حق‌العمل‌کاری در دنیای واقعی و فضای مجازی
حق‌العمل‌کاری در دنیای واقعی و فضای مجازی
حق‌العمل‌کاری در دنیای واقعی و فضای مجازی
یکی از انواع فعالیتهای تجاری، حق‌العمل‌کاری است. حق‌العمل کار به کسی می‌گویند که به اسم خود لکن به‌حساب دیگری اقدام به انجام معامله می‌کند و در مقابل مبلغی را به‌عنوان حق‌العمل دریافت می‌دارد. حق‌العمل کار همچون وکیل است، با این تفاوت که باید آمر را از جریان اقدامات خود مستحضر و مطلع سازد و درصورتی‌که عمل موردنظر را به انجام رساند، آمر را به‌فوریت از این امر مطلع سازد.
وی اگرچه جز در مواقعی که آمر دستور به بیمه کردن اموال موضوع معامله که در اختیار حق‌العمل کار قرار می‌گیرد نداده باشد، مکلف به این کار نیست، لکن باید در حفظ اموال کوشا باشد و اقدامات لازم را برای محافظت از مال‌التجاره به عمل آورد، در غیر این صورت مسئول خسارات ناشی از غفلت خویش خواهد بود.
این مسئولیت حق‌العمل کار تا آنجا پیش می‌رود که اگر بیم فساد و بی‌ارزش شدن مال‌التجاره‌ای که نزد وی گذارده شده است برود و منافع آمر مترتب بر فروش سریع آن باشد، مکلف است که مال‌التجاره را بااطلاع دادستان محل یا نماینده‌ی وی فوراً به فروش برساند و چنانچه فروش مال به قیمتی کمتر ازآنچه آمر تعیین کرده است اتفاق بیافتد، چنانچه حق‌العمل کار ثابت نماید از ضرر بیشتری احتراز کرده و تحصیل اجازه‌ی آمر در آن موقع امکان‌پذیر نبوده است، مسئول تفاوت قیمت نیز نخواهد بود.
از طرف دیگر چنانچه حق‌العمل کار بتواند کالا را به قیمتی بیش ازآنچه آمر گفته، بفروشد یا وقتی‌که وی مأمور به خرید است بتواند کالا را با همان کیفیت مدنظر آمر باقیمتی کمتر ازآنچه مدنظر آمر بوده خریداری نماید، مبلغ اضافه نیز باید به‌حساب آمر محسوب گردد و حق‌العمل کار حق استفاده از آن را ندارد. این قوانین و قواعد همگی برای حق‌العمل‌کاری در دنیای واقعی وضع‌شده‌اند.
اما امروزه با پیشرفت فنّاوری و گسترش فضای مجازی شاهد حق‌العمل‌کاری در فضای مجازی نیز هستیم! به این معنا که برخی فروشندگان کالاهای مختلف که اقدام به فروش اینترنتی محصولاتشان می‌کنند، به افراد این امکان را می‌دهند که با ایجاد یک سایت یا حساب کاربری اختصاصی در سایت شرکت، نمایندگی فروش محصولاتشان را در فضای مجازی بر عهده بگیرند و در قبال هر بارفروش محصولات درصدی از قیمت آن را به‌حساب این نمایندگان واریز می‌نمایند.
این فضاهای مجازی که به فروشگاه مجازی یا اینترنتی معروف‌اند، نسبت به حق‌العمل‌کاری در دنیای واقعی محسناتی نیز دارند که از آن جمله می‌توان به عدم نیاز حق‌العمل کار به فضای فیزیکی برای انبار کردن کالاها یا غرفه‌ای برای فروش، کاهش یا شاید بتوان گفت عدم امکان سوءاستفاده‌ی حق‌العمل کار (مانند گران‌فروشی)، عدم نگرانی از فساد مال‌التجاره نزد حق‌العمل کار و … اشاره کرد
لکن دراین نوع حق‌العمل‌کاری، کسانی که اقدام به ایجاد فروشگاههای مجازی و درواقع دریافت امتیاز فروش محصولات دیگری می‌کنند باید توجه داشته باشند که علاوه بر رعایت قوانین حق‌العمل‌کاری، با توجه به انجام این معاملات در فضای مجازی، باید اقدامات ارتکابی آنها با قانون تجارت الکترونیکی نیز مطابقت داشته باشد.
ازجمله فروشندگان باید اطلاعاتی چون مشخصات فنی و کاربردی کالا، هویت تأمین‌کننده و نام تجاری‌ای که تحت نام آن به فعالیت مشغول‌اند و نشانی وی، آدرس پست الکترونیکی، تلفن و روشهای برقراری ارتباط با فروشنده و هزینه‌هایی که مشتری باید بپردازد را در اختیار مشتریان قرار دهند.
همچنین در این‌گونه معاملات که معامله‌ی از راه دور محسوب می‌شود، مصرف‌کننده باید حداقل هفت روز کاری، وقت برای انصراف از قبولی که نسبت به انجام معامله نموده است، بدون تحمل جریمه یا ارائه دلیل داشته باشد و تنها هزینه‌ی تحمیلی بر مصرف‌کننده، هزینه‌ی باز پس فرستادن کالا باشد که در خریدهای اینترنتی فعلی، کمتر شاهد چنین امکانی برای خریدار هستیم؛
درحالی‌که بر اساس قانون تجارت الکترونیکی به‌محض استفاده‌ی مصرف‌کننده از حق انصراف، تأمین‌کننده (فروشنده) مکلف است بدون مطالبه‌ی هیچ‌گونه وجهی عین مبلغ دریافتی را در اسرع وقت به مصرف‌کننده مسترد نماید. لذا این عرصه توجه بیشتری را طلب می‌کند تا با اجرای دقیق قانون در آن، حقوق مصرف‌کننده هرچه بیشتر و بهتر تأمین شود. اخذشده: تبیان زنجان