پورنو گرافی، یک جنایت اجتماعی

پورنو گرافی، یک جنایت اجتماعی

تأثیر پورنو گرافی یا هرزه‌نگاری بر اجتماع

پورنو گرافی یا هرزه‌نگاری، تجسمی بی‌پرده از مسائل جنسی باهدف تحریک یا ارضاست که در قالبهای مختلف ازجمله کتاب، فیلم، اینترنت و مجله ارائه می‌شود.

لغت پورنو گرافی ریشه یونانی دارد و از ترکیب دو واژه «پورن» به معنای «روسپی» و واژه «گرافو» به معنای نگارش به وجود آمده و به معنی روسپی نگاری است.

تأثیر بر جوانان

محصولات هرزه‌نگاری، به‌صورت اغراق‌آمیز و غیرواقعی رابطه جنسی را نشان می‌دهند؛ درنتیجه باعث می‌شود کودک و نوجوان که هنوز نگرش و اطلاعاتی نسبت به امور جنسی ندارد، به‌صورت کامل این عقاید و باورهای غلط را قبول کند و درواقع این تصاویر و محتوا را به‌عنوان الگوی درست رابطه جنسی بپذیرد.

بنابراین در بزرگ‌سالی و در برخورد با واقعیت رابطه جنسی، دچار مشکل خواهد شد. (بلوغ جنسی زودرس)

از سویی تماشای این تصاویر باعث می‌شود کودک و نوجوان بیشتر در معرض برقراری رابطه جنسی قرار گیرد که نتیجه آن خشونت و تجاوز جنسی خواهد بود. گزارشها نیز نشان می‌دهد متجاوزین جنسی از تصاویر برای تحریک کودکان و همچنین متقاعدسازی و بازداری احساسات آنان استفاده می‌کنند.

در بین جوانان غیر متأهل، گرایش به هرزه‌گردی بیشتر ناشی از نابسامانی خانواده‌ها بوده است. همچنین، منحرفان جنسی ازجمله مشتریان پر و پا قرص سایتهای هرزه بوده به بیشتر آنها ذائقه جنسی و کیفیت ارضاءشان پس از مدتی از گرایش به جنس مخالف به علاقه به هم‌جنس تغییر می‌کند.

اگرچه هرزه‌گردی را نمی‌توان پدیده‌ای قابل‌کنترل با نظارتهای کامل محسوب کرد اما برخی به هنگام مواجهه در برابر این پرسش که چرا هرزه‌گردی می‌کنند، آن را یک امر شخصی می‌دانند. همچنین هر میزان که کنترلهای تنبیهی افزایش می‌یابد میل به پنهانکاری این مسائل بیشتر می‌شود. درواقع به نظر می‌رسد که در حیطه مقابله با این پدیده هیچ عاملی جز پایبندی شخصی افراد به اصول و اخلاقیات نمی‌تواند به‌صورت کامل و مؤثر در مهار این معضل نقش ایفا کند.

چه آنکه در ایران میزان هرزه‌گردی جوانان و همچنین افراد در سنین بالا بسیار کمتر از هرزه‌گردی در سایر کشورها به‌ویژه کشورهای آسیای شرقی است و درباره کشورهای اروپایی و یا آمریکایی به‌هیچ‌وجه قابل قیاس نیست که تمام این آمارها ناشی از داشتن پایگاه اخلاقی، معنوی و مذهبی جوانان ایرانی است اگرچه مسؤولیت مسؤولان فرهنگی در آموزش برخی مسائل و همچنین رویکرد تولیدی و ایجابی و نه سلبی در برخورد با پدیده اعجاب‌انگیز «اینترنت» نیز می‌تواند در کاهش همین میزان مراجعه کاربران اینترنتی در کشورمان به سایتهای مسأله دار و یا هرزه مؤثر باشد.

بر اساس یک پژوهش تحقیقی (زیبا وب دات کام) بیش از 55 درصد کاربران اینترنت در ایران که چیزی در حدود 12 میلیون کاربر فعال هستند به سرچ سایتهای مبتذل مبادرت می‌کنند. بیشترین میزان عبارات سرچ شده در اینترنت از سوی کاربران ایرانی کلماتی شامل عبارات س ک س و یا ابزار جنسی بوده است.

بر اساس این ارزیابی 80 درصد ترافیک سایتهای داخل ایران مربوط به سایتهای مسئله‌دار و دوست‌یابی بوده است. دراین میان دختران تمایل کمتری به این‌گونه دوست‌یابیها داشته و تنها 41 درصد آنها به‌قصد دوست‌یابی به این سایتها مراجعه کرده‌اند.

