نویسنده، مترجم، پژوهشگر، خطیب، مدرس و حقوقدان
در سال 1275 در محله ملک‌آباد تهران به دنیا آمد و پس از گذراندن تحصیلات اولیه وارد کالج البرز شد و زیر نظر دکتر ساموئل جردن به زبان انگلیسی و ادبیات غربی تسلط یافت و آنگاه در مدرسه‌ای روسی‌زبان روسی و ادبیات آن را فراگرفت و به مدیریت مدرسه ایرانیان گرجستان مأمور شد و همین مأموریت را در کشورهای ترکیه و آذربایجان هم ادامه داد و در بازگشت به معلمی مسیحیان کالج جلفا مأمور شد.

کتاب زنده رود در جغرافیای تاریخی اصفهان محصول همین سالهاست. جواهرالکلام درنهایت، کار خود را در معارف رها کرد و به دانشکده حقوق رفت و از دانشگاه تهران لیسانس قضایی گرفت و همزمان به سیاست روی آورد و روزنامه‌ای به نام «نامه ری» منتشر ساخت و در اثر نوشتن مقالات تند به سردبیری روزنامه اطلاعات منصوب شد و در پی نشر مقالاتی ازاین‌گونه به زندان افتاد و در پی آن به رادیو ایران راه یافت و سلسله سخنانی در مورد فرهنگ‌عامه ایراد کرد.

از آثار اوست: زنان شکیبا- فرهنگ جهان‌نما- ایران و مسأله ایران- دین و دولت- فداییان هیتلر، تاریخ خاورمیانه، محمد رسول‌الله- و بسیاری از کتابهای دیگر. وی در 80 سالگی به سال 1355 در تهران درگذشت. [ر.ک: پژوهشگران معاصر ایران ج 6 ص 564]