قانون اصلاح موادی از قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی
قانون اصلاح موادی از قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی
قانون اصلاح موادی از قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی
ماده ۱ ـ دو تبصره به عنوان تبصره‌های (۲) و (۳) به ماده (۱) قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی مصوب ۷/۹/۱۳۷۸ و اصلاحات بعدی آن به شرح زیر الحاق و عنوان تبصره این ماده به تبصره (۱) اصلاح می‌شود:
تبصره ۲ ـ در دوره‌هایی که علاوه بر انتخابات مجلس شورای اسلامی، انتخابات مجلس خبرگان نیز برگزار می‌شود، وزارت کشور موظف است ترتیبی اتخاذ نماید تا انتخابات مجلس شورای اسلامی و انتخابات مجلس خبرگان به صورت همزمان در یک روز برگزار شود.
تبصره ۳ ـ اخذ رأی باید با فاصله زمانی حداقل هفتاد روز تا پایان هر دوره مجلس شورای اسلامی برگزار گردد.
ماده ۲ ـ ماده (۸) قانون به شرح زیر اصلاح و تبصره‌های آن ابقاء می‌گردد:
ماده ۸ ـ در انتخابات مجلس شورای اسلامی فرد منتخب در مرحله اول انتخابات باید حداقل بیست درصد (۲۰%) از کل آراء را کسب نماید و انتخاب در مرحله دوم و همچنین انتخابات میان‌دوره‌ای با کسب اکثریت نسبی به هر میزان است.
ماده ۳ ـ ماده (۹) قانون به شرح زیر اصلاح می‌شود:
ماده ۹ ـ چنانچه در مرحله اول برای یک یا چند نفر از داوطلبان حداقل یک‌پنجم آراء حاصل نگردید، انتخابات دومرحله‌ای خواهد شد، بدین معنی که از بین نامزدهایی که حداقل یک‌پنجم آراء را در مرحله اول به دست نیاورده‌اند، فقط به تعداد دو برابر نمایندگان مورد نیاز از بین کسانی که بیشترین آراء را در مرحله اول داشته‌اند، در انتخابات مرحله دوم شرکت می‌کنند و درصورتی‌که تعداد نامزدهای باقیمانده، کمتر از دو برابر باشد، تمام آنان در مرحله دوم انتخابات شرکت خواهند نمود.
تبصره ۱ ـ اگر تعداد نامزدهای باقیمانده مساوی یا کمتر از نمایندگان موردنیاز باشد، انتخابات مرحله دوم انجام نخواهد شد و نامزد یا نامزدهای مذکور با همان تعداد آراء مکتسبه مرحله اول به مجلس راه می‌یابند.
تبصره ۲ ـ هیچ‌یک از داوطلبان نمایندگی نمی‌توانند در بیش از یک حوزه انتخابیه خود را نامزد کنند، در غیر این‌صورت نامزدی آنها کلاً باطل و از شرکت در انتخابات آن دوره مجلس محروم می‌شوند.
تبصره ۳ ـ وزارت کشور با هماهنگی شورای نگهبان زمان انجام مرحله دوم انتخابات را ظرف مدت یک‌ماه پس از اعلام نتیجه مرحله اول و تأیید صحت انتخابات توسط شورای نگهبان، تعیین و اعلام خواهد کرد.
تبصره ۴ ـ کلیه رأی‌دهندگان مرحله دوم منحصراً در حوزه انتخابیه‌ای که در مرحله اول انتخابات رأی داده‌اند شرکت خواهند نمود و کسانی‌که در مرحله اول در هیچ‌یک از حوزه‌های انتخابیه رأی نداده باشند در مرحله دوم انتخابات می‌توانند شرکت کنند.
تبصره ۵ ـ در انتخابات میان‌دوره‌ای حوزه‌های انتخابیه هر دوره مجلس، کسانی حق رأی دارند که در انتخابات قبلی آن دوره در همان حوزه رأی داده باشند و یا در هیچ‌یک از حوزه‌های انتخابیه شرکت نکرده و رأی نداده باشند.
تبصره ۶ ـ وزارت کشور موظف است ظرف مدت شش‌ماه از زمان تصویب این قانون نسبت به نوین‌سازی شیوه‌های اخذ رأی و شمارش آراء به‌منظور دقت، سلامت و نظارت بهتر در اخذ، شمارش و اعلام نتایج و همین‌طور استانداردسازی صندوقهای اخذ رأی در حدود اعتبارات مصوب و پس از تأیید شورای نگهبان اقدام نماید.
تبصره ۷ ـ وزارت کشور موظف است با هماهنگی و موافقت شورای نگهبان تمام مراحل انتخابات را در حدود اعتبارات مصوب با استفاده از روشها و فناوریهای نوین برگزار کند.
تبصره ۸ ـ در انتخابات الکترونیکی با تأیید شورای نگهبان از امضاهای الکترونیکی مجریان و ناظران استفاده می‌شود. همچنین در صورت برگزاری همزمان چند انتخابات، در هر شعبه اخذ رأی از یک دستگاه به‌طور مشترک برای تمامی انتخابات در اخذ رأی و شمارش آراء با تأیید شورای نگهبان استفاده می‌شود.
ماده ۴ ـ در ماده (۱۰) قانون و تبصره (۱) آن و در اجزای (۶) و (۸) بند (ب) ماده (۱۹) قانون عبارت «و شماره ملی یا کارت ملی» بعد از کلمه «شناسنامه» اضافه شود، همچنین یک تبصره به شرح زیر به عنوان تبصره (۶) به ماده (۱۰) قانون اضافه می‌شود:
تبصره ۶ ـ در انتخابات الکترونیکی ملاک اخذ رأی از رأی‌دهندگان، احراز عدم ثبت شماره ملی رأی‌دهنده در سامانه انتخاباتی است. بعد از ثبت شماره ملی رأی‌دهنده در سامانه، شناسنامه وی ممهور می‌گردد.
ماده ۵ ـ بندهای زیر جایگزین بند (۱) ماده (۲۸) قانون می‌گردد و ترتیب بندها اصلاح می‌شود:
۱ ـ اعتقاد و التزام عملی به اسلام
۲ ـ التزام عملی به نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران
ماده ۶ ـ متن زیر به‌عنوان تبصره (۴) ذیل ماده (۲۸) قانون الحاق می‌شود:
تبصره ۴ ـ ملاک محاسبه سن اشخاص برای ثبت‌نام در انتخابات بر اساس تاریخ تولد اولیه ثبت‌شده در شناسنامه رسمی است و تغییرات بعدی توسط دستگاههای ذی‌ربط به‌استثنای محاکم قضائی ملاک عمل نمی‌باشد.
ماده ۷ ـ در ماده (۳۱) قانون، اصلاحات زیر به عمل می‌آید:
الف ـ عبارت «دادستان و» بعد از کلمه «عضویت» اضافه می‌شود.
ب ـ عبارت «نه نفر» به «هشت نفر» اصلاح می‌شود.
پ ـ تبصره ذیل ماده به شرح زیر اصلاح می‌شود:
تبصره ـ در دوره‌هایی که انتخابات مجلس شورای اسلامی همزمان با انتخابات مجلس خبرگان رهبری برگزار می‌شود، هیأت اجرائی مرکز حوزه انتخابیه و حوزه فرعی در انتخابات مجلس شورای اسلامی در صورت عدم مخالفت مجلس خبرگان رهبری، حسب مورد همان هیأتهای اجرائی شهرستان و بخش در انتخابات مجلس خبرگان رهبری می‌باشد.
ماده ۸ ـ ماده (۳۲) قانون به شرح زیر اصلاح می‌شود:
الف ـ عبارت «تشکیل جلسه داده و سی نفر از روحانیون و معتمدان اقشار مختلف مردم حوزه انتخابیه را که بومی بوده و یا حداقل دارای سه سال سابقه سکونت در حوزه انتخابیه باشند» جایگزین عبارت «سی نفر از معتمدان بومی ساکن در محل و یا ساکنینی که حداقل دارای پنج سال سابقه سکونت در حوزه انتخابیه هستند» می‌شود.
ب ـ عبارت «دو روز اظهارنظر کتبی خود نسبت به تأیید صلاحیت آنان» جایگزین عبارت «سه روز نسبت به تأیید صلاحیت آنان اظهارنظر کتبی خود» می‌شود.
پ ـ عبارت «نه نفر» به عبارت «هشت نفر» اصلاح می‌شود.
ماده ۹ ـ ماده (۳۴) قانون به شرح زیر اصلاح می‌شود:
الف ـ در تبصره (۱) بعد از عبارت «فرماندار یا بخشدار حوزه انتخابیه» عبارت «یا دادستان» افزوده می‌شود و عبارت «مقام اجرائی مافوق» به عبارت «مقامات اجرائی مافوق آنها» اصلاح می‌شود.
ب ـ در تبصره (۲) عبارت «یا دادستان» قبل از عبارت «و یا رئیس ثبت‌احوال» اضافه می‌شود.
ماده ۱۰ ـ در ماده (۵۲) قانون عبارت «بیست روز» جایگزین عبارت «هفت روز» می‌شود و متن زیر به عنوان تبصره (۱) به آن الحاق و ترتیب تبصره‌ها اصلاح می‌شود:
تبصره ۱ ـ هیأت نظارت استان موظف است رأساً یا از طریق نمایندگان خود توضیحات و اظهارات داوطلبانی که صلاحیتشان رد شده یا رد می‌شود و یا احراز نگردیده است را تا پایان مهلت مقرر در این ماده، استماع نماید.
ماده ۱۱ ـ متن زیر به ابتدای ماده (۵۶) قانون اضافه می‌شود:
«تبلیغات و شیوه‌های تبلیغی مجاز منحصر به موارد مجاز مذکور در این قانون است و مراجع اداری، انتظامی و قضائی موظف به برخورد با تبلیغات غیرمجاز هستند.»
ماده ۱۲ ـ ماده (۶۰) قانون به‌شرح زیر اصلاح و یک‌تبصره به آن الحاق می‌شود:
ماده ۶۰ ـ اعضای شورای نگهبان، اعضای هیأتهای نظارت شورای نگهبان، رئیس‌جمهور، وزیر کشور و معاونان و مشاوران آنها، رئیس و اعضای ستاد انتخابات کشور، رئیس و اعضای ستاد انتخابات استان، استانداران، فرمانداران و معاونان و مشاوران آنها و اعضای هیأتهای اجرائی انتخابات و بازرسان و سایر دست‌اندرکاران امور اجرائی و نظارتی انتخابات نمی‌توانند به نفع یا به ضرر نامزدها و جریانات سیاسی در انتخابات اعلام‌نظر کنند.
تبصره ـ در صورت تخلف از حکم این ماده مرتکبان به جزای نقدی درجه شش موضوع ماده (۱۹) قانون مجازات اسلامی مصوب ۱/۲/۱۳۹۲ محکوم می‌شوند.
ماده ۱۳ ـ ماده (۶۱) قانون به شرح زیر اصلاح می‌شود:
ماده ۶۱ ـ الصاق اعلامیه، پوستر و هرگونه آگهی تبلیغاتی روی علائم راهنمایی، تابلوی بیمارستانها و تابلوی مدارس و سایر مؤسسات آموزشی و سازمانهای عمومی و ادارات دولتی و سازمانهای وابسته به دولت و خودروهای دولتی و اتوبوسهای شرکت واحد اتوبوسرانی و تأسیسات عمومی و دولتی و صندوقهای پست، باجه‌های تلفن، پستهای برق و تلفن، تابلوها و همچنین اماکن بخش خصوصی (مگر با رضایت اشخاص ذی‌حق) در سراسر کشور ممنوع می‌باشد.
