موانع پژوهش و نوآوری در ایران

موانع پژوهش و نوآوری در ایران

مطلب ذیل توسط شورای پژوهشهای علمی کشور و به سفارش شورای عالی انقلاب فرهنگی مطالعه شده است. این جدول شامل موضوعات مشترک استنتاج شده از منابع اطلاعاتی مربوط به موانع پژوهش و نوآوری در ایران و با موضوعات زیر می‌باشد:

1- موانع مربوط به مدیریت، سیاست‌گذاری و نظام تحقیقاتی

2- موانع مربوط به فرهنگ پژوهش

3- موانع مربوط به پژوهشگران

4- موانع مربوط به فضای استاندارد علمی و پژوهشی

5- موانع مربوط به قوانین و مقررات پژوهشی

6- موانع مربوط به بودجه و امکانات پژوهشی

7- موانع مربوط به کاربرد نتایج پژوهشی

   موانع مربوط به مدیریت، سیاست‌گذاری و نظام تحقیقاتی

1- چندگانگی متولیان امور پژوهش کشور

2- نبود الگوی مدیریت علمی و پژوهشی مناسب در مراکز علمی و پژوهشی

3- فقدان ساختار مناسب در نظام آموزشی برای پرورش پژوهشگران توانا

4- ضعف مدیریت علمی در هدایت و جلب مشارکتهای بخش دولتی و خصوصی

5- شکاف میان مراکز پژوهشی و دستگاههای اجرایی

6- غیر واقعی بودن اولویتهای پژوهشی و نبود یک رویکرد نظام‌گرا در تحلیل و تبیین نیازها

7- فقدان ساختار مناسب مدیریت کلان و ستادی در نظام پژوهشی کشور

8- ناهماهنگی در سازمانهای مسؤول پژوهش

9- بی‌ثباتی مدیریت پژوهشی کشور

10- فقدان استقلال آکادمیک مدیران پژوهشی کشور

11- روشن نبودن راهبرد پژوهشی دراز مدت برای کشور

12- ابهام در جایگاه پژوهشهای غیردولتی و سیاست برخورد با آنها

13- فقدان معیارهای ارزیابی سنجش و نظارت در فعالیتهای پژوهشی

14- فقدان سازمان متولی پیگیری به کارگیری نتایج تحقیقات

15- فقدان تشکیلات مناسب برای همکاری صنعت و دانشگاه

   موانع مربوط به فرهنگ پژوهش

1- آموزش محوری سیستم تعلیم و تربیت کشور

2- فقدان فرهنگ کار گروهی

3- ضعف سرمایه‌گذاری برای تولید دانش و بی‌توجهی به زایش تفکر و اندیشه

4- فقدان باور پژوهشی و بی‌اعتقادی مسؤولان به پژوهش

5- فقدان انگیزه فرهنگی برای پژوهش

6- ناآشنایی بسیاری از پژوهشگران با تعاریف، مفاهیم و روشهای پژوهش براساس استانداردهای بین‌المللی

7- فقدان عزم و غرور ملی در زمینه تولید و نوآوری بر مبنای پژوهش

8- فقدان رویکرد از بالا به پایین در بخش پژوهش برای سفارش و انجام پروژه‌های پژوهشی

9- تعمیق شکاف علمی و فنی میان ایران و جهان

10- فقدان فضای علمی و پژوهشی مناسب در کشور

11- ناآشنایی مأموران گمرکی در ارتباط با مواد و تجهیزات پژوهشی و فرهنگ پژوهش

12-فقدان ترویج علم و ایجاد فرهنگ تقاضا برای پژوهش

   موانع مربوط به پژوهشگران

1- چند شغلی بودن پژوهشگران و اعضای علمی بخش پژوهش

2- ضعف دسترسی به اطلاعات و منابع علمی توسط پژوهشگران در کشور

3- انتقال نشدن تجارب پژوهشگران برجسته به پژوهشگران جوان به نحو مطلوب

4- بی‌توازنی وضعیت مالی اساتید و پژوهشگران، و ضعف انگیزه انجام طرحهای پژوهشی

5- فقدان امنیت شغلی و آرامش فکری در مورد حال و آینده زندگی برای پژوهشگران

6- نبود فضای مناسب و فرهنگ همکاریهای بین‌المللی در داخل و خارج از کشور

7- فقدان شرایط مناسب اجتماعی و احترام عملی به پژوهشگران

8- فقدان راهکار اساسی برای استقرار مغزها و بازگشت دانشمندان ایرانی دارای وجهه بین‌المللی از خارج

9- شاخص پایین نسبت پژوهشگران به جمعیت کشور

10- ناشناخته ماندن پژوهشگران و اساتید زبده و صاحب‌نظر در پژوهش

موانع مربوط به فضای استاندارد علمی و پژوهشی

این موضوع ترکیبی از همه مشکلات مطرح شده داخلی و خارجی و مسایل دیگر ناپیدا بر سر راه رشد و ارتقای دانش کشور است.

موانع مربوط به قوانین و مقررات پژوهشی

1- ضعف قوانین استاندارد پژوهشی در کشور

2- وجود بروکراسی اداری در تأمین هزینه بودجه مصوب طرحهای پژوهش

3- بی‌تحرکی و انعطاف‌پذیری در نظام اداری مراکز علمی و پژوهشی

4- چند قانونی، بی‌ثباتی و تغییر دایمی قوانین حاکم بر پژوهش بدون اعمال نظر پژوهشگران ارشد

5- متناسب نبودن شرایط آیین نامه‌های استخدامی جذب نیروهای پژوهشگر

6- حاکمیت ساز و کار اداری برکار پژوهش

7- فقدان شفافیت قوانین و مقررات حق تملک و ثبت اختراعات و نوآوریها

8- فقدان الزامات قانونی کاربرد نتایج پژوهش در کشور

9- دیوان سالاری شدید در تهیه و توزیع مواد و وسایل و لوازم پژوهشی و اطلاعاتی

10- پیچیدگی مقررات پژوهشی و غیر قابل فهم بودن بعضی از آنها

11- قوانین پیچیده کمرگ در ترخیص کالاهای پژوهشی

موانع مربوط به بودجه و امکانات پژوهشی

1- ناکافی بودن سهم بودجه پژوهشی کشور بر حسب GDP در مقایسه با سایر کشورها

2- کمبود مواد، ابزار، تجهیزات و اطلاعات لازم پژوهشی در کشور

3- فقدان تخصیص بودجه مناسب برای بخشهای پژوهش و توسعه کشور

4- کمبود سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در امور علمی و پژوهشی

5- هزینه ناصحیح بودجه پژوهشی کشور و توزیع بد آن

موانع مربوط به کاربرد نتایج پژوهشی

1- بی‌توجهی و بی‌اعتمادی مدیران به یافته‌های پژوهشی

2- واقع بینانه نبودن نتایج پژوهش

3- اختلاف نگرشی میان پژوهشگران و سطوح اجرایی کشور

4- فقدان احساس نیاز به پشتوانه پژوهشی در برنامه‌ریزیها و سیاست‌گذاریهای کشور

5- وقت‌گیر بودن پژوهش و خلأ وجود نتایج هنگام تصمیم‌گیریها

6- فقدان الزامات و تضمینهای لازم برای کاربرد نتایج پژوهش در کشور

7- نامشخص بودن و بهره نبردن از نتایج پژوهش

منبع: وبلاگ روش های تحقیق و پژوهش