چگونه شکایت شغلی خود را پیگیری کنیم؟
چگونه شکایت شغلی خود را پیگیری کنیم؟
چگونه شکایت شغلی خود را پیگیری کنیم؟
نظامهای حقوقی سالم و پیشرفته به سیستم دادرسی کارآمد خود متکی هستند. اگر بسترهای لازم برای احقاق حق ذینفعان در یک قانون و مقرره فراهم نشــود، قطعاً یکی از ارکان وجود عدالت دچار تزلزل و نقصان می‌شود. دادرسی در هر کشور و سیستم قضایی فیلتری است که روابــط قانونی واداری افراد را پالایش می‌کند. در حقوق کار و تأمین اجتماعی نیز این موضوع صادق اســت، چراکه هرگونه حق و تکلیف دراین زمینه موکول به تشخیص و تعیین صاحبان آن است و بدون وجود مرجع و سیســتمی که بتواند سره را از ناسره و درست را از نادرست تمیز دهد، نیل به چنین نظامی ممکن نخواهد بود. ازاین‌رو هم در قانون کار و هم در قانــون تامین‌اجتماعی مراجعی جهت دادرسی پیش‌بینی‌شده است. افراد می‌توانند شکایات و تظلمات خود را دراین مراجع مطرح و خواستار رسیدگی و حل آنها شوند. مراجع و گروههایی که دراین خصوص در قوانین کار و تامین‌اجتماعی معرفی می‌شوند، عبارت‌اند از:
- هیأتهای حل اختلاف وزارت کار:
این هیأتها که در ادارات کار استانها تشکیل می‌شوند، به شکایات کارگران علیه کارفرمایان و برعکس در چارچوب روابط کار و ضوابط مندرج در قانون کار رسیدگی می‌کنند. اهم موضوعاتی را که دراین هیأتها مورد رسیدگی و صدور رأی قرار می‌گیرد به این موارد می‌توان خالصه کرد:
تشخیص ارتباط کاری بین کارفرما و کارگر (قرارداد کار)، حقوق و مزایا اعم از حقوق مبنا و مزایای انگیزشی:
بن، حق مسکن، عائله‌مندی، اضافه‌کاری، نوبت‌کاری، عیدی، ســنوات سالانه، فوق‌العاده‌های شب‌کاری، جمعه کاری، نوبت‌کاری، سختی کار، بیمه بیکاری، حق مأموریت، تعطیلات، مرخصیها، ساعات کار، شرایط کار، بهداشت و حفاظت فنی، طبقه‌بندی مشــاغل، بیمه تامین‌اجتماعی در چارچوب ماده 148 قانون کار، رسیدگی به هرگونه شکایات و اختلاف بین کارفرما، کارگر و کارآموز در چارچوب قانون کار. فرایند دادرسی دراین هیأتها دومرحله‌ای اســت و رأی هیأت بدوی یا هیأت تشخیص در ظرف پانزده روز پس از ابلاغ قابل تجدیدنظر است. رأی هیأت حل اختلاف یا تجدیدنظر قطعی است و کارفرما و کارگر ملزم به اجرای آن هستند. درصورتی‌که هریک از کارفرما یا کارگر نسبت به رأی قطعی هیأتهای حل اختلاف معترض باشند می‌توانند به دیوان عدالت اداری شکایت کنند. در غیر این صورت‌آرای قطعی هیأتهای حل اختلاف برای کارفرما و کارگر الزامی است.
- دیوان عدالت اداری:
یکی از وظایــف و اختیارات این دیوان رسیدگی به شکایات و اعتراضات مردم نسبت به آرا و تصمیمات قطعی هیأتهای حل اختلاف وزارت کار و کمیسیونهای تشخیص مطالبات سازمان تامین‌اجتماعی، کمیسیونهای پزشکی و… است. در حال حاضر رسیدگی در دیوان عدالت اداری دومرحله‌ای است. آرای دیوان برای دستگاههای اداری و ازجمله هیأتهای حل اختلاف وزارت کار و سازمان تامین‌اجتماعی لازم‌الاجراست.
- کمیســیونهای تشــخیص مطـالبــات ســازمـان تامین‌اجتماعی:
این کمیسیونها وظیفه رسیدگی به اعتراضات کارفرمایان نسبت به بدهیهای بیمه‌ای، جرائم و خساراتی را بر عهده‌دارند که از طرف شــعب ســازمان تامین‌اجتماعی ابلاغ می‌شوند. کمیسیونهای تشخیص مطالبات دارای دو مرحله بدوی و تجدیدنظر هســتند. به آرای تجدیدنظر و رأیهای کمیســیون بدوی درصورتی‌که در مهلت زمانی مقرر (20 روز) اعتراض نشــود قطعی هستند. کارفرمایانی که نسبت به آرای قطعی کمیسیونها معترض هستند می‌توانند به دیوان عدالت اداری شکایت کنند.
- کمیسیونهای پزشــکی:
وظیفه کمیسیونهای پزشکی رسیدگی به درخواستهای پزشکی بیمه‌شدگان از قبیل تشخیص ازکارافتادگیهای کلی، جزئی و نقص عضو، تعیین درصد ازکارافتادگی، تشــخیص حوادث ناشی از کار و بررســی استراحتهای پزشکی طولانی‌مدت است. شکایت از آرای قطعی کمیسیونهای پزشکی در دیوان عدالت اداری میسر است، ولی به لحاظ اینکه این کمیسیونها تخصصی است فقط ازنظر شکلی امکان درخواست رسیدگی در دیوان وجود دارد و دیوان به موضوعات تخصصی پزشکی ورود نخواهد کرد.
- کمیته تشخیص مشاغل سخت و زیان‌آور:
این کمیته در ادارات کار استانها تشکیل می‌شود و وظیفه انطباق مشاغل مشمول قانون کار را با مقررات و ضوابط ســخت و زیان‌آور دارد. این کمیته با توجه به نوع شغل و شرایط خاص آن به‌صورت مصداقی هر شغل را موردبررسی قرار می‌دهد.
منبع: صدای قانون