پدیدآور: جلال بهادری
مقطع تحصیلی: کارشناسی ارشد
استاد راهنما: سعید قماشی
دانشگاه: دانشگاه کاشان
تاریخ دفاع: 1395
چکیده
با وقوع رفتارهای بزهکارانه علیه اجتماع شهری و امنیت فردی شهروندان حاضر در اجتماع موجی از احساس ناامنی در میان شهروندان جامعه ایجاد می‌گردد و کشف چنین رفتارهایی می‌تواند پیچیده باشد. لذا؛ ناگزیر نظام عدالت کیفری برای کشف علمی جرایم اقدام به بازرسی و ورود به حریم خصوصی اشخاص می‌کند تا مجدداً نظم اجتماعی برقرار شود. بازرسی یا تفتیش همواره جزء جدایی‌ناپذیر تشکیلات کشف جرم است.
کشف جرم مستلزم اعطای اختیارات کافی به کارگزاران نظام عدالت کیفری به‌ویژه ضابطین دادگستری است. یکی از مهم‌ترین این اختیارات بازرسی پلیسی است.
قلمروی بازرسی پلیسی به مفهوم تفحص و تفتیش وسیع بوده، شامل اقسامی است ازجمله: بازرسی مسکن، اماکن شامل هتل‌ها، بیمارستان‌ها، ورزشگاه‌ها، سالنهای نمایش و…، بازرسی بدنی، وسایل نقلیه، مراسلات، استراق سمع و کلیه عملیات کاوشگرانه است. بنابراین؛ بازرسی و تحقیق در نظام عدالت کیفری ایران حساس‌ترین بخش رسیدگی کیفری را تشکیل می‌دهند که این امر نیازمند نظارت قضایی از طریق قانون است. با پیدایش اشکالی از بزهکاری حقوق کیفری با پذیرش رویکرد امنیت محور و اتخاذ تدابیر سرکوبگر در راستای بازرسی پلیسی و کشف جرم، حقوق و آزادیهای اساسی و خلوت شهروندان جامعه را مورد تهدید قرار می‌دهد. درواقع اتخاذ چنین رویکردی در بازرسی و کشف جرم با نادیده انگاشتن کرامت انسانی و نقض حریم خصوصی و زیر پا گذاشتن اصل برائت همراه می‌شود. جایگاه حق خلوت شهروندان نیز با توجه به ماهیت مداخله‌گرایانه حقوق کیفری در امر بازرسی و ورود در حریم خصوصی شهروندان، توسط حقوق کیفری و ابزارهای وابسته به آن مورد تهدید و تعرض قرار می‌گیرد. در پژوهش حاضر درصدد برآمده‌ایم ضمن رعایت اصول علمی کشف جرایم همراه با بازرسیهای پلیسی تحت نظارت مقام قضایی با حفظ کرامت انسانی اشخاص و کاستن از تبعات و تهدیدات نقض حریم خصوصی در راستای تأمین امنیت جامعه و پیشگیری از وقوع جرایم در تزاحم میان حریم خصوصی و مصالح اجتماعی همچون کشف جرم، رعایت حق خلوت اشخاص را به عنوان یک اصل تلقی کرده و عدول از آن صرفاً در صورتی‌که مصلحت مهم‌تر وجود داشته باشد، مجاز بدانیم.
کلیدواژگان: حق خلوت، امنیت، کشف جرم، بازرسی پلیسی، حقوق کیفری
منبع: سایت پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران