دادگاههای کیفری بینالمللی و تحقق دموکراتیک عدالت کیفری

دادگاههای کیفری بینالمللی و تحقق دموکراتیک عدالت کیفری

نویسندگان: محمد حبیبی مجنده، سیامک کریمی

چکیده

دادگاههای کیفری بین‌المللی به‌موازات توسعه‌ای که در سالهای اخیر پیدا کرده‌اند، مورد بررسی و انتقاد همه واقع‌شده‌اند. بخشی از این بررسیها و انتقادها ذیل عنوان «تحقق دموکراتیک عدالت کیفری» صورت‌بندی می‌شوند. برمبنای این انتقادها، برای افزایش اثرگذاری دادگاههای کیفری بین‌المللی و این‌که آنها بتوانند هر چه بیشتر عدالت را محقق کنند، از یک‌سو باید روش تأسیس دادگاههای کیفری بین‌المللی دموکراتیک شده و از سوی دیگر، باید کیفیت رفتار و تعامل با جمعیتهای بزه‌دیده تغییر کند. به‌گونه‌ای که به تحقق مشارکت جمیعتهای بزه‌دیده در روندهای رسیدگی منجر شود. این نوشتار، ضمن بررسی این انتقادها، چنین نتیجه می‌گیرد که اگرچه حمایت قابل‌توجهی از تأسیس دموکراتیک دادگاه کیفری بین‌المللی در عمل رخ نداده است اما به‌تدریج ضرورت مشارکت بزه‌دیدگان در روند رسیدگی درک شده و در آیین رسیدگی دادگاه کیفری بین‌المللی مشخص است. این روند تااندازه‌ای به دموکراتیک شدن این نهادها کمک کرده است.

کلیدواژگان: دادگاههای کیفری بین‌المللی، نقد دموکراتیک، عدالت کیفری، تعامل با جمعیت آسیب‌دیده، استراتژی یاری‌رسان

پژوهشنامه حقوق کیفری شماره 14 پاییز و زمستان 1395