از مدیران دراین ماده‌قانونی، اعضای هیأت‌ مدیره و مدیرعامل شرکتها و ارکان مشابه در سایر شخصیتهای حقوقی غیردولتی است. این ماده‌قانونی از ابتدای سال 1390 لازم‌الاجرا است. ایرادات حقوقی فراوانی بر تدوین این قانون و اجرای آن وارد است که در مورد آنها در نوشتاری دیگر بحث خواهم کرد؛ اما پرواضح است که اجرای این قانون آثار نامطلوبی بر اداره و مدیریت واحدهای اقتصادی داشته و هزینه‌های نمایندگی هنگفتی را بر پیکره آنها وارد خواهد کرد. در حال حاضر شرایط اقتصادی کشور به‌گونه‌ای نیست که با برنامه‌ریزی لازم و مدیریت منابع نقدی، بتوان همواره بدهیهای مالیاتی واحدهای اقتصادی را در موعد مقرر پرداخت کرد. همچنین در بسیاری از موارد، فرآیند قطعی شدن بدهی مالیاتی دوره عملکرد یک مدیر، پس از گذشت زمانی طولانی و پس از خاتمه مدت مأموریت آن مدیر صورت می‌پذیرد، بنابراین مدیر مربوطه هیچ‌گونه اختیاری در پرداخت مالیات قطعی دوره عملکرد خود ندارد. از سوی دیگر، جمع حقوق و مزایای مدیران و حتی مجموع داراییهای آنان به‌اندازه‌ای نیست که بدهیهای مالیاتی اشخاص حقوقی تحت مدیریتشان را پوشش دهد و همواره خطر ضبط کلیه اموال آنان وجود دارد. براین اساس، مدیرانی که از مسوولیت تضامنی خود دراین ماده‌قانونی آگاه شوند، درازای دریافت حقوق و مزایایی که به‌هیچ‌وجه با تعهدات احتمالی آنان از بابت پرداخت بدهیهای مالیاتی شخصیت حقوقی قابل‌مقایسه نیست، حاضر به پذیرش سمت مدیریت اشخاص حقوقی غیردولتی نخواهند شد. طبعاً اشخاصی قبولی سمت خواهند کرد که درکی از مسوولیت تضامنی خود از این بابت ندارند و به‌طور کامل روشن است که عملکرد این مدیران، واحدهای اقتصادی را به چه سمت و سویی خواهد کشاند. هدف از این نوشتار، تنها اطلاع‌رسانی و آگاه ساختن مدیران بنگاههای اقتصادی غیردولتی در مورد مسوولیت تضامنی بسیار سنگینی است که به‌موجب ماده 122 قانون برنامه پنج‌ساله پنجم بر آنها بارشده است و اطلاع‌رسانی که باید از سوی سازمان امور مالیاتی در مورد آن انجام می‌شد، تاکنون صورت نپذیرفته است.

منبع: دنیای اقتصاد