وظیفه اخلاقی و دینی قضات
وظیفه اخلاقی و دینی قضات
وظیفه اخلاقی و دینی قضات
از زبان رئیس قوه قضاییه: اهمیت دادن به رعایت حقوق شهروندان
دنیای حقوق: آیت‌الله آملی لاریجانی رئیس دستگاه قضا در همایش سراسری قوه قضائیه ضمن گرامیداشت ایام پربرکت ماه مبارک رمضان و لیالی قدر و یاد و خاطره شهدای هفتم تیر تسلیت به مناسبت شهادت حضرت علی (ع) اظهار کرد: حجم گسترده‌ای از خدمات در دستگاه قضایی انجام می‌پذیرد و نکته مهمی این است که گاهی کثرت خدمات موجب می‌شود ما این خدمات عظیم را آنچنان که باید ببینیم، نبینیم.
وی از خدمات بی‌شائبه کارکنان دستگاه قضایی و قضات تقدیر کرد و افزود: کارکنان دستگاه قضایی و قضات شریف در طول سال در تلاش هستند که بار عظیم این خدمات را بر دوش بکشند و نگذارند این بار به زمین بماند. قریب 15 میلیون پرونده در دستگاه قضایی رسیدگی می‌شود، در محاکم دادگستری و مراجع قضایی قریب به 11 میلیون پرونده، 3 میلیون و 300 پرونده در شوراهای حل اختلاف هم ورودی و خروجی به مقدار کمتر از آن رسیدگی پرونده است که بار این زحمات به دوش کارکنان قضایی است و مدیران ستادی که در ستادها فعالیت می‌کنند.
وی اضافه کرد: اینها علاوه بر خدماتی است که از سوی سازمانهای تابعه از جمله سازمان ثبت، سازمان بازرسی کل کشور و سازمان پزشکی قانونی، سازمان قضایی نیروهای مسلح، سازمان زندانها ارائه می‌شود. این دستگاهها خدمات بسیار متنوع و حجیم ارائه می‌کنند و این علاوه بر آن چیزی است که در مرکزهای وابسته به قوه قضائیه مانند مرکز آمار و فناوری اطلاعات و حفاظت‌واطلاعات قوه قضائیه که بخشی از آن ستادی است، صورت می‌گیرد.
آیت‌الله آملی لاریجانی در ادامه بیان کرد: ذکر این خدمات و کار و تلاش دوستان در این است که گاهی نسبت به این زحمات بی‌شائبه دوستان بی‌توجهی می‌شود ما باید این را قدر بدانیم مجموعه خدماتی که در دستگاه قضایی انجام می‌شود اینها به اعتماد و اطمینان مردم و امنیت کشور دخیل است همانطور که در سخنان رئیس‌جمهور و رئیس مجلس به آن اشاره شد، در بخش امنیت کشور قوه قضائیه نقش بسزایی دارد. باید این خدمات را قدر بدانیم چراکه در اعتماد مردم و امنیت کشور دخیل است. در مبارزه با اشرار و قاچاقچیان مواد مخدر، سارقان مسلح و متجاوزین به نوامیس مردم که به نحوی سلب امنیت مردم می‌کنند قضات محترم ما هستند که در میدان هستند و ما باید این زحمات را قدر بدانیم.
وی تصریح کرد: در برخورد با مفسدان اقتصادی قوه قضائیه کارنامه روشنی داشته است و در حل پاره‌ای از مشکلات یا فکری شده، تدبیر به خرج داده است. اگر برخی از مشکلات بدون تدبیر قوه قضائیه باشد به یک معضل اجتماعی تبدیل می‌شد و بحث هزاران پرونده برای دستگاه قضایی به وجود می‌آمد. در بحث موسسه مالی ثامن‌الحجج و میزان مشهد، قوه قضائیه هم ورود کرد و هم ورود با تدبیر داشت. اگر بگیروببند که کار آسانی هم هست انجام می‌شد یک مشکل اجتماعی به وجود می‌آمد و می‌توانست هزاران پرونده را ایجاد کند، بنابراین تدبیر قوه قضائیه تدبیر معقولانه‌ای کرد.
آیت‌الله آملی لاریجانی با بیان اینکه سازمان بازرسی کل کشور در بسیاری از موارد جلوی مانع تراشی دستگاههای اجرایی را در امور مرتبط با سرمایه‌گذاری، گرفته است گفت: من تأکید دارم که هم در داخل قوه قضائیه و هم بیرون از مجموعه دستگاه قضا و در میان سایر قوا به خدماتی که در دستگاه قضایی انجام می‌گیرد توجه شود و ارزش کار دست‌اندرکاران قضایی کم جلوه نکند. آیت‌الله آملی لاریجانی در ادامه با بیان اینکه نقد دستگاه قضا بلااشکال است گفت: از نظر ما راه سازندگی در قوه قضائیه، نقادی است و همه افراد و نهادهای ذیصلاح چه در داخل قوه قضائیه و چه در خارج از آن می‌توانند نسبت به عملکرد قوه قضائیه نقادی داشته باشند و ما از این امر استقبال می‌کنیم.
رئیس قوه قضائیه در ادامه با اشاره به ضرورت توجه به محدودیتهایی که در دستگاه قضایی وجود دارد گفت: برای مثال یکی از علتهای اطاله دادرسی کمبود نیروی انسانی در قوه قضائیه است و وقتی که در یک شعبه بازپرسی ماهانه 150 الی 200 پرونده مورد بررسی قرار می‌گیرد، چه انتظاری نسبت به تسریع در روند رسیدگیها وجود دارد؟ و وقتی ورودی پروندهها به دیوان عدالت اداری زیاد است و نیروی انسانی متناسب با این حجم از ورودیها وجود ندارد چه انتظاری نسبت به تسریع در روند رسیدگی به این پروندهها وجود دارد؟
آیت‌الله آملی لاریجانی اظهار کرد: در همایش امروز دو شخصیت فرهیخته که در رأس قوای مجریه و مقننه قرار دارند صریحاً اعلام کردند که ما موظفیم به قوه قضائیه کمک کنیم لکن عملاً این حمایتها یا واقع نشده و یا کم‌رنگ بوده است و درصدد رفع نیازها نبوده است؛ البته من نمی‌خواهم بگویم که این امر تعمدی بوده است. وی ادامه داد: ما از یک قاضی که ماهانه به 150 پرونده رسیدگی می‌کند نباید انتظار داشته باشیم که روند رسیدگی به این پروندهها هم به درازا نکشد و هم رای صادره پیرامون آنها مطقا و مستدل و با بررسی همه جوانب باشد.
رئیس قوه قضائیه با اشاره به بازدیدهای اخیر خود از مجموعه‌ها و دستگاههای قضایی کشور گفت: ما در بازدیدهای اخیر متوجه شدیم مثلاً در مجتمعهای قضایی خانواده وقت اختصاص داده شده به رسیدگی هر پرونده یک ربع بود و سؤالی که اینجا مطرح می‌شود این است که آیا برای کم کردن طلاق توافقی یک ربع زمان کافی است؟ آیا در یک ربع می‌توان اطراف دعوا را نصیحت و توجیه کرد و راه صلح و سازش را به آنان نشان داد؟
آیت‌الله آملی لاریجانی تأکید کرد: ما با یک محدودیت فزاینده در ناحیه کمبود نیروی انسانی و کمبود اعتبارات مواجه هستیم و ضروری است این محدودیتها در مقام ارزیابی مورد توجه قرار گیرد.
وی در ادامه با گلایه از برخی ارزیابیهای نسنجیده گفت: اخیراً در یکی از شبهای قدر حرفهایی مطرح شده است که ایراد این گونه سخنان در هفته قوه قضائیه و با وجود تلاشهای دست‌اندرکاران قضایی کشور تعجب آور بود. رئیس قوه قضائیه ادامه داد: در هفته قوه قضائیه به جای تشکر از تلاشهای دست‌اندرکاران قضایی کشور، عده‌ای با استدلالهای سخیف علیه قوه قضائیه سخن گفتند و من واقعاً از این جهت متأسف هستم.
آیت‌الله آملی لاریجانی تصریح کرد: بنا نیست که هر کس از راه می‌رسد بدون توجه به محدودیتها در دستگاه قضائی، سخنانی را مطرح کند.
وی افزود: اخیراً یک فردی گفته است چرا زمان رسیدگی به پرونده‌ای در قوه قضائیه 10 الی 12 سال طول می‌کشد؛ البته میانگین زمان رسیدگی به پروندهها در قوه قضائیه این مقدار نیست اما باید گفت که این آقا که چنین سخنی مطرح کرده آیا توجه داشته که اگر در پرونده مرتبط با قتلی، قاتل فراری باشد چگونه می‌توان این پرونده را مختومه کرد؟ این فرد اصلاً توجهی ندارد که نمی‌توان برخی پروندهها را مختومه کرد و برخی پروندهها درحال اجرا است.
