مسؤولیت بین‌المللی اشتقاقی ناشی از کمک یا مساعدت با تأکید بر قضیه کاربرد مهمات خوشه‌ای در یمن
مسؤولیت بین‌المللی اشتقاقی ناشی از کمک یا مساعدت با تأکید بر قضیه کاربرد مهمات خوشه‌ای در یمن
مسؤولیت بین‌المللی اشتقاقی ناشی از کمک یا مساعدت با تأکید بر قضیه کاربرد مهمات خوشه‌ای در یمن
نویسندگان: ستار عزیزی، سیامک کریمی
چکیده
مداخله نظامی ائتلاف عربی به رهبری عربستان سعودی در بحران یمن (2015) می‌تواند از زوایای مختلف در نظام حقوق بین‌الملل بررسی گردد. یکی از این زوایا، قواعد ثانویه حقوق بین‌الملل است که نقض قواعد اولیه حقوق بین‌الملل را تعیین و آثار و پیامدهای آن را مشخص می‌کند. اصولاً هر دولتی، مسؤول فعل متخلفانه‌ای است که خود مرتکب آن شده اما ضروریات و اقتضائات دیگری همچون حاکمیت قانون و جبران خسارت طرف زیان‌دیده، ایجاب می‌کند تا در برخی وضعیتها، دولتی در قبال فعل متخلفانه دولتی دیگر واجد مسؤولیت باشد. یکی از این وضعیتها، مسؤولیت اشتقاقی ناشی از کمک یا مساعدت در ارتکاب تخلف بین‌المللی از جانب دولتی دیگر است. کاربرد مهمات خوشه‌ای از سوی دولت عربستان علیه مواضعی در یمن و چگونگی تسلیح این دولت به این مهمات توسط دولت/دولتهای ثالث می‌تواند در پرتو مسؤولیت بین‌المللی اشتقاقی موردبررسی قرار گیرد. این نوشتار، تلاش می‌کند با استفاده از مبانی این نوع از مسؤولیت، مشخص کند که آیا دولت/دولتهای ثالثی که عربستان را به سلاحهای خوشه‌ای مجهز کرده‌اند بابت عمل این دولت مبنی بر کاربرد سلاحهای خوشه‌ای مسؤولیت دارند یا خیر.
کلیدواژگان: مسؤولیت بین‌المللی اشتقاقی، معاونت، سلاحهای خوشه‌ای، حقوق بشردوستانه، توزیع مسؤولیت
مجله پژوهش حقوق عمومی (پژوهش حقوق و سیاست سابق) شماره 51 تابستان 1395