نکاتی چند از حقوق مدنی

نکاتی چند از حقوق مدنی

قسمت (5)

نکته 1: در معامله‌ی فضولی اگر مالک یا اصیل قبل از اجازه یا رد فوت کند، خللی به عقد وارد نمی‌آید و وراث مالک به‌عنوان مالکین جدید باید اجازه یا رد نمایند.

نکته 2: چون وراث به‌عنوان مالک حق تجویز یا رد دارند، کسی که مالک مورد معامله نمی‌شود مثل زوجه در مورد زمین، حق تجویز یا رد ندارد.

نکته 3: هرگاه کسی مال خود و مال دیگری را ضمن یک عقد منتقل نماید، تصرف حقوقی در مال غیر بوده و معامله نسبت به مال خود صحیح و نسبت به مال غیر، فضولی و غیر نافذ است.

نکته 4: همان‌طور که پیش‌تر گفتیم در مورد معامله‌ی فضولی و معامله‌ی اکراهی، «نظریه‌ی کشف حکمی» را می‌پذیریم که مطابق آن تمام آثار عقد از روز اجازه یا رد به وجود می‌آید به‌غیراز منافع مال که از روز عقد محاسبه می‌گردد.

نکته 5: در صورت رد معامله‌ی فضولی توسط مالک، خریدار و ایادی مابعد وی در حکم غاصب بوده و ضامن عین و منافع مال حتی اگر استفاده نکرده باشند نیز می‌باشند، خواه عالم به فضولی بودن معامله باشند خواه جاهل.

نکته 6: در صورت عالم بودن خریدار به فضولی بودن معامله و رد مالک، وی مطابق قاعده‌ی اقدام فقط حق رجوع به فضول برای اخذ ثمن پرداختی را خواهد داشت ولی اگر جاهل به فضولی بودن عقد بوده باشد می‌تواند علاوه بر ثمن، خسارات را نیز مطالبه نماید.

نکته 7: اسباب یا وسایل سقوط تعهدات عبارت‌اند از:

1- وفای به عهد

2- اقاله

3- ابراء

4- تبدیل تعهد

5- تهاتر

6- مالکیت ما فی‌الذمه

نکته 8: هرکس مالی به دیگری بدهد، اصل و ظاهر عدم تبرع است یعنی پرداخت اماره مدیونیت شخص پرداخت‌کننده است و مطابق اصاله الظهور می‌گوییم اصل عدم تبرع است و لابد پرداخت‌کننده مدیون بوده و این پرداخت بابت وفای به عهدش بوده است لذا کسی که چیزی داده نمی‌تواند آن را مسترد دارد مگر اینکه خلاف اصل و مفاهیمی از قبیل هبه یا قرض را اثبات کند.

نکته 9: برخی تعهدها هستند که وجود دارند و ایفا نشده‌اند اما به دلایلی مثلاً شمول مرور زمان، دیگر قابل مطالبه نیستند که به آنها تعهدات طبیعی گویند که در مقابل تعهدات قانونی که متعهدش همچنان مسؤول است قرار می‌گیرند.

نکته 10: اگر متعهد تعهد طبیعی که دیگر قانونا مسؤول نیست، به میل خود تعهد را ایفا نماید، دعوای استرداد او مسموع نخواهد بود حتی اگر جاهل به مسؤول نبودن خود باشد.

منبع: مطالب حقوقی