سلامت نوجوانان در معرض تهدید تجارت دود

سلامت نوجوانان در معرض تهدید تجارت دود

چرا قوانین خریدوفروش سیگار رعایت نمی‌شود؟

بر اساس قوانین مصوب، فروش دخانیات به افراد و نوجوانان زیر 18 سال ممنوع است، اما در مقام عمل در اکثریت قریب به‌اتفاق مواقع این ممنوعیت نادیده گرفته می‌شود و به‌واقع سلامت نوجوانان تحت‌الشعاع منفعت سوداگرانِ دود قرار می‌گیرد.

خرید سیگار برای نوجوانان و افراد کم سن و سال، چندان سخت، پیچیده و دشوار نیست و کافی است با یک اسکناس 1000 تومانی و یا کمتر به دکه‌ها و مغازه‌های فروش و عرضه سیگار مراجعه شود و با سهولت، دخانیات و سیگار را بدون اِعمال ملاحضات سنی تهیه کرد.

بر اساس قانون جامع کنترل و مبارزه دخانیات، فروش و توزیع سیگار به افراد زیر 18 سال ممنوع است و در صورت تشکیک فروشنده یا توزیع‌کننده سیگار در خصوص میزان سن متقاضی دریافت دخانیات، وی می‌تواند برای محرز شدن سن فرد خریدار، از او درخواست کارت شناسایی کند، ضرورتی که ظاهراً تنها بر روی کاغذ مطرح و تعریف‌شده و در مقام عمل چنین امری در اکثریت قریب به‌اتفاق مواقع رخ نخواهد داد.

مصطفی، یکی از توزیع‌کنندگان خُردِ سیگار در واکنش به این موضوع که چرا بدون در نظر گرفتن اقتضائات سنی متقاضیان و خریداران سیگار به آنها تنباکو یا دخانیات می‌فروشد، عنوان کرد: در این محدوده (میدان راه‌آهن) اکثر سوپرمارکت داران، سیگار می‌فروشند و هیچ‌کدام نیز به چنین امری (ملاحظات سنی خریداران) قائل نیستند.

وی افزود: فروش یا عدم فروش سیگار توسط بنده به افراد کم سن و سال، هیچ‌گونه محدودیتی در دسترس‌پذیری اقشار این‌چنینی ایجاد نخواهد کرد زیرا اکثریت قریب به‌اتفاق فروشندگان سیگار با دریافت نرخ تعیین‌شده، به فروش سیگار مبادرت می‌ورزند و تفاوتی ندارد فرد مراجعه‌کننده پیر است یا جوان، دختر است یا پسر و داشتن مبلغ تعیین‌شده برای سیگار موردنیاز، تنها ضرورتی است که در این خصوص و رابطه موجود (عرضه و تقاضا) مطرح است.

منیره فروزش، جامعه‌شناس و آسیب‌شناس مسایل اجتماعی در خصوص توزیع و فروش سیگار به افراد و گروههای کم سن و سال اظهار داشت: حصول و اجرای قانون منع فروش سیگار به افرادی که به سن قانونی نرسیده‌اند، مستلزم همگرایی و همیاری بین دستگاهی است و تا زمانی که چنین امر خطیری میسر و محقق نشود، ضوابط و قوانین تصویب‌شده در این خصوص راه به‌جایی نخواهد برد.

وی افزود: متأسفانه هرزمانی که از دخانیات، سیگار یا تنباکو سخن به میان می‌آید سریعاً پیکان انتقادات متوجه گروههای مافیا می‌شود، اما در واقع بخش قابل‌توجهی از نارساییهای موجود در این عرصه، ناشی از کم‌کاریها و قصور برخی دستگاهها و نهادهای متولی است، زیرا قطعاً در صورت اعمال حساسیت لازم و لحاظ کردن برخوردهای قانونی مقتضی، کمتر شاهد وقوع چنین وضعیتی خواهیم بود.

فروزش گفت: این‌که قانون تصویب‌شده ممنوعیت فروش سیگار به افراد کم و سن و سال با اجرا بیگانه است، مؤید ضعف و کاستیهای دستگاههای مجری در این حوزه است، در غیر این صورت با برخورداری از پشتوانه قانونی موجود و البته لحاظ کردن عزمی جدی و همتی عالی، محدود کردن عرضه و فروش سیگار به نوجوانان و افراد کم سن و سال دور از دسترس نخواهد بود.

محدودیت توزیع و فروش سیگار به افراد کم سن و سال مستلزم عزمی همگانی

کیومرث شرافتی، جامعه‌شناس و آسیب‌شناس در این خصوص نظر متفاوتی دارد، وی عنوان کرد: لحاظ شدن و اجرایی ساختن چنین ضرورت و امر خطیری نیازمند فرهنگ‌سازی، آموزش و عزمی همگانی است و صرفاً با انتظار از یک یا دو نهاد مشخص، اجرای چنین قانونی میسر نخواهد شد.

وی افزود: نمی‌توان در تمامی فروشگاهها و مراکز توزیع سیگار یک مأمور، بازرس، ناظر یا ضابط قضایی مستقر کرد و قطعاً در صورت لحاظ شدن عزمی همگانی از سوی تمامی اقشار جامعه برای ممنوعیت فروش سیگار به افراد یا گروههای کم‌سن‌وسال، یقیناً این معضل به نحو شایسته‌تری مدیریت و مهار خواهد شد.

شرافتی در خاتمه یادآور شد: صرفاً با اعمال و برخوردهای ضربتی یا سلبی از سوی دستگاههای ذی‌ربط نمی‌توان گرایش و تمایل متقاضیان خرید سیگار را در افراد و گروههای نوجوان جامعه به حداقل رساند و تحقق چنین موضوعی منوط به آگاهی بخشی هر چه بیشتر و نظارت هوشمندانه اجتماعی از سوی تمامی مردم خواهد بود. منبع: باشگاه خبرنگاران جوان