تبصره ـ شهرداریها، فرمانداریها و بخشداریها می‌توانند با استفاده از امکانات محلی، مکانهای مناسبی اعم از ثابت یا سیار را برای الصاق یا ارائه آثار تبلیغاتی نامزدها تعیین کنند.
ماده ۱۴ ـ ماده زیر به عنوان ماده (۶۵ مکرر) به قانون الحاق می‌شود:
ماده ۶۵ مکررـ در فعالیتهای تبلیغاتی انتخابات، انجام امور زیر ممنوع است و مرتکبان تحت پیگرد قانونی قرار می‌گیرند:
۱ ـ نوشتن یا اظهار مطالب خلاف واقع
۲ ـ دیوارنویسی
۳ ـ انتشار اعلام‌نظر مقامات و اشخاص موضوع ماده (۶۰) این قانون
۴ ـ فریب و اغوای مردم از طریق سوءاستفاده از اعلام نظر یا عکس شخصیتها و مقامات دولتی مذکور در ماده (۲۹) این قانون
۵ ـ تبلیغ علیه نامزدها و هرگونه هتک حرمت و حیثیت آنان
۶ ـ تخریب یا پاره کردن عکس و دیگر آثار تبلیغاتی نامزدها در مهلت قانونی تبلیغات که در محلهای مجاز الصاق شده و یا قرار گرفته باشد.
۷ ـ انجام هرگونه فعالیت تبلیغاتی نظیر سخنرانی و انتشار محموله‌های تبلیغاتی به نفع نامزد خاص خارج از مهلت قانونی تبلیغات
۸ ـ اخلال و برهم‌زدن اجتماعات و سخنرانیهای قانونی و تعرض به ستادهای انتخاباتی نامزدها
۹ ـ استفاده از هرگونه آثار تبلیغاتی از سوی نامزدها و طرفداران آنان اعم از آثار کاغذی، پارچه‌ای، مقوایی، فلزی یا هر جنس دیگر با ابعاد بیشتر از ۵۰ در ۷۰ سانتیمتر
۱۰ ـ استفاده از کاروانهای تبلیغاتی و استفاده از بلندگو در خارج از محیط سخنرانی
۱۱ ـ انجام هریک از موارد فوق از طریق کلیه شبکه‌های اجتماعی و فضاهای مجازی
تبصره ـ متخلفان از مفاد این ماده به یکی از مجازاتهای درجه شش محکوم می‌شوند.
ماده ۱۵ ـ در بند (۱) ماده (۶۶) قانون، متن زیر بعد از عبارت «خریدوفروش رأی» اضافه می‌شود:
«از قبیل هرگونه اقدام به خریدوفروش مستقیم و غیرمستقیم رأی، توزیع اقلام و لوازمی که برای دریافت‌کننده جنبه انتفاعی داشته باشد و همچنین کمکهای نقدی و غیرنقدی به اشخاص، اماکن عمومی و مذهبی و هیأتها و امور خیریه بعد از ثبت‌نام در انتخابات»
ماده ۱۶ ـ در انتخابات الکترونیکی پس از ثبت‌نام رأی‌دهنده و بعد از تأیید نماینده هیأت نظارت، کارت الکترونیکی مورد تأیید نماینده فرماندار و ناظر صادر و تحویل رأی‌دهنده می‌شود.
تبصره ـ با توجه به انجام کلیه بازبینیها توسط سامانه و عدم وجود تعرفه کاغذی و صدور کارت الکترونیکی، نیازی به اخذ اثرانگشت از رأی‌دهنده نمی‌باشد.
ماده ۱۷ ـ در انتخابات الکترونیکی پس از اعلام رسمی پایان رأی‌گیری، شمارش آراء با دستور نماینده فرماندار و نماینده هیأت نظارت، با امضای الکترونیکی آنها توسط دستگاه الکترونیکی انجام می‌شود.
