ریشه فسادهای اخلاقی

به قلم جواد محدثی

برگرفته از چهل حدیث امام خمینی

ایمان، بهره قلب است و علم، بهره عقل. همه مفاسد اخلاقی و عملی از این است که دل، از ایمان بی خبر است و ادراکات عقلی و برهانی به دل نمی‌رسد. همه ادیان و حکیمان و متکلمان و عامه مردم قبول دارند که آنچه به قلم قدرت خدای حکیم جاری شده و به موجودات، وجود و کمال و قسمت و نعمت و اجل و رزق داده، بهترین نقشه و زیباترین نظام و مطابق با مصالح است و هر کس به زبان و اصطلاح خاص خود این نکته لطیف را بیان کرده است. حکیم به نحوی، متکلم به زبانی و اهل شرایع به بیانی و هر کس به اندازه وسعت علم و عقلش برای آن دلیل آورده است. ولی چون از حد قیل و قال لفظی تجاوز نکرده و به دل نرسیده، زبان اعتراض باز است و هر که بهره ایمانی ندارد به زبان قول و برهان خود را تکذیب می‌کند. فسادهای اخلاقی همچنین زمینه ای دارد. آن کس که حسد می‌ورزد و آرزوی زوال نعمت از دیگری دارد و کینه صاحب نعمت را در دل می‌پروراند، ایمان ندارد که خداوند، از روی مصلحت، آن نعمت را به او عطا کرده و به عدل و قسمت عادلانه الهی ایمان ندارد. ایمان به عدل خدا با حسد منافات دارد. اگر خدا را عادل می‌دانی، تقسیم او را هم عادلانه بدان. قلب در مقابل قسمت عادلانه خاضع است و از جور و بی عدالتی گریزان و بیزار. عدالت دوستی در سرشت انسان است، همچنین نفرت از ظلم، فطری بشر است.

اگر کسی از نعمت و قسمت الهی ناراضی و ناراحت است، بداند که او را عادل نمی‌داند. ایمان به گفتن و شنیدن نیست، خلوص نیت می‌خواهد، خداجو خدایاب است. (ادامه دارد)