حقوق کارگر در قانون کار ایران در مقایسه آن با فقه امامیّه

حقوق کارگر در قانون کار ایران در مقایسه آن با فقه امامیّه

پدیدآور: مالک اژدر مهدی زاد

مقطع تحصیلی: کارشناسی ارشد

استاد راهنما: سلمان علیپور قوشچی، رضا نیکخواه سرنقی

دانشگاه: دانشگاه ارومیه

تاریخ دفاع: 1395

چکیده

در این مطالعه و پژوهش، به بررسی و تحلیل حقوق کار به عنوان حقوق طبیعی افراد در آموزههای اسلامی از نظر قرآن و روایات پرداخته شده و از زاویه‌های گوناگونی مانند: رابطه کارگر و کارفرما بر مبنای اصل تعاون، روابط بدون بهره کشی، حقوق اجتماعی مساوی، ایجاد فرصت برابر برای انتخاب شغل مناسب برای افراد، ضرر و زیانهای ناشی از کار، بیمه و تأمین سلامت کارگران، دستمزد و مزایای مناسب و… براساس آموزههای اسلامی مورد مداقه و تحقیق و تبیین قرار گرفته و خلاءهای موجود در قانون کار ایران و ضرورت نظارت و مداخله دولت در روابط کارگر و کارفرما و همچنین تأکید بر افضل بودن کرامت انسانی، بانضمام مطابقت بیشتر موادّ قانون کار با موازین فقه و از همه مهمتر، رفع تبعیض و از بین بردن فاصله بین حقوق کارگران و کارمندان و فاصله طبقاتی زندگی آنها با سایر اقشار اجتماع از طریق ایجاد قوانین یگانه که در برگیرنده تساوی حقوق کارگران و کارمندان بوده باشد، قرار گرفته است. زیرا در کشور ما که نوع حکومت آن جمهوری اسلامی بوده و قوانین آن منبعث از تعالیم انسان ساز قرآن کریم می‌باشد، نباید در اجرای کامل فرامین الهی که بر شرح صدر نبی اکرم (ص) الهام شده است، تعلّل یا تسامح کرده و یا اینکه دغدغه‌ای به خود راه داده شود؛ در حالی که سایر ملل غیرمسلمان از رهنمودهای دین مبین اسلام الگوبرداری کرده و با اندک تغییری آنها را به نام خود تمام نموده و ملاک اقدامات خود در بسط عدالت و توسعه اجتماعی قرار داده‌اند. دین مبین اسلام به دلیل اینکه یک نظام منسجم با برنامه‌های الهی برای زندگی است، اهمّیت و علاقه‌مندی فراوانی برای حل مشکل کارگر نشان می‌دهد. امروزه حقوق کار بعنوان حقوق طبیعی افراد، در قوانین اساسی کشورها تجلی یافته است اما اسلام قرنها پیش از دنیای غرب حقوق کارگر را مورد توجه قرار داده و به حمایت واقعی از آن برخاسته است. در این پژوهش با التزام به ادّعای این موضوع که غرب بنیانگذار حقوق کارگر می‌باشد، درصدد تأیید این مسأله هستیم که دین مترّقی اسلام، قرنها پیش از به وجود آمدن مفهوم حقوق کار در غرب، با شناخت ارزش و اهمیت این امر، حقوق کار و کارگر را به رسمیت شناخته است و البته بر خلاف دیدگاه مادی در غرب، که کارگر را فقط ابزار می‌داند، اسلام کارگر را مجاهد فی سبیل الله می‌داند و برای کار و تلاش او علاوه بر ارزشهای مادی، پاداش الهی نیز قائل است، مضافاً اینکه در این مقال به حقوق کارگر در قانون کار جمهوری اسلامی ایران در مقایسه آن با فقه امامیه پرداخته و زوایای تاریک و روشن این قضیه را واکاوی و مشخص کرده و در نهایت راه کارهای اساسی را جهت رفع تنگناها و نارساییها ارائه خواهیم داد. از آنجا که شکوفایی اقتصاد از اهداف مهم اسلام به شمار می‌رود و نیروی کار، یکی از ارکان اصلی تولید است، در دین اسلام به کارفرما و صاحبان کار درباره حفظ و رعایت حقوق کارگران سفارش فراوانی شده است. کارگر در دیدگاه اسلام بسیار محترم و ارزشمند است بطوریکه رسول گرامی خدا (ص) و امامان معصوم (س) از کارگر تجلیل کرده و خود نیز کار می‌کرده‌اند.

کلیدواژگان: حقوق کارگران و کارمندان، قانون کار ایران

منبع: سایت پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران