بررسی شرایط تعلیق حقوق بشر در زمان مخاصمات مسلحانه (مطالعه موردی: منازعه فلسطین ـ اسراییل)

نویسندگان: علی اردستانی؛ الهه کامجو

چکیده

مسأله حقوق بشر و آزادیهای اساسی در طول قرون متمادی هسته و انگیزه اصلی مبارزه علیه ظلم و بی‌عدالتی را تشکیل داده است. هدف از این‌گونه تلاشها تأمین حداقل حقوقی برای افراد جامعه است. بااین‌حال، برخلاف حقوق بشردوستانه که مختص زمان مخاصمات مسلحانه است، حقوق بشر در تمام وضعیتها اعم از جنگ و صلح لازم‌الاجراست.
اما از آن‌جا که مخاصمات مسلحانه به‌نوعی تهدیدکننده بقای دولت است، برخی از اسناد بین‌المللی و منطقه‌ای از جمله ماده 4 میثاق بین‌المللی حقوق بشر، ماده 15 کنوانسیون اروپایی حقوق بشر و ماده 27 کنوانسیون آمریکایی حقوق بشر به دول عضو اجازه تعلیق حقوق بشر را با رعایت ضوابطی داده‌اند. سؤالی که مطرح می‌شود این است که دولتها در صورت وقوع چنین مخاصماتی نمی‌توانند حقوق بشر را تعلیق کنند یا خیر؟ این تعلیق مطلق است یا منوط به شرایطی است؟ در صورت مشروط بودن آن، دولتها در چه شرایطی می‌توانند در زمان چنین مخاصماتی قواعد حقوق بشر را تعلیق کنند؟ یا دولتهایی که به تعلیق حقوق بشر پرداخته‌اند تا چه حد شرایط لازم را جهت استفاده از بند تعلیق رعایت کرده‌اند؟ مقاله حاضر می‌کوشد با تمرکز بر منازعه فلسطین ـ اسراییل به پرسشهای مذکور پاسخ دهد.
کلیدواژه‌ها: اضطرار؛ تعلیق؛ حقوق بشر؛ مخاصمات مسلحانه
منبع: فصلنامه مطالعات حقوق عمومی؛ دوره 46، شماره 3، پاییز 1395