در قبال خوبی دیگران تشکر کنید!
در قبال خوبی دیگران تشکر کنید!
در قبال خوبی دیگران تشکر کنید!
تشکر از خدا به سه مقدمه نیاز دارد:
- شناخت نعمت دهنده (خدا).
- شناخت آنچه او در اختیار ما گذاشته (نعمت).
- نعمت دانستن آنچه از او به ما رسیده است؛ اما بااین‌وجود، ما از به‌جا آوردن شکر واقعی او عاجز هستیم.
شکر
شکر یک حقیقت دارد و یک ظاهر، حقیقت شکر، قدر و اندازه‌شناسی نعمت است؛ و ظاهر شکر، گفتن (الحمدلله) در حال سجده یا غیر آن است. در قرآن، همان‌طور که شکر را به بندگان نسبت داده، خداوند را نیز شکور معرفی کرده است؛ از این می‌فهمیم که شکر باید معنایی وسیع‌تر ازآنچه در ذهن ما است، داشته باشد تا شامل خداوند متعال هم بشود. درواقع تشکر خداوند از بندگان، فضل او و ضایع ننمودن اجر عمل بندگان است.
البته این موضوع روشن است که ما برای شکر گذاری خداوند مأمور شده‌ایم، اما تشکر از او به سه مقدمه نیاز دارد: 1. شناخت نعمت دهنده (خدا). 2. شناخت آنچه او در اختیار ما گذاشته (نعمت). 3. نعمت دانستن آنچه از او به ما رسیده است؛ اما بااین‌وجود، ما از به‌جا آوردن شکر واقعی او عاجز هستیم.
امام صادق علیه‌السلام می‌فرماید: هر کس نعمت خداداده را بادل بشناسد، شکرش را ادا کرده است. (اصول کافی، ج 2، ص 79) و نیز می‌فرماید: شکر نعمت، دوری از کارهای حرام است و شکر کامل، گفتنِ «الحمدلله ربِّ العالَمینَ» است. (اصول کافی، ج 2، ص 78)
امام صادق علیه‌السلام می‌فرماید: هر کس نعمت خداداده را بادل بشناسد، شکرش را ادا کرده است.
همچنین خداوند متعال در قرآن کریم به این امر مهم مؤمنین را تشویق می‌کند و می‌فرماید: «یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا کُلُوا مِنْ طَیِّباتِ ما رَزَقْناکُمْ وَ اشْکُرُوا لِلَّهِ إِنْ کُنْتُمْ إِیَّاهُ تَعْبُدُونَ» (بقره (2)، آیه 172) ای کسانی که ایمان آورده‌اید از آن پاکیزه‌هایی که روزی شما کرده‌ایم بخورید و اگر خدا را می‌پرستید سپاسش را به‌جای آورید؛ و نیز می‌فرماید: «… وَ مَنْ یُرِدْ ثَوابَ الآخِرَهِ نُوْتِهِ مِنْها وَ سَنَجْزِی الشَّاکِرِینَ» (آل‌عمران (3)، آیه 145) هر کس خواهان پاداش آن جهان باشد به او می‌دهیم و شاکران را پاداش خواهیم داد.
برخورد امام صادق علیه‌السلام با فرد شکرگزار:
مردمی که به حج رفته بودند، در سرزمین مِنی جمع بودند، امام صادق علیه‌السلام و گروهی از یاران، لحظه‌ای در نقطه‌ای نشسته از انگوری که در جلوشان بود، می‌خوردند. سائلی پیدا شد و کمک خواست. امام مقداری انگور برداشت و خواست به سائل بدهد. سائل قبول نکرد و گفت: به من پول بدهید امام گفت: خیر است، پولی ندارم سائل مأیوس شد و رفت.
سائل بعد از چند قدمی که رفت پشیمان شد و گفت: پس همان انگور را بدهید. امام فرمود: خیر است، آن انگور را هم به او نداد.
در قرآن، همان‌طور که شکر را به بندگان نسبت داده، خداوند را نیز شکور معرفی کرده است؛ از این می‌فهمیم که شکر باید معنایی وسیع‌تر ازآنچه در ذهن ما است، داشته باشد تا شامل خداوند متعال هم بشود. درواقع تشکر خداوند از بندگان، فضل او و ضایع ننمودن اجر عمل بندگان است.
طولی نکشید سائل دیگری پیدا شد و کمک خواست. امام برای او هم یک خوشه انگور برداشت و داد. سائل انگور را گرفت و گفت: سپاس خداوند عالمیان را که به من روزی رساند. امام با شنیدن این جمله او را امر به توقف داد و سپس هر دو مشت را پر از انگور کرد و به او داد. سائل برای بار دوم خدا را شکر کرد. امام بازهم به او گفت: بایست و نرو سپس به یکی از کسانش که آنجا بود رو کرد و فرمود: چقدر پول همراهت هست؟ او جستجو کرد، در حدود بیست درهم بود، به امر امام به سائل داد. سائل برای سومین بار زبان به شکر پروردگار گشود و گفت: سپاس منحصراً برای خداست، خدایا! منعم تویی و شریکی برای تو نیست. امام بعد از شنیدن این جمله، جامه خویش را از تن کند و به سائل داد. در اینجا سائل لحن خود را عوض کرد و جمله‌ای تشکرآمیز نسبت به خود امام گفت. امام بعدازآن دیگر چیزی به او نداد و او رفت. یاران و اصحاب که در آنجا نشسته بودند گفتند: ما چنین استنباط کردیم که اگر سائل همچنان به شکر و سپاس خداوند ادامه می‌داد، بازهم امام به او کمک می‌کرد، ولی چون لحن خود را تغییر داد و از خود امام تمجید و سپاسگزاری کرد، دیگر کمک ادامه نیافت.
و حسن ختام این نوشتار دو روایت زیبا:
امام علی – علیه السّلام – فرمود: شکر هر نعمتی، پرهیز کردن از حرامهای خداوند است. «مشکات الانوار، ص 35»
همچنین امام رضا – علیه السّلام – فرمود: هر که در قبال خوبی کسی تشکر نکند از خدای عزوجل تشکر نکرده است. «عیون اخبار الرضا، ج 2، ص 24» منبع: تبیان
منابع نوشتار:
داستان راستان/استاد مطهری
سایت اندیشه قم
عیون اخبار الرضا، ج 2