این بررسی حاکی است که بیشتر دختران، دوستیهای دسته‌جمعی و گروهی را به دوستی انفرادی ترجیح می‌دهند. جستجوی تصاویر مبتذل را نمی‌توان یک سرگرمی عادی فرض کرد. تحقیقات (همان) نشان داده که مردم از همه قشری، تحصیل‌کرده و کم‌سواد سرکشی به سایتهای مبتذل را حداقل یک‌بار تجربه کرده‌اند.

پیامدهای هرزه‌نگاری

اولین تغییری که رخ می‌دهد، اثر اعتیادی است. مصرف‌کننده هرزه‌نگاری به آن معتاد می‌شود. وقتی آنها یک‌بار از مطالب هرزه استفاده کنند، دوباره به آن رجوع می‌کنند و این روند، بارها و بارها تکرار می‌شود. به نظر می‌رسد که این مطالب، یک محرک قدرتمند جنسی برمی‌انگیزد که به دنبال آن، آزادسازی شهوت، اغلب توسط استمنا صورت می‌گیرد. هرزه‌نگاری، تصویر بسیار قدرتمند و هیجان آلودی ایجاد می‌کند که دائماً به ذهن فرد خطور می‌کند و او آنها را در مخیله خود تفصیل می‌دهد.

افراد به هنگام اعتیاد به هرزه‌نگاری، به‌تنهایی نمی‌توانند از شر آن خلاص شوند و آن را کنار بگذارند. علی‌رغم این‌که این اعتیاد، عواقب وخیمی مثل طلاق، از دست دادن خانواده و مواجهه با قانون (در موارد تهاجمات جنسی، آزار یا سوءاستفاده از همکاران) را به دنبال دارد.

دومین مرحله، تأثیر تشدیدی است. باگذشت زمان، فرد معتاد نیازمند انواع شدیدتر، آشکارتر، منحرف‌تر و عجیب‌وغریب‌تر مطالب جنسی می‌شود تا «حال جنسی» خود را افزایش دهد. این فرآیند، یادآور اعتیاد به مواد مخدر است. با گذر زمان، همواره یک نیاز رو به افزایش برای موارد تحریک‌کننده‌تر وجود دارد تا همان تأثیر ابتدایی را داشته باشد.

اگر همسران آنان هم با آنان همراه شوند، آنها نهایتاً همسران خود را مجبور می‌سازند تا فعالیتهای عجیب‌وغریب رو به افزایش جنسی انجام دهند. در بسیاری موارد، این روند منجر به قطع روابط – به هنگامی‌که زن از فعالیت بیشتر امتناع می‌کند – می‌شود که اغلب نتیجه آن دعوا، جدایی یا طلاق است.

سومین مرحله‌ای که رخ می‌دهد، حساسیت‌زدایی است. محتویات کتابها، مجلات و فیلمهایی که ذاتاً شوک برانگیز، شکننده تابوها، غیر مشروع، کریه و غیراخلاقی هستند، اما ازلحاظ جنسی تحریک‌کننده‌اند، به هنگام اعتیاد به هرزه‌نگاری، قابل‌قبول و عادی می‌شوند. آنگاه فعالیتهای جنسی تشریح شده در هرزه‌نگاریها (بدون توجه به منحرف یا ضداجتماعی بودن آن) مشروع تلقی می‌شوند.

دراین مواقع، یک حس رو به رشد «همه این کار را انجام می‌دهند»، به آنها اجازه می‌دهد که کارهایی انجام دهند که قبلاً برای آنها غیر مشروع بود و با عقاید اخلاقی و معیارهای شخصی سابق آنها در تضاد است.

چهارمین مرحله‌ای که اتفاق می‌افتد، افزایش تمایل برای انجام اعمال جنسی‌ای است که فرد در هرزه‌نگاریها مشاهده کرده است. این اعمال عبارت‌اند از: بی‌قیدوبندی جنسی، عورت نمایی، شرکت در رفتارهای جنسی گروهی، نظربازی، حضور دائمی در روسپی‌خانه‌ها، انجام اعمال جنسی با کودکان، تجاوز به عنف و آسیب وارد آوردن به خود یا طرف مقابل به هنگام عمل جنسی.

این رفتار دائماً در آنها رشد می‌کند و به یک اعتیاد جنسی می‌انجامد، به‌طوری‌که آنها خود را محصور در آن می‌بینند و دیگر قادر نیستند آن را تغییر دهند یا با آن مقابله کنند. به‌علاوه، عواقب منفی این اعتیاد در زندگی آنها بسیار بدتر است.

