واکاوی ریشه‌های اعتیاد جوانان به فضای مجازی
واکاوی ریشه‌های اعتیاد جوانان به فضای مجازی
واکاوی ریشه‌های اعتیاد جوانان به فضای مجازی
اعتیاد جوانان و نوجوانان به فضای مجازی، شبکه‌های اجتماعی و دوخته شدن دیدگان آنها به صفحه گوشی بدون این‌که لحظه‌ای آن را رها کنند، از معضلاتی که به اعتقاد کارشناسان، بی‌برنامگی برای اوقات فراغت از اصلی‌ترین دلایل آن محسوب می‌شود.
بخش قابل‌توجهی از جامعه،دیدگان خود را به گوشیهای همراه دوخته‌اند، پدیده‌ای که با رشد و گسترش شبکه‌های اجتماعی و نرم‌افزارهایی همچون تلگرام، واتس آپ و…با شدت بسیاری در لایه‌های گوناگون جامعه بخصوص در میان جوانان رسوخ و بروز پیداکرده است.
فهیمه فخر آور، جامعه‌شناس و آسیب‌شناس مسایل اجتماعی در تشریح و واکاوی این معضل اظهار داشت: اعتیاد به فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی از معضلاتی است که آرام‌آرام بخشهای وسیعی از جامعه را مغلوب و مجذوب به خودساخته است.
وی افزود: در بیمارستان، اتوبوس، مترو، خیابان، منزل، میهمانی و حتی گاهی اوقات پشت فرمان خودرو مصادیق متعددی از این پدیده به چشم می‌خورد و به‌واقع این پدیده نوظهور آنچنان چشم و گوش و اندیشه جوانان و نوجوانان را درگیر ساخته که گاهی در تعاملات عادی و روزمره عمومی آنها را نیز تحت تأثیر قرار داده است. جامعه‌شناس و آسیب‌شناس مسایل اجتماعی بیان کرد: شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی با همه محاسن و مزایایی که از آن برخوردار است، چالشها و مخاطرات بسیاری را نیز در پی دارد که می‌توان آن را به‌عنوان یکی از تهدیدات عصر کنونی جامعه ایرانی نام برد.
فخر آور با اشاره به تأثیرات مخرب این نرم‌افزارهای ارتباطاتی برای نسل جوان جامعه گفت: این پدیده اجتماعی (گرایش و تمایل شدید برای حضور در شبکه‌های اجتماعی) که به‌نوعی با توسعه و پیشرفت تکنولوژی در دنیای ارتباط بر ابعاد و زوایای گوناگون زندگی جوانان سایه افکنده، آنچنان اسیر افراط شده که بعضاً تأثیرات مخرب آن در تعاملات اجتماعی و درون خانوادگی (با آن کیفیتی که در گذشته شاهد آن بوده‌ایم و به درست یا غلط بر آن واژه سنتی اطلاق می‌شود) مشهود، ملموس و غیرقابل کتمان است.
وی افزود: به‌واقع در موارد حاد، شاهد هستیم کاربران این شبکه‌ها و فضاهای مجازی، آرام‌آرام به سمت انزوایی خودساخته پیش می‌روند که شب و روز خود را با سپری کردن در این فضاها سپری می‌کنند و این رویه در میان‌مدت و بلندمدت، بستر و زمینه بروز انفکاک و انشقاق میان اعضای خانواده را به وجود می‌آورد.
بی‌برنامگی برای دوران فراغت، عامل اصلی اعتیاد به دنیای مجازی
صدیقه نوبهار کارشناس علوم رفتاری و روان‌شناس در تشریح عوامل مؤثر در اعتیاد و وابستگی افراطی به شبکه‌های اجتماعی یا دنیای مجازی گفت: یکی از دلایل اصلی بروز این پدیده در اقشار نوجوان و جوان به بی‌برنامگی در اوقات فراغت معطوف می‌شود. وی افزود: البته نباید ازنظر دور داشت که انسان ذاتاً موجودی اجتماعی است و نمی‌توان از او انتظار زندگی و حیات انفرادی داشت، اما این واقعیت نیز غیرقابل کتمان است که افراط درگذران وقت در شبکه‌های اجتماعی یا فضاهای مجازی، آسیبی جدی است که در موارد حاد، انزوای اقشار مذکور را در پی خواهد داشت. نوبهار بیان کرد: یکی از مؤثرترین راهکارها برای پیشگیری، مهار و درمان این عارضه، پر کردن و غنی‌سازی اوقات فراغت به‌صورت سالم و هدفمند است زیرا بخش قابل‌توجهی از بی‌برنامگیها در این عرصه ناشی از بیکاری و عدم برخورداری از تفریحات متنوع است. روان‌شناس و کارشناس علوم رفتاری گفت: برخی گمان می‌کنند شبکه‌های اجتماعی عامل اصلی اعتیاد به حضور افراطی برای فعالیت در شبکه‌های مورداشاره است، اما به‌واقع این ذهنیت صحیح به نظر نمی‌رسد زیرا پیش از رایج شدن این نرم‌افزارها نیز، حضور افراط گونه جوانان و نوجوانان در فضای مجازی از طریق سیستمهای کامپیوتری و یا وابستگی به بازیهای رایانه‌ای از معضلاتی بود که کم‌وبیش بخش قابل‌توجهی از این طیف (نوجوانان و جوانان) را درگیر ساخته بود، اما به‌هرحال در دسترس بودن گوشیهای همراه و جذابیت تولیدات و لینک گذاریها و اشتراک گذاریها در شبکه‌های اجتماعی باعث تشدید این موضوع شده که البته نمی‌توان از آن به‌عنوان عامل اصلی این نارسایی یادکرد. وی افزود: برای مقابله و مهار این معضل باید با فراهم ساختن محیطی بانشاط در خانواده و افزایش رفت‌وآمدهای بین فامیلی، تعریف تفریحات سالم و برنامه‌ریزی منسجم و منظمِ ورزشی، تفریحی، سیاحتی و غیره بستری را فراهم ساخت که یقیناً خروجی و ثمرات آن در کاهش این میل افراط گونه که از آن تحت عنوان اعتیاد به فضای مجازی یاد می‌شود بی‌تأثیر و بی‌نتیجه نخواهد بود. منبع: باشگاه خبرنگاران