نویسندگان: مهدی شیداییان، جواد رحبی سلمان
چکیده
بزه‌دیده به شکلهای مختلف موجب ایجاد عوام‌گرایی کیفری می‌شود. ترس از جرم و نگرانی عمومی از آن به نوعی سخت‌گیری کیفری عوام‌گرا را تشدید می‌کند. اغلب جرایمی با بزه‌دیدگان خاص (از حیث سن و جنسیت) توجه رسانه‌ها و افکار عمومی را بیشتر جلب می‌کند؛ بنابراین، این جرایم بیشتر موجب برانگیختگی احساس عمومی و تأثیر آن بر سیاست کیفری می‌شود. بزه‌دیدگان با بیان توقعاتی که از نظام عدالت کیفری دارند، به طور مستقیم و غیرمستقیم در فرآیند کیفری شرکت می‌کنند. از این طریق نیز بزه‌دیدگان می‌توانند موجب جهت‌دهی سیاست کیفری به‌سوی عوام‌گرایی شوند. بزه‌دیده با گزارش جرم و در مواردی بیان غیرواقعی بزه‌دیدگی و اغراق در آن، زمینه تمرکز رسانه‌ها بر موضوعهای کیفری را فراهم می‌کند. در این شرایط، امکان حرکت سیاست کیفری به‌سوی عوام‌گرایی فراهم می‌شود. هم‌چنین، اندیشه حمایت افراطی از بزه‌دیدگان، می‌تواند سیاست کیفری را تا مرز نادیده گرفتن حقوق متهمان پیش ببرد. بر این مبنا، در این مقاله چگونگی جهت‌گیری سیاست کیفری به سوی عوام‌گرایی، تحت تأثیر بزه‌دیده بررسی می‌شود.
کلیدواژگان: بزه‌دیده، سیاست کیفری، سیاست کیفری عوام‌گرا، عوام‌گرایی
مجله حقوق جزا و سیاست جنایی، شماره 2، پاییز و زمستان 1395