مقابله با هرزه‌نگاری در ایران

سیاست فیلترینگ، نخستین اقدام مقابله‌ای برای جلوگیری از مصرف محتوای هرزه نگارانه در ایران بود. در نخستین مصوبه‌ی قانونی درباره‌ی اینترنت که در سال 1381 در شورای عالی انقلاب فرهنگی و با عنوان «مقررات و ضوابط شبکه‌های اطلاع‌رسانی رایانه‌ای» تصویب شد، ارائه‌دهندگان اینترنت موظف شدند «سیستم پالایش (فیلترینگ) مناسبی به‌منظور ممانعت از دسترسی به پایگاههای ممنوع اخلاقی و سیاسی» را فراهم آورند. این سیاست در سالهای بعد با جدید تمام پیگیری شد، به‌طوری‌که زمانی مدیرکل مدیریت و پشتیبانی فنی شبکه‌ی شرکت فناوری اطلاعات، از فیلترینگ بیش از 10 میلیون سایت اینترنتی توسط مراجع ذی‌صلاح خبر داد. به گفته‌ی این مقام مسؤول، بیش از 90 درصد سایتهای فیلتر شده، غیراخلاقی بوده‌اند.

در قانون جرایم رایانه‌ای که در سال 1387 در مجلس شورای اسلامی تصویب شد و پس‌ازآن مورد تأیید شورای نگهبان قرار گرفت نیز به‌منظور مقابله با محتوای مستهجن در فضاهای رایانه‌ای مجازاتی در نظر گرفته‌شده است. فصل چهارم از بخش اول قانون جرایم رایانه‌ای به جرایم علیه عفت و اخلاق عمومی پرداخته است. در ماده‌ی چهاردهم این قانون آمده است: «هر کس به‌وسیله‌ی دستگاههای رایانه‌ای یا مخابراتی یا حاملهای داده محتویات مستهجن را تولید، ارسال، منتشر، توزیع یا معامله کند یا به‌قصد ارسال یا انتشار یا تجارت تولید یا ذخیره یا نگهداری کند، به حبس از نودویک روز تا دو سال یا جزای نقدی از پنج‌تا چهل میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد». چهار تبصره‌ی این ماده و ماده‌ی پانزدهم نیز به جنبه‌های دیگری از این مسئله اشاره دارند.

برخورد امنیتی با برخی از گردانندگان سایتهای هرزه‌نگاری فارسی هم اقدام دیگری بود که در قالب پروژه‌ی «گرداب» دنبال شد. این پروژه از سوی مرکز بررسی جرایم سازمان‌یافته‌ی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی انجام گرفت. دراین طرح سایتهای هرزه‌نگاری ساختارشکنانه که شکلهای منحرف رابطه‌های جنسی را ترویج می‌کردند، هدف واقع‌شده و گردانندگان آنها از جانب نیروهای اطلاعاتی شناسایی و دستگیر شدند.

مرور اقدامات انجام‌گرفته درباره‌ی محتوای هرزه نگارانه، نشان می‌دهد که این فعالیتها یا در سطح مقابله باعرضه کنندگان یا در جهت ایجاد موانعی همچون فیلترینگهای سرتاسری صورت پذیرفته است. این سطح از اقدامات لازم است، ولی برای رسیدن به سطحی پایین از مصرف هرزه‌نگاری در جامعه به‌ویژه در میان نوجوانان کافی نیست.

مقابله با چنین پدیده‌ای تنها با اقدامات و دخالتهای دولتی و حکومتی میسر نیست و مشارکت نهادهای غیررسمی و خارج از دولت را نیز می‌طلبد. به نظر می‌رسد از نقش چشمگیری که نهاد خانواده می‌تواند دراین‌بین ایفا کند، غفلت شده است.

خانواده‌ها می‌توانند نقش زیادی در نظارت بر استفاده‌ی فرزندانشان از اینترنت داشته باشند و از گرفتار شدن آنها به آسیبهای اینترنتی ازجمله هرزه‌نگاری جلوگیری کنند، اما به علت آشنا نبودن والدین با این فناوری جدید ارتباطی اغلب نقش نظارتی خانواده دراین فرایند اتفاق نمی‌افتد. ازاین‌رو آگاهی بخشیدن به خانواده‌ها درزمینهٔ ی فضای جدید مجازی و ویژگیها و قابلیتهای اینترنت، می‌تواند به‌عنوان سیاستی جدید موردتوجه قرار گیرد.

منابع: کانال فوق تخصصی جامعه‌شناسی جنایی

استاد هوشنگ امیر

1- احمدی، حبیب (1387). جامعه‌شناسی انحرافات، تهران، سمت.

2- ال. دریفوس، هیوبرت (1383). درباره‌ی اینترنت، ترجمه‌ی علی فارسی نژاد، تهران، نشر ساقی.