مقایسه قاعده اقدام باقاعده پذیرش خطر در نظام کامن‌لا
مقایسه قاعده اقدام باقاعده پذیرش خطر در نظام کامن‌لا
مقایسه قاعده اقدام باقاعده پذیرش خطر در نظام کامن‌لا
نام و نام خانوادگی: سکینه نبی
دانشگاه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز
مقطع تحصیلی: کارشناسی ارشد
استاد راهنما: عارفه فدوی اصغری
عباس کریمی
سال دفاع: 1394
چکیده: این پژوهش، سعی در بررسی و مقایسه قاعده اقدام و قاعده پذیرش خطر در نظام کامن‌لا دارد. قاعده اقدام یک قاعده فقهی است که در حقوق ایران اعمال می‌گردد. بنا بر مفهوم این قاعده هرگاه انسانی اقدام به ضرر خود کند و احترام جان و مال خود را حفظ نکند، ضمان ساقط می‌گردد و هیچ‌کس مسؤولیت مدنی در قبال او نخواهد داشت و دلیل آن است که فرد خود به ضرر خود اقدام کرده است. در نظام کامن‌لا هم‌نهادهایی شبیه قاعده اقدام وجود دارند. یکی از این نهادها قاعده پذیرش خطر در نظام کامن‌لا است. بر مبنای قاعده پذیرش خطر، چون فرد خودآگاهانه و عالمانه خطر موجود را پذیرفته هیچ‌کس در قبال او مسؤول نیست و یک دفاع کامل در مقابل مسؤولیت محسوب می‌گردد. در مقایسه این دو قاعده مشخص گردید که هر دو قاعده مسقط کامل مسؤولیت هستند اما قاعده اقدام قاعده‌ای کامل‌تر از قاعده پذیرش خطر در نظام کامن لاست زیرا که این قاعده در بعضی مواقع مسقط جزئی مسؤولیت است. البته در نظام کامن‌لا هم قاعده‌ی دیگری که مسقط جزیی مسؤولیت باشد به نام قاعده تقصیر مشترک وجود دارد گاه قاعده اقدام درجایی اعمال می‌گردد که شخص باید عملی را برای کاهش خسارت به خود انجام می‌داده اما با عدم جلوگیری از ورود ضرر خود علیه خویش اقدام کرده، در نظام کامن‌لا دراین کاربرد قاعده اقدام قاعده‌ای به نام تقلیل خسارت وجود دارد. قاعده اقدام علاوه بر فقهی بودن یک قاعده عقلی هم مانند قاعده پذیرش خطر در نظام کامن‌لا محسوب می‌گردد هیچ عقل سلیمی در قبال ضرری که فرد عاقل بالغ و آگاه بر خود وارد می‌کند کسی را مسؤول نمی‌داند. با توجه به قدمت فقه حکایت از این برمی‌آید که قاعده اقدام در فقه دارای قدمت بیشتری از قاعده پذیرش خطر و دیگر قواعد در نظام کامن‌لا باشد زیرا اینکه این قواعد در اوایل قرن نوزدهم به تصویب رسیدند و جایگاه خود را در کامن‌لا پیدا کردند. النهایه در صورت وجود شرایط اجرای این دو قاعده یک دفاع تمام‌عیار محسوب می‌گردند و شخص با استفاده درست از این دو دفاع در نظام حقوقی خاص خود بری از هرگونه مسؤولیت می‌گردد.
منبع: کتابخانه دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز