استقلال قاضی

خاطرات و تجربیات قضایی(8)

استقلال قاضی

سید روح الله مصطفی نژاد موسوی- رئیس شعبه 102 کیفری دو دماوند

فراموش نکنیم که جز خدا و قانون هیچ قدرتی بر قاضی برتری ندارد. اگر این را دقیق درک کنیم و به اهمیت آن پی ببریم مسیری پیش روی ما باز می‌شود که هیچ قدرتی بر ما مسلط نخواهد شد.

افزایش استقلال قضایی در سالهای اول قضاوت که شخصیت قضایی ما شکل می‌گیرد امری ضروری است ‌. در دوران بدو خدمت ما دقیقاً برعکس آن عمل می‌شد. نه کاملاً برعکس، ولی در این خصوص چیزی هم آموزش داده نشد. یا تحت تأثیر رئیس دادگستری بودیم یا تحت تأثیر نامه‌ها و تذکرات قضات بالادستی. زمان زیادی طول کشید تا بفهمیم کسانی که از شما خواسته‌ای دارند ممکن است وسیله لغزش شما را فراهم کنند. کسانی که از شما چیزی می‌خواهند بعداً شما را تنها خواهند گذاشت. کسانی که از شما می‌خواهند در پرونده‌ای سختگیر باشید یا سهل گیر خود مطامعی دارند و شما از آن بی‌خبرید؛ و نهایت این‌که بعداً خود باید پاسخگوی اقدامات و دستورات خود در پرونده باشید. ترساندن قاضی از تخلف و دادسرای انتظامی، کم کردن اضافه‌کاری و بهره‌وری، ندادن حق‌وحقوق قانونی، عدم ارتقاء و … به بهانه‌ عدم هماهنگی و عدم تبعیت از سیاستهای نوشته و نانوشته، شگردی برای تحت کنترل قرار دادن قاضی است. چه‌بسا قضاتی که در سایه این هماهنگی به اعلا علیین رسیده و چه‌بسا به دلیل عدم هماهنگی هم‌چنان در سمتهای پایین ادامه طریق می‌دهند.

استقلال قاضی به معنی مشورت نکردن نیست. همیشه و در همه حال از نظرات دیگران استفاده کنید ولی فراموش نکنید تصمیم آخر با شماست و در زمان تصمیم‌گیری این‌که استاد فلانی چنین گفت پس درست است و این‌که فلان قاضی با تجربه نظرش چنین است پس درست است کافی نیست. شما باید برای دستورات و تصمیمات و آرای خود دلیل قانونی داشته باشید.

استقلال قضایی چیزی است که از گذشته به ما رسیده است و ما نیز باید پاسدار آن باشیم تا به نسل بعدی منتقل کنیم. نسل بعدی در مورد نحوه قضاوت ما چگونه خواهد اندیشید؟ ادامه دارد