بررسی تطبیقی جبران زیان جمعی در نظام حقوقی کامن‌لا و فرانسه و ایران
بررسی تطبیقی جبران زیان جمعی در نظام حقوقی کامن‌لا و فرانسه و ایران
بررسی تطبیقی جبران زیان جمعی در نظام حقوقی کامن‌لا و فرانسه و ایران
نویسنده: هدایت الله سلطانی نژاد
چکیده
خسارت تبعی وارد بر تمام اعضای یک گروه یا جمعیت به اعتبار عضویت یا دارا بودن هویت، منافع، اهداف و یا هرگونه وجه مشترک دیگری، زیان جمعی یا گروهی نامیده می‌شود. دراین نوع زیان هیچ‌یک از اعضا به‌طور خاص و مستقیم زیان نمی‌بیند، لکن همه آنان به‌تبع صدمه وارد بر گروه و جمعیت به نحو یکسان دچار زیان می‌گردند. دراین مقاله مفهوم، اوصاف، قابلیت جبران و نحوه مطالبه این قبیل خسارات موردبررسی تطبیقی در سه‌نظام حقوقی س ایران قرارگرفته است. در نظام حقوقی کامن‌لا به‌ویژه در انگلیس و آمریکا عنوان دعاوی گروهی به‌طور گسترده در قوانین و رویه قضایی پذیرفته‌شده و امری معمول است. در حقوق فرانسه با قیود و شرایط و محدودیتهایی این امر موردپذیرش قرارگرفته است. در ایران طرح این‌گونه دعاوی معمول نیست و رویه قضایی وجود ندارد و به‌جز قوانین تازه تصویب نشانه‌های جغرافیایی و ثبت علائم تجاری، درگذشته قانون صریحی وجود نداشته است. باوجوداین، بر اساس اصول حاکم بر جبران خسارت و ازجمله اصل لا ضرر و ماده یک قانون مسؤولیت مدنی، جبران ضرر جمعی قابل‌پذیرش به نظر می‌رسد و مطالبه خسارت به نمایندگی از جمع و یا در صورت فقدان شخصیت حقوقی جمعیت، طرح دعوا به‌وسیله هریک از اعضا امکان‌پذیر است.
واژگان کلیدی: جبران خسارت؛ جمعیت؛ زیان گروهی؛ نشانه‌های جغرافیایی؛ علائم جمعی
پژوهشهای حقوق تطبیقی؛ دوره 20، شماره 1، بهار 1395