ماده ۱۸ ـ پس از پایان انتخابات، بلافاصله صورتجلسه الکترونیکی نتیجه انتخابات با امضای الکترونیکی هیأت اجرائی مرکز حوزه انتخابیه و هیأت نظارت بر انتخابات حوزه مربوطه تهیه و پنج نسخه از آن چاپ می‌شود که یک نسخه نزد هیأت اجرائی مرکز حوزه انتخابیه نگهداری می‌گردد و بقیه برای هیأت نظارت بر انتخابات مزبور و وزارت کشور (دو نسخه) و هیأت مرکزی نظارت بر انتخابات ارسال می‌شود.
ماده ۱۹ ـ پس از شمارش آراء، صندوق الکترونیکی و صندوق ثبت با نظارت ناظرین مهروموم (پلمب) می‌شود و همراه نسخه چاپی، صورتجلسه الکترونیکی نتیجه انتخابات برای بخشداری و فرمانداری مرکز حوزه انتخابیه ارسال می‌شود.
ماده ۲۰ ـ در صورت بروز اختلال در نرم‌افزارها و سخت‌افزارهای سامانه انتخابات الکترونیکی در یک یا چند شعبه یا همه شعب حوزه انتخابیه در استان یا کل کشور حسب مورد به پیشنهاد رئیس شعبه، رئیس ستاد انتخابات استان و رئیس ستاد انتخابات کشور و تأیید هیأت نظارت مربوطه، انتخابات به صورت غیرالکترونیکی و با ورقه رأی انجام می‌شود. در پایان مدت اخذ رأی، ابتداء شمارش مجزای هر یک از آراء مأخوذه الکترونیکی و غیرالکترونیکی (با ورقه رأی) صورت گرفته و سپس تجمیع آراء انجام می‌شود و نهایتاً صورتجلسه شعبه تنظیم می‌گردد.
تبصره ـ در سامانه انتخابات الکترونیکی باید امکان انتخاب رأی سفید را پیش‌بینی کرد تا افراد بتوانند در صورت تمایل از حق قانونی خود استفاده کنند.
ماده ۲۱ ـ رأی دهندگانی که به هر دلیل قادر به رأی‌دادن از طریق سامانه انتخابات الکترونیکی نباشند، می‌توانند از کمک همراه مورد اعتماد برای رأی دادن، استفاده کنند.
ماده ۲۲ ـ کارشناس فنی الکترونیکی با تأیید رئیس شعبه و هیأت نظارت می‌تواند به‌منظور رفع اشکالات احتمالی دستگاه الکترونیکی اخذ رأی، در شعبه حضور داشته باشد.
ماده ۲۳ ـ کلیه جرائم و تخلفات در خصوص شناسه (کد) ها، صورتجلسات و اسناد الکترونیکی در انتخابات الکترونیکی مشمول مجازاتهای موضوع مواد (۳) تا (۱۱)، (۱۹) تا (۲۱)، (۲۶) تا (۲۹)، (۳۵) تا (۴۸) قانون جرائم رایانه‌ای مصوب ۲۰/۳/ ۱۳۸۸ می‌باشند. آیین‌نامه اجرائی این ماده توسط وزارتخانه‌های کشور و ارتباطات و فناوری اطلاعات حداکثر ظرف مدت شش‌ماه از تاریخ ابلاغ این قانون تهیه و تنظیم می‌شود و به تصویب هیأت وزیران می‌رسد.
ماده ۲۴ ـ این قانون از زمان تصویب لازم‌الاجراء است.
قانون فوق مشتمل بر بیست‌وچهار ماده در جلسه علنی روز دوشنبه مورخ سوم خردادماه یک هزار و سیصد و نودوپنج مجلس شورای اسلامی تصویب شد و در تاریخ ۱۷/۳/۱۳۹۵ به تأیید شورای نگهبان رسید.
رئیس مجلس شورای اسلامی ـ علی لاریجانی
به نقل از روزنامه رسمی شماره ۲۰۷۶5 مورخ 01/04/1395