هرگاه برای پرداخت مهر، زمان و اجل معین نشده باشد، مهر عندالمطالبه است. در این صورت به محض عقد، زن مالک مهر است و هر زمان که بخواهد میتواند مهری خود را مطالبه کند. 
اما در مهر عندالاستطاعه، زمان پرداخت مهر، زمانی است که زوج، توانایی و استطاعت پرداخت را داشته باشد، پس پرداخت آن منوط به استطاعت، زوج است. 
البته زوجین میتوانند به صورت موجل نیز مهر را تعیین کنند که در این صورت پرداخت مهر در زمان مقرر مورد توافق بایستی باشد و قبل از آن زوج حق مطالبه ندارد.

مهر عندالاستطاعه به صورت شرط در ضمن عقد نکاح می آید و شرط خوبی در سندهای ازدواج نیست. زیرا مهر در صورت عندالمطالبه بودن برای زن حق حبس ایجاد می کند بدین معنا که زن در صورت عدم پرداخت مهر از سوی مرد، می تواند حکم حبس برای همسرش بگیرد.

اما در صورتی که مهر عندالاستطاعه باشد راهی برای زن به منظور گرفتن حق خود از مرد باقی نمی ماند. 
از اشکالات دیگر مهر عندالاستطاعه لازم الاجرا نبودن آن است زیرا در صورت عدم پرداخت مهر از سوی مرد، زن باید استطاعت مالی مرد را ثابت کند، در غیر این صورت نمی تواند مهر خود را دریافت کند. اما در صورتی که زن مهر عندالمطالبه را در سند ازدواج انتخاب کرده باشد، به راحتی می تواند حق خود را از مرد طلب کند.

از دیگر اشکالات مهر عندالاستطاعه مجهول بودن زمان مدت قرارداد است و زمانی که قراردادی زمانش مجهول باشد، نتیجه اش بطلان قرارداد است و در این صورت زن نمی تواند به مهرش دست یابد. اصولا شروط مجهول باطل هستند و چون مهر عندالاستطاعه زمان مشخصی برای پرداخت ندارد، عملا شرط مجهول و باطل است و در این صورت دادگاه حکم به پرداخت مهرالمثل می دهد؛ یعنی شرط مهر عند الاستطاعه را قانون گذار باطل می داند. 
مهر عندالمطالبه مدت روشن و معینی دارد و در قانون شناخته شده است. در صورت عندالمطالبه بودن مهر، قاضی می تواند در تسریع حکم آن اقدام کرده و حتی مهر را بصورت اقساط برای زن مطالبه کند.

اما مهر عند الاستطاعه برای قاضی مجهول بوده و همه فروض ممکن برای آن پیش بینی نشده است. به عنوان مثال در زمان فوت همسر یا هنگام طلاق، قانون فروضی را برای آن پیش بینی نکرده و تنها در صورتی زن به حق مهر خود می رسد که بتواند استطاعت مالی مرد را ثابت کند.

بر این اساس، در اختلافات و مناقشاتی که بین زوجین پیش می آید در صورت مهر عندالاستطاعه قاضی نمی تواند تصمیمی مبتنی بر این شرط بگیرد. 
اشکال دیگر این شرط این است که به محض انعقاد عقد بین زوجین مهر به ملکیت زوجه در نمی آید اما در مهر عندالمطالبه به محض انعقاد عقد، مهر به ملکیت زوجه می رسد. در شرایط فعلی که مهر عندالمطالبه است، مَهرها از سوی برخی همسران پرداخت نمی شود و در قضیه مهر عندالاستطاعه قضیه لاینحل باقی می ماند.

منبع : پرسمان حقوقی