تعمیم قلمرو موافقت‌نامه داوری به شخص ثالث و آثار آن

تعمیم قلمرو موافقت‌نامه داوری به شخص ثالث و آثار آن

نویسندگان: مجید سربازیان، سهیلا رنجبری

چکیده

امروزه شیوه رایج حل اختلافات در تجارت بین‌المللی، داوری است؛ زیرا در داوری برخلاف رسیدگی قضایی، تعیین کیفیت روند رسیدگی، در اختیار طرفین است. موافقت‌نامه داوری معمولاً به دو صورت شرط ضمن قرارداد اصلی و قرارداد مستقل مقرر می‌شود. حل‌وفصل اختلافات معمولاً از طریق رسیدگی قضایی صورت می‌گیرد که نیازی به رضایت طرف مقابل نیست، اما برای رسیدگی از طریق داوری رضایت طرفین عنصر اساسی است و بایستی محرز باشد، وگرنه داوری اعتبار ندارد؛ بنابراین، سؤال این است که چگونه می‌توان موافقت‌نامه داوری را به اشخاصی که آن را امضا ننموده‌اند، اما به‌گونه‌ای، مرتبط با این قرارداد یا ذی‌نفع در آن هستند، تعمیم داد؟ بدین منظور، تاکنون نظریات گوناگونی مطرح گردیده که عبارت‌اند از: استاپل، گروه شرکتها، شکاف در استقلال شرکت، نمایندگی، فرض پذیرش، ارجاع و نظریه تلفیق. از میان این نظریات، دکترین استاپل بیش از سایر نظریات به وجود عنصر «رضایت» اهمیت می‌دهد و بنابراین با مبانی و اصول حقوقی سازگاری بیشتری دارد. لکن روش تلفیقی، به جهت آنکه محدود به کاربرد نظر خاصی نیست، احتمال پیروزی در یک دعوا را بالا می‌برد.

کلیدواژه‌ها: داوری؛ تعمیم داوری؛ استاپل؛ گروه شرکتها؛ شکاف در استقلال؛ ارجاع؛ نمایندگی

فصلنامه مطالعات حقوقی؛ دوره 8، شماره 2، تابستان 1395