مسؤولیت قیم، مستأجر و مانند آن آیا مطلق است یا منوط به رابطه سببیت؟

مسؤولیت قیم، مستأجر و مانند آن آیا مطلق است یا منوط به رابطه سببیت؟

عنوان: رابطه سبیت و ضمان تعدی یا تفریط

نویسنده: پرویز عامری

چکیده

در میان اسباب مسؤولیت مدنی و ضمان قهری، گاه به تعدّی یا تفریط به‌عنوان یک سبب مستقل مسؤولیت اشاره می شود. ماده 493 قانون مدنی در باب اجاره و هم‌چنین ماده 1238 قانون مدنی در خصوص مسؤولیت قیم چنین القا می کنند که مسؤولیت مستأجر، قیم و امثال آنها در حال تعدی یا تفریط مطلق بوده و محتاج احراز رابطه سببیت نیست. علی رغم این‌که بسیاری از فقها و حقوقدانان به این دیدگاه تمایل دارند، مقاله حاضر چنین برداشتی را از مواد قانونی منطبق با اصول حقوقی و عدالت ندانسته و معتقد است مواد مزبور را با مراعات اصول حقوقی باید تفسیر کرد. نظریات برخی فقهای امامیه نیز احراز رابطه سببیت را لازم می‌داند.

در نتیجه، مسؤول دانستن اشخاصی که نسبت به مال غیر مرتکب تعدی یا تفریط می شوند جز با احراز رابطه سببیت، امکان‌پذیر نیست و این مورد را نباید از استثنائات رابطه سببیت به شمار آورد.

کلیدواژگان: تعدی و تفریط، رابطه سببیت، ضمان قهری، مسؤولیت مدنی

مجله مطالعات حقوقی دانشگاه شیراز دوره هشتم، شماره سوم، پاییز 1395