تعقیب‌زدایی کیفری؛ بازتابی نوین از الغاگرایی کیفری
تعقیب‌زدایی کیفری؛ بازتابی نوین از الغاگرایی کیفری
تعقیب‌زدایی کیفری؛ بازتابی نوین از الغاگرایی کیفری
نویسندگان: عبدالرضا جوان جعفری بجنوردی؛ محسن نورپور
چکیده
الغاگرایان درباره ظرفیت و توانایی حقوق کیفری برای کنترل جرم تردید دارند و معتقدند تا زمانی که راههای آسان‌تر و انسانی‌تر برای کنترل جرم وجود دارد، نباید در وهله نخست از حربه مجازات استفاده نمود. آموزه الغاگرایی مدعی است که نظام‌رسمی کیفری، علاوه براینکه در پیشگیری از تکرار جرم تأثیری ندارد، جرم‌زا نیز می‌باشد و با وارد آوردن انگ مجرمانه به فرد، موجبات بزهکاری مجدد وی را فراهم می‌آورد. به‌همین خاطرخواهان عدم دخالت حقوق کیفری و یا در نهایت دخالت محدود و ضروری آن در فرایند رسیدگی است. یافته‌های الغاگرایی تاکنون در سیاست جنایی کشورها در اشکال جرم‌زدایی، کیفرزدایی و قضازدایی تبلور یافته است. تعقیب‌زدایی کیفری نیز مفهومی جدید و در راستای همین سیاست عدم مداخله حقوق کیفری است که درپی شکست تعقیب کیفری سنتی که رویکردی سرکوبگر در پیگرد مجرمین دارد، ارائه شده است. از جمله پیامدهای مهم تعقیب‌زدایی می‌توان ترافعی شدن امر تعقیب، قضاوتی شدن دادسرا، گزینشی شدن پیگرد متهمین، سرعت‌بخشی به فرایند کیفری، کاهش جمعیت کیفری و رعایت کرامت انسانی را نام برد. در این مقاله بعد از بیان مفهوم و مبانی تعقیب‌زدایی کیفری، جلوه‌های آن در سیاست جنایی تقنینی ایران مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
کلیدواژگان: الغاگرایی؛ تعقیب‌زدایی کیفری؛ رویکرد اقتضای تعقیب؛ جایگزینهای تعقیب کیفری
پژوهشنامه حقوق کیفری؛ دوره 6، شماره 2، پائیز و زمستان 1394