بررسی خطوط و امضاهای متعارف و مسلم الصدور در کارشناسی

بررسی خطوط و امضاهای متعارف و مسلم الصدور در کارشناسی

دکتر رسول لطفی

کارشناس رسمی دادگستری در تشخیص اصالت خط و امضاء و اثرانگشت

خطوط متعارفی و مسلم الصدور خطوطی هستند که شخص از خود بر جای گذاشته است و صدور آنها از طرف وی مسلم است نظیر چک، سفته، نوشته‌های شخصی روزمره و … بدیهی است که مهم‌ترین ویژگی مشترک آنها این است که همگی حاوی عادتهای تحریری و نگارشی منحصربه‌فرد شخص می‌باشند. در مورداستفاده از روش خطوط و امضاهای متعارفی و مسلم الصدور رعایت نکات زیر الزامی است:

الف- یقین بر تحریر خطوط و امضاهای مزبور از ناحیه‌ی شخص موردنظر.

ب- وجود تقارن زمانی نسبی با سند موردنظر از حیث تحریر چه آنکه گذشت زمان موجب تغییر تدریجی خط و امضای اشخاص می‌گردد.

ج- حداقل 10 تا 20 نمونه باشد.

د- حروف و کلمات و ارقام با حروف و کلمات و ارقام مندرج در سند موردنظر، متجانس باشند.

ه- حتی‌الامکان قلم یا وسیله‌ی تحریر، نوع کاغذ، نوع جوهر و حالت تحریر آنها مشابه سند موردنظر باشد.

بدیهی است که وجود خطوط و امضاهای متعارفی و مسلم الصدور ما را از خطوط و امضاهای استکتابی مستغنی نمی‌سازد و بالعکس چه آنکه هر یک از این خطوط و امضاها دارای امتیازات خاص خود می‌باشند که بعضاً در دیگری وجود ندارد که به‌طور خلاصه به بعضی از این ویژگیها اشاره می‌شود:

امکان ملاحظه‌ی حالات روحی و عکس‌العملهای شخص و روش خطوط استکتابی وجود دارد درحالی‌که درروش خطوط مسلم الصدور و متعارفی چنین امکانی وجود ندارد.

امکان استکتاب سریع، کند و عادی درروش استکتابی برخلاف روش خطوط متعارفی و مسلم الصدور وجود دارد.

امکان به دست آوردن حروف و کلمات و اعداد متجانس با حروف، کلمات و اعداد سند موردنظر درروش استکتابی برخلاف روش خطوط متعارفی و مسلم الصدور وجود دارد.

امکان دسترسی به خطوط و امضاها در حالات مختلف درروش استکتابی برخلاف روش خطوط مسلم الصدور و متعارفی وجود دارد.

احتمال تغییر عمدی خط و امضاء درروش خطوط متعارفی و مسلم الصدور برخلاف روش استکتابی وجود ندارد.

درروش استکتابی ممکن است فاصله‌ی زمانی زیاد بین تحریر سند و استکتاب وجود داشته باشد ولی درروش خطوط متعارفی و مسلم الصدور امکان به دست آوردن خطوط و امضاهای بافاصله زمانی کمتر وجود دارد.

ملاحظه شروع گردش قلم و بعضی از عادتهای نگارشی و تحریری شخصی درروش استکتابی برخلاف روش خطوط متعارفی و مسلم الصدور امکان‌پذیر است.

درروش استکتابی برخلاف روش خطوط متعارفی و مسلم الصدور سبکهای تحریری شخص، هنگام استکتاب مشخص نمی‌شود.

درروش استکتابی می‌توان قلم و کاغذ و جوهر مشابه با قلم و کاغذ و جوهر سند موردنظر را انتخاب نمود، درحالی‌که درروش خطوط متعارفی و مسلم الصدور همیشه این امکان به‌طور مطلوب وجود ندارد.

در مورد شخص متوفی، روش استکتابی امکان‌پذیر نیست و فقط باید از روش خطوط و امضاهای متعارفی و مسلم الصدور شخص بهره گرفت.

فتوکپی اسناد فاقد ارزش مقایسه است مخصوصاً در مورد امضاء زیرا ویژگیهای تحریری و نگارشی منحصربه‌فرد شخص موردنظر و هم‌چنین اختلاف رنگ و جنس جوهر، آثار پاک‌شدگی و تراشیدن و الحاق و الصاق و آثار فشار قلم و غیره از روی فتوکپی اسناد قابل‌بررسی نیست.

تذکر مهم: از تا کردن، دستمالی نمودن، سنجاق زدن و علامت‌گذاری اسنادی که باید موردبررسی کارشناسان قرار گیرد باید خودداری نمود و با قرار دادن سند مزبور داخل پاکتی، آن را برای انجام کار کارشناسی ارسال نمود. از مطالب مندرج بر روی درودیوار باید عکس گرفت تا این عکسها مبنای مقایسه‌ی خطوط استکتابی و متعارفی شخص موردنظر قرار گیرند.