رئیس قوه قضائیه بیان داشت: یک آقای بزرگواری استدال کرده که من در دفتر کارم بودم و یک فرد آمده و گفته من هیچ توقعی ندارم جز اینکه در دادگستری به پرونده من عادلانه رسیدگی شود؛ و این آقا گفته که چرا باید اینگونه باشد که تن مردم بلرزد؛ و من از بابت اینگونه استدالها و ارزیابیها واقعاً متأسفم.
آیت‌الله آملی لاریجانی تصریح کرد: پس از گذشته 37 سال کسانی که لسان انتقاد بازکرده‌اند، خودشان در این کشور مسئول بوده‌اند و حالا یک‌دفعه نقش عوض کرده‌اند و اپوزیسیون شده‌اند، برخی از اینها خودشان اشرافی گری را در کشور راه انداختند؛ اما یادشان رفته است، یک نگاه به خودشان و آقازاده‌ها و اطرافشان بیندازند و به سرمایه‌های مفسدی که با آنها روابطی دارند نگاه کنند. آن‌وقت مشخص می‌شود که مشکل از کجاست.
رئیس دستگاه قضا تصریح کرد: بنده نمی‌خواهم دفاع متعصبانه کنم. قوه قضائیه کمبودهایی دارد و بعضاً تخلفهایی نیز در آن وجود دارد؛ اما ما در بستر و محدوده زمینی و با وجود محدودیتها فعالیت می‌کنیم با این وجود آیا قوه قضائیه مسیر تکاملی سیر نمی‌کند و با متخلفان برخورد نمی‌کند. آیا ما با قضاتی که متخلف هستند و بعضاً رشوه دریافت می‌کنند ساخته‌ایم؟ این در حالی است که در سال گذشته میزان افرادی که از قوه قضائیه منفصل کردیم بیش از 50 نفر بوده است، بنابراین دستگاه قضایی بنای سازش با تخلف ندارد. وی اظهار کرد: ما در استخدام کارمند معمولی دستمان بسته است. قاضی را استخدام می‌کنیم که دفتردار ندارد و اجازه نداریم یک آبدارچی ساده استخدام کنیم. بنده بارها از رئیس‌جمهور و رئیس مجلس خواسته‌ام که در این زمینه همکاری کند اگر قوه قضائیه مقتدر باشد برای مردم و نظام بهتر است. گاهی متأسفانه در مجلس و دولت همکاری نمی‌شود. در راستای بودجه ما پیشنهاد تغییر در برخی تعرفه‌ها را دادیم که نماینده دولت در کمیسیوت تلفیق و مجلس با آن مخالفت کرد. این در حالی است که فرصتها و وقت قوه قضائیه به دلیل نداشتن قاضی و نیرو ضایع‌شده است.
آیت‌الله آملی لاریجانی تصریح کرد: ما به خودمان به عنوان یک کار خداپسندانه نگاه کنیم، نباید غفلت به سراغ ما بیاید و خود را با دیگران بسنجیم. ما باید وظیفه‌مان را انجام دهیم ولی نباید نگاه این گونه باشد. مسئله خدمت به مردم مسئله ارزشمندی است که در روایات به آن اشاره‌شده و باید به کار خودمان اینگونه نگاه کنیم.
رئیس قوه قضائیه با اشاره به سلامت دستگاه قضایی اظهار کرد: گاهی هیچ تخلفی نیست ولی به پای دستگاه قضا می‌نویسند، کسی محکوم می‌شود عنوان می‌کنند گاهی رشوه گرفته است متأسفانه برخی می‌گویند رشوه همه‌جا را گرفته است کسی که چنین ادعایی را مطرح می‌کند باید ببیند که چند نفر را دیده است که این کار را کرده‌اند. منتهی سلامت دستگاه قضا مطلب مهمی است که کم این موارد هم برای ما قابل قبول نیست متأسفانه تخلفاتی صورت می‌گیرد ولی عزم دستگاه قضا برای تخلفاتی که جرم محسوب می‌شود جزم است. باید بدنه دستگاه قضا از این تهمتها مبری شود مهم این است که ما بفهمیم که عزم دستگاه قضا برای برخورد جزم است و ما مطمئنیم اگر این شیوه ادامه پیدا کند روز به روز بهتر خواهد شد، ما ابعاد نظارتی را افزایش داده‌ایم منتهی از سیاه نمایی باید بپرهیزیم بدنه دستگاه قضا، بدنه سالمی است. آیت‌الله آملی لاریجانی رعایت اخلاق حرفه‌ای را مورد تأکید قرار داد و تصریح کرد: مسئله اخلاق حرفه‌ای در دستگاه قضایی مورد توجه قرار گرفته است. ما باید در بحث اخلاق حرفه‌ای پیشتاز باشیم. منبع: میزان