شرایط قاضی هنگام قضاوت

حکم قاضی می‌تواند مسیر سرنوشت افراد را تعیین کند. پس بدیهی است درصورتی‌که قاضی به اهمیت و حساسیت کار خودآگاه نباشد، ممکن است با حکم نادرست خود، زندگی دشواری را برای شخص رقم زند و او را به‌سختی ها و مشکلات بسیاری دچار سازد. ازاین‌رو، پیامبر اعظم صلی‌الله علیه و آله، قاضی را درحالی‌که گرسنه، خشمناک یا خواب‌آلوده باشد، از قضاوت نهی کرده است؛ «اِنَّه نَهی اَنْ یَقْضَی الْقاضی وَ هُوَ غَضْبانُ او جائِعٌ او ناعِسٌ.» امیر عنصر المعالی نیز دراین‌باره می‌گوید: پس قاضی باید که مجتهد و دانا باشد و فقیه و پارسا بوَد و باید که به چند وقت حکم نکند: یکی به گرسنگی و تشنگی؛ از گرمابه برآمده و نیز به‌وقت دل‌تنگی و اندیشه دنیایی که پیش آید. اسلام تا حد امکان، قاضی را از خریدوفروش و تجارت بازمی‌دارد؛ چون‌که ممکن است در جریان دادوستد با برخی افراد آشنا شود و رفاقتی میان او و دیگران پدید آید و این مسئله هنگام قضاوت، روی حکم قاضی اثر ناشایست بگذارد، مگر اینکه افرادی که قاضی با آنها دادوستد می‌کند، او را نشناسند. حضرت علی علیه‌السلام دراین‌باره فرموده است: «والی اگر تجارت کند، نمی‌تواند عدالت را رعایت کند.» روایت است روزی حضرت علی علیه‌السلام برای خرید پیراهنی به بازار رفت و لباس موردنظر خود را در دست دو فروشنده یافت که هر دو وی را می‌شناختند. به همین دلیل، آن حضرت از خرید پیراهن از آن دو چشم پوشید و پیراهن خود را از فروشنده دیگری خرید که آن حضرت را نمی‌شناخت. منبع: ماهنامه طوبی – اسفند 1385، شماره 15 – اخلاق قضاوت از دیدگاه اسلام.  منبع: پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه