انصراف تجدیدنظر خوانده از ادامه رسیدگی در مرحله تجدیدنظر قابلیت استماع ندارد
انصراف تجدیدنظر خوانده از ادامه رسیدگی در مرحله تجدیدنظر قابلیت استماع ندارد
انصراف تجدیدنظر خوانده از ادامه رسیدگی در مرحله تجدیدنظر قابلیت استماع ندارد
شماره پرونده 1351 ـ 1/3 ـ 93
نظر مشورتی شماره 873/94/7 مورخ 8/4/1394 اداره کل حقوقی قوه قضائیه
سؤال
1 ـ درصورتی‌که در رأی بدوی خوانده محکوم‌شده باشد و خوانده نسبت به این رأی تجدیدنظرخواهی کند اما در مرحله تجدیدنظر، خواهان (تجدیدنظر خوانده) از دعوی خود صرف‌نظر و گذشت کند تصمیم دادگاه چه خواهد بود؟
2 ـ درصورتی‌که رأی بر بطلان دعوای خواهان صادرشده باشد و خواهان به رأی اعتراض کند و در مرحله تجدیدنظر، خواهان (تجدیدنظرخواه) از دعوای خود (نه تجدیدنظرخواهی) صرف‌نظر و اعلام گذشت کند، تصمیم دادگاه و مستند قانونی آن چیست؟ توضیح اینکه چنانچه گذشت و انصراف خواهان ابراء تلقی شود، تکلیف معلوم است اما درصورتی‌که آن را به‌منزله استرداد دعوی بدوی تلقی کنیم تکلیف چیست؟
3 ـ درصورتی‌که خوانده تجدیدنظرخواه باشد و در مرحله تجدیدنظر، تجدیدنظرخواه (خوانده) دعوای تجدیدنظرخواهی را مسترد کند، خواهان بدوی نیز دعوای بدوی را مسترد کند، تکلیف دادگاه چیست؟
جواب
1 ـ اگرچه انصراف از حق موردادعا، در هر مرحله و حتی پس از رسیدگی و صدور رأی قطعی امکان‌پذیر است؛ اما با عنایت به اینکه پس از صدور رأی در مرحله بدوی، نسبت به دعوای طرح‌شده تعیین تکلیف شده است و دادگاه تجدیدنظر، به دعوای تجدیدنظرخواهی خوانده نسبت به رأی صادره رسیدگی می‌کند و نه مستقیماً به دعوای طرح‌شده توسط خواهان اولیه (تجدیدنظرخواه) و ابتکار عمل و سلطه نسبت به دعوای تجدیدنظرخواهی، با تجدیدنظرخواه است نه تجدیدنظر خوانده و با عنـایت به اینکه صدور قرار سقوط دعوا به استناد بند ج ماده 107 قانون آئین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب 1371 در مرحله تجدیدنظر، مستلزم فسخ رأی بدوی است که نیازمند تجویز قانون است و در این مورد مفقود است، بنابراین، فسخ رأی اولیه به‌صرف انصراف تجدیدنظر خوانده از دعوای اولیه و صدور قرار سقوط دعوا، فاقد وجاهت قانونی است.
2 ـ در فرض بند 2 استعلام که خواهان بدوی تجدیدنظرخواهی نموده، این بدان معنا است که دعوای وی در مرحله بدوی شکلاً یا ماهیتاً رد شده است و استرداد دعوای مردود غیرممکن است، ازاین‌رو در مرحله تجدیدنظر به استناد ماده 363 قانون آئین دادرسی در امور مدنی، تجدیدنظرخواه می‌تواند دادخواست تجدیدنظرخواهی خود را مسترد سازد.
3 ـ با عنایت به پاسخهای بندهای 2 و 1، چون دادگاه اولاً تکلیفی نسبت به استرداد دعوای اولیه از سوی تجدیدنظر خوانده (خواهان اولیه) ندارد و ثانیاً چون مجوز رسیدگی دادگاه تجدیدنظر، دادخواست تجدیدنظرخواهی است، هرگاه این دادخواست استرداد شود، دادگاه تجدیدنظر تکلیفی جز صدور قرار رد دادخواست تجدیدنظرخواهی در اجرای ماده 363 قانون آئین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب 1379 